20 mei 2012: Exaudi

Zondag 20 mei 2012, Exaudi!

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE

20 mei 2012 is de zondag na de Hemelvaart van de Heer op de 40ste dag na Pasen. Deze zondag heet 'Exaudi' van exaudivit: Latijn voor hij (ver)hoorde naar psalm 3:5 (of psalm 27:7)

5 Roep ik tot de HEER om hulp, hij antwoordt mij vanaf zijn heilige berg.

Nieuwe Bijbelvertaling

5 Voce mea ad Dominum clamavi ; et exaudivit me de monte sancto suo

Vulgaat 4e 5e Eeuwse bijbel in het Latijn.

Wij lezen in Exodus en psalm 68 ook over Gods berg, de Sinaï berg in de Sinaï en dat God zelfs in een wolk zal neerdalen om zijn volk te ontmoeten. Een opvallende tekstkeuze net na de Hemelvaart van Jezus. De kerkkalender noemt deze zondag 'wezenzondag' want de volgelingen van Jezus zijn nu alleen, ontheemd en verweesd zonder hun leraar. NB In psalm 68r6 staat dat God de wezen zal beschermen. In 1 Johannes 5:14-15 ook exaudi .. dat als we iets vragen naar zijn wil, hij naar ons hoort; 15 en als we weten dat hij naar ons hoort, wat we ook vragen, weten we dat we de gevraagde zaken hebben die we van hem hebben gevraagd. In het evangelie van Johannes is het Jezus die bidt voor zijn leerlingen.

NB We tellen nu af naar volgende week zondag: Pinksteren, 10dagen na de Hemelvaart en een van de grote feesten in de kerk. (De heilige Geest wordt dan uitgestort over de leerlingen). In de teksten weinig verwijzingen naar deze grote gebeurtenis.

Kunst tip: De oudst overgebleven verluchte bijbel met de Vulgaat (Latijnse) tekst is de 5e Eeuwse Pentateuch van St Gatien in Tours of de Ashburnham Pentateuch. Nu in de Bibliotheque Naionale Parijs Frankrijk. Er is een facsimile van te koop met goede afbeeldingen van de miniaturen. Link Ashburnham-pentateuch

De Bach cantates voor deze zondag zijn "Sie werden euch in den Bann tun" (BWV 44) en ook "Sie werden euch in den Bann tun" 2 (BWV 183). De cantates horen bij Johannes 15: 26-16:4 met de Afscheidsrede van Jezus bij het laatste avondmaal Johannes 14 tot en met 17 waaruit wij de afgelopen weken lazen).

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750) 'Sie werden euch in den Bann tun' (BWV 183) (16m30) met de complete tekst die hoort bij Johannes 16. Uitvoerenden zijn Sir J.E. Gardiner en het Monteverdi Choir Link youtube

Of kijk op dit blog op 5juni2011 naar JS Bach BWV 44 "Sie werden euch in den

Bann tun" deel 1 en 2 door het Belfast Bach Consort at St Thomas' (Ierland) op May 15, 2011. (5m11)

Concert tip

Zo20mei12 om 15uur in de Oude Lutherse kerk in Amsterdam, Singel411/hoek Spui Bereikbaar met tram 1,2,5 (halte Spui) en tram 4,9,14,16,24,25 (halte Spui/Rokin). Een concert met Bach en Vivaldi. Het concert wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de afdeling Oude Muziek van het Conservatorium van Amsterdam met o.a. Friedemann Immer op barok trompet.. Werken: JS Bach 'Sie werden euch in den Bann tun' (BWV 44 ) Antonio Vivaldi Concerto opus 3 nr 8 JS Bach Preise, Jerusalem, den Herrn (BWV 119) Entree: Vrijwillige bijdrage, de kerk hoopt op een donatie van 5euro. Link luthersamsterdam

TEKSTEN

Deze week is het thema: God is in aantocht. In Exodus 19 belooft hij neer te dalen op de berg Sinaï om zijn volk te ontmoeten en de psalm bejubelt zijn komst. In 1 Johannes 5 de getuigenis dat Jezus (echt) Gods zoon is en dat God het eeuwig leven geeft door Jezus. In het evangelie van Johannes is het Jezus die bidt voor zijn leerlingen. Hij vraagt om bescherming tegen de boze (haters/de duivel) en eenheid van hen met Hem (Jezus) zoals Hij een is met God, zijn Vader.

Exodus 19:1-11

Psalm 68:1-14 (Psalm 1)

1 Johannes 5:9-15

Johannes 17:14-26

Gezang 234

1 Al heeft Hij ons verlaten,Hij laat ons nooit alleen.

Wat wij in Hem bezaten is altijd om ons heen

…

2 Al is Hij opgenomen, houd in herinnering,

dat Hij terug zal komen, zoals Hij van ons ging.

EXODUS

Exodus is het 2e boek van het Oude Testament. Exodius is Latijn voor 'uittocht' en beschrijft de uittocht van het Joodse volk uit Egypte onder leiding van Mozes en de 40jaar in de Sinaïwoestijn. In de psalm die we lezen wordt het nog eens bezongen (68:11).

Onze tekst voor deze week beschrijft de voorbereiding op de neerdaling van God op de berg Sinaï.

Kunst tip: Uit de 9e Eeuwse (circa 870) bijbel van Sint Paulus uit de abdij van Sint Paulus buiten de muren (van Rome), Italië. Naar Exodus 20: Mozes krijgt de stenen tafelen met de 10 geboden op de berg Sinaï. Link biblia san pablo

EXODUS 19

1 Bij de derde nieuwe maan sinds de uittocht van de zonen Israëls uit het land van Egypte, op deze huidige dag zijn ze aangekomen in de woestijn Sinaï. 2 Ze breken op van Refidiem, ze komen aan in de woestijn Sinaï en legeren zich in de woestijn; Israël legert zich daar, tegenover de berg. 3 Als Mozes is opgeklommen tot God, roept de Ene hem toe vanaf de berg en zegt: zo zul je zeggen tot het huis van Jakob en zul je melden aan de zonen Israëls: 4 zelf hebt ge gezien wat ik gedaan heb aan Egypte; ik draag u op vleugels van arenden en doe u komen tot mij; 5 welnu, als ge horende hóórt naar mijn stem en mijn verbond bewaakt, dan zult ge mij kostbaarder wezen dan alle gemeenschappen; want van mij is heel de aarde; 6 maar gij zult mij een koningshuis van priesters wezen, een volk van heiliging! dit zijn de woorden die je tot de zonen Israëls moet spreken! 7 Mozes komt aan en roept de oudsten van de gemeente bijeen; hij legt voor hun aanschijn neer al deze woorden die de Ene hem heeft geboden. 8 Ze antwoorden, heel de gemeente eendrachtig, en zeggen: al wat de Ene heeft gesproken zullen we doen! Omgekeerd brengt Mozes de woorden van de gemeente tot de Ene. 9 Dan zegt de Ene tot Mozes: zie, ik ben komende tot jou, in de dichtheid van de wolk, hiertoe: hoort de gemeente mijn spreken met jou dan zullen ze ook in jou geloven voor eeuwig! Mozes meldt de woorden van de gemeente aan de Ene. 10 Dan zegt de Ene tot Mozes: ga tot de gemeente en heilig hen vandaag en morgen; laten zij hun kleren wassen, 11 en tegen de derde dag gereed wezen; want op de derde dag daalt de Ene voor de ogen van heel de gemeente neer

op de berg Sinaï!

In de naardensebijbel vertaling Zoek Exodus → 19

Exodus is het 2e boek van het Oude Testament.

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Igo Corbiere uit Woerden op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Exodus is het 2e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Protestantse Gemeente Breskens Dorpstraat 50, Breskens. Tijd: 9.30uur, voorganger Ds. W.J. van den Hoek. Lezing: Johannes 17 : 14 – 26 Muzikale begeleiding: Marc Stepman. Link pknbreskens Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Beluister de Preek van Ds. Alex van Ligten uit Sneek opgenomen voor het NCRV radioprogramma Wolk en vuur, verslag van een woestijnreis 97van7) Thema: De Sinaï: Liefde. Op 12juni2011. Dennis Vallenduuk op het orgel: Gezang 325: Lied bij de berg; gezang 326: Liefde, lichaam van zon en Gezang 243 (of 234?). Schriftlezing: Exodus 19: 1-6, 9, 16-20. Link ncrv wolk-en-vuur

Op You Tube: Israëlische tv commercial naar Exodus met uit de wolk geen God, maar een GPS om de weg naar het beloofde land te vinden. (45sec) Link youtube

PSALM

Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament en bevat 150 liederen en gedichten.

In het Latijn heet de psalm Exurgat Deus. In de Groot Nieuws Bijbel vertaalsmet God is in aantocht. De psalm gaat over de God 'de overwinnaar' die zijn volk dwars door de woestijn leidde (Exodus), maar ook goede werken doet in r6-7 voor wezen en dus mooi past bij wezenzondag.

Opvallend vond ik r13 waarin het liefje thuis het roofgoed verdeeld en redelijk onbegrijpelijk de duif die een geroofde schat kan zijn als je de Nieuwe Bijbelvertaling leest.

Kunst tip: Jean-Philippe Rameau (1683-1764) schreef een Grand motet: Laboravi clamans voor 5 solisten en basso continuo op basis van Psalm 68r4 (Vulgaat) Het werd gepubliceerd in Rameau's 'Traité de l'Harmonie' (Paris: Jean-Baptiste Christophe Ballard, 1722). Hier uitgevoerd door Suzanne Gari en Lieve Monbaliu, sopranen, Henri Ledroit: countertenor, Guy de Mey: tenor, Stephen Varcoe: bariton, Peter Kooy: bas en de leden van het Collegium Vocale Gent, het Koor en Orkest de la Chapelle Royale gedirigeerd door Philippe Herreweghe. Opname uit 1982 (2m39) Link youtube

Ook Marc Antoine Charpentier schreef een motet op psalm 68 Éxurgat Deus' naast zijn missen en oratoria. NB Hij componeerde ook voor de Comédie Française, waar hij samenwerkte met Molière. Maar Ik vond geen video of geluidsfragment online.

Kennis tip: Psalm 68 is een psalm van David en in Israël hebben archeologen recent een schat aan voorwerpen ontdekt die mogelijk bewijst dat koning David echt heeft bestaan. Link scientias Kennelijk was er weinig bewijs voor de historische David. Wikipedia

PSALM 68:1-14

1 Voor de koorleider, v. David, een musiceerstuk, een zang.

2 Staat God op, zijn vijanden stuiven uiteen,

wie hem haten vluchten voor zijn aanschijn.

3 Zoals rook die vervliegt, verwaait op de wind,

zoals was smelt voor het aanschijn van vuur,

vergaan bozen voor het aanschijn van God.

4 Rechtvaardigen zullen zich verheugen,

zij juichen voor Gods aanschijn,

zij zijn verrukt van vreugde.

5 Zingt God toe, maakt muziek op zijn naam,

baant een weg voor hem die rijdt door de steppen,

Ene is zijn naam, jubelt zijn aanschijn toe!

6 Een vader van wezen, voor weduwen

een voorspraak is God in zijn heilig vertrek;

7 een God die eenlingen een zetel gaf in een huis,

die gevangenen deed uitgaan in voorspoed,

alleen weerspannigen bewoonden een witte vlakte.

8 God, toen u uittoog voor het aanschijn van uw gemeente,

toen u in de wildernis voortschreed, sela

9 beefde de aarde,

ja, dropen de hemelen voor het aanschijn van God,

de Sinaï sidderde voor het aanschijn van God, Israëls God.

10 U wuifde, God, met een regen van gaven;

uw erfdeel,- uitgeput was het, hebt u zelf gegrondvest.

11 Daar zetten zich neder uw dieren,

u bereidde het in uw goedheid voor de gebogene, o God.

12 Dit gaf de Heer hun te zeggen,

en groot was de heirschaar der vrouwen

die de goede tijding brachten:

13 de koningen van heirscharen:

ze vluchten, ze vluchten,

het liefje thuis, zij mag roofgoed verdelen!

14 toen ge laagt te slapen tussen de stallen:

waren vleugels van een duif overtrokken met zilver,

haar wieken met goudgroen gegraveerd;

In de naardensebijbel vertaling Zoek Psalmen > 68

Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Nel van Buren uit Maasland op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Oud Katholieke Kerk Utrecht, Sint Gertrudiskerk Catharijnesingel schuin tegenover zuid uitgang (Busstation) CS, Tijd 10-11.20uurm, celebrant Bernd Wallet Link utrecht.okkn Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt

Preek van ds Bas van der Graaf predikant van de Jeruzalemkerk in Amsterdam (West). Zonder datum Link graafwerk

Op You Tube: White Chapel UMT Dance Ministry verzorgt een uitvoering van psalm68 Let God arise (5m07) Ik denk dat de muziek van Kurt Carr is youtube Link youtube

1e Brief van JOHANNES

De 1e brief van 1 Johannes is het 23ste boek van het Nieuwe Testament. Het is een brief van Johannes de evangelist in het midden van de 1e eeuw of eind 2e eeuw geschreven in zijn stijl. Uit deze brief lazen we de vorige weken ook, maar we slaan (weer) een paar regels over. Deze keer gaat het over de getuigenis dat Jezus (echt) Gods zoon is en dat God het eeuwig leven geeft door Jezus. Met het thema exaudi van deze zondag sluit de tekst af: r14: .. dat, als we iets vragen naar zijn wil, hij naar ons hoort; 15 en als we weten dat hij naar ons hoort, wat we ook vragen, weten we dat we de gevraagde zaken hebben die we van hem hebben gevraagd.

Kunst tip: Christus tronend in het Bruchsal Codex uit 1220, nu in de Badische Landesbibliothek, Karlsruhe, Duitsland. Link Codex Bruchsal

1 JOHANNES 5:9-15

9 Als we het getuigenis van de mensen aanvaarden, het getuigenis van God is groter, omdat dit het getuigenis van God is, omdat hij getuigd heeft van zijn Zoon. 10 Wie gelooft in de Zoon van God heeft het getuigenis in zich; wie aan God geen geloof hecht heeft hem tot leugenaar gemaakt, omdat hij niet geloofd heeft in het getuigenis waarmee God heeft getuigd van zijn Zoon; 11 en dit is het getuigenis, dat God ons eeuwig leven heeft gegeven, en dit leven te vinden is in zijn Zoon; 12 wie de Zoon heeft, heeft het leven; wie de Zoon van God niet heeft, heeft het leven niet. 13 Dit alles heb ik u geschreven opdat ge wéét dat ge eeuwig leven hebt, u die gelooft in de naam van de Zoon van God; 14 en dit is de vrijheid van spreken die we hebben bij hem: dat, als we iets vragen naar zijn wil, hij naar ons hoort; 15 en als we weten dat hij naar ons hoort, wat we ook vragen, weten we dat we de gevraagde zaken hebben die we van hem hebben gevraagd.

In de Naardensebijbel vertaling Zoek 1 Johannes → 5

1 Johannes is het 23ste boek van het Nieuwe Testament.

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Wil Noordegraaf uit Rotterdam op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel 1 Johannes is het 23ste boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

De Oude Mattheüs, Grotestraat 50, Eibergen Oude Mattheüs, Tijd: 9.30, J. Lieftink-Buijs. Exodus 19:1-11, 1 Johannes 5:9-15, Johannes 17:14-26 Link pkneibergen-rekken Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Beluister de Preek van W. Praamsma voor de Vrije Evangelische Gemeente in Yerseke op 1juni2003 uitgezonden door de IKON. Organist: Ko Karelse. Link ikonrtv

Op You Tube: In het Engels, Kevin Gore Howick in Baptist Church Auckland, Nieuw Zeeland op 5Sept2010 over (Salvation) Assurance in the Mind of the Believer 1 Joh 5:9-15. Link vimeo

JOHANNES

Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelies met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelies komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit verhaal 'Jezus bidt voor zijn leerlingen' komt alleen voor bij Johannes en wordt ook wel het Hogepriestergebed genoemd.

Jezus bid voor zijn leerlingen om bescherming tegen de boze (duivel) en tegen de mensen die hen haten omdat ze niet van deze wereld zijn. Zij zijn van Jezus wat hij van God is, één met God en hen en beiden met een opdracht in de wereld.

Opvallend vond ik r24 Vader ... omdat gij mij hebt liefgehad reeds voor de grondlegging der wereld.

Kunst tip: Het Hogepriester gebed met opvallende gelijkenis met afbeeldingen van het Laatste Avondmaal door Eugène Burnand (1850-1921) rond 1900 als 1 van 10 kleurige (?) Kunstbladen, Verlag (drukkerij) für Volkskunst, Stuttgart, Duitsland. Link wikimedia Das_Hohepriesterliche Gebet

en

Kunst tip: Uit de 15e Eeuwse Purpuren Passie van Fra Angelico (1395-1455) het laatste avondmaal (waar en wanneer Jezus zijn laatste redevoeringen voor zijn leerlingen houdt) The purple passion of fra angelico In bezit van het Fogg Art Museum, Cambridge, Massachusetts, USA en het Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Link patrimonio-ediciones

JOHANNES 17:14-26

14 Ik heb hun uw woord gegeven, en de wereld is hen gaan haten, omdat ze niet van deze wereld zijn, zoals ik niet van deze wereld ben; 15 ik bid niet dat gij hen wegneemt uit de wereld, maar dat gij hen behoedt voor de boze; 16 zij zijn niet van de wereld zoals ik niet van deze wereld ben; 17 heilig hen aan u toe door uw waarachtigheid; uw woord is een en al waarachtigheid. 18 Zoals gij mij de wereld in hebt gezonden, heb ook ik hen de wereld in gezonden; 19 en ter wille van hen heilig ik mijzelf u toe opdat ook zij u toegeheiligd mogen worden in waarachtigheid. 20 Niet alleen voor hen bid ik maar ook voor hen die door hun woord in mij gaan geloven, 21 dat ze allen één mogen zijn, zoals gij, Vader, één zijt met mij en ik met u, dat zij ook één zijn met ons, opdat de wereld gelove dat gij mij hebt gezonden. 22 Ook heb ik de heerlijkheid die gij mij hebt gegeven gegeven aan hen, opdat zij één zijn zoals wij één zijn: 23 ik met hen en gij met mij, dat ze mogen zijn, voltooid tot één, opdat de wereld erkenne dat gij mij hebt uitgezonden en hen hebt liefgehad zoals gij mij hebt liefgehad. 24 Vader,- wat gij mij hebt gegeven, daarvan is het mijn wil dat waar ik ben ook zij wezen mogen, met mij, dat ze mijn heerlijkheid aanschouwen mogen die gij mij hebt gegeven, omdat gij mij hebt liefgehad reeds voor de grondlegging der wereld. 25 Vader, Rechtvaardige, ook al heeft de wereld u niet erkend, ik heb u erkend en zij hier hebben herkend dat gij mij hebt uitgezonden, 26 en ik heb hun uw naam bekend gemaakt en zal die bekend blijven maken, opdat de liefde waarmee gij mij hebt liefgehad in hen mag wezen en ikzelf één met hen.

In de Naardensebijbel vertaling Zoek Johannes > 17

Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament.

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Henk van der Woerd uit Rotterdam op voorleesbijbel.nl In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

Protestantse Gemeente Den Andel, Eenrum, Westernieland, Saaxumhuizen Kerk in Westernieland, Schaapweg 2. Tijd: 9.30 uur, voorganger Ds.J.G.Mooi. Exodus 19 en Johannes 17. Link halfambt Bekijk ook de kerk op westernielandweb Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Bijbelstudie handreiking van ArkinActie, de Hervormde gemeente De Ark in de wijk Veldhuizen in Ede. Uit kerkelijk jaar 2007/2008 Bijbelstudie 5 Gezonden in de Wereld over Johannes 17 en het Hogepriestergebed Link (pdf) arkinactieads Johannes 17

Op You Tube: The Gospel of John vanaf 8e minuut Johannes 17:14-26 Film van het Evangelie van Johannes woord voor woord gevold zoals in de Amerikaanse Good News Bible's. Een Canadees,-Britse productie met acteurs van het Stratford Shakespeare Festival, Soulpepper Theatre Company, Royal Shakespeare Company en het Royal National Theatre. Het verhaal wordt verteld door Christopher Plummer en Henry Ian Cusick is Jezus. Regie Philip Saville Bron: Wikipedia Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer naar het Hogepriestergebed in Johannes 17 een gebed van dichter Henk van ter Meij: het Eenheid gebed.

HEER Jezus, Hoofd van het lichaam,
dat zegenend deze wereld heelt,
wij, cellen die delen in uw Naam,
smeken u om eenheid, onverdeeld.

Leer ons als oog, hand en voet te leven
voor mensen die steeds blindelings verdwalen,
aan dichte duisternis zich telkens overgeven,
die struikelend hun doel niet halen.

Behoed ons voor eigenzinnig groeien,
woekeren met talenten voor onze eigen eer.
Leer ons vanuit uw hartslag op te bloeien;
wij als levend lichaam, u als Hoofd en Heer.

Amen.

Bron: gedichtensite.nl:gebed-om-eenheid

VOLGENDE WEEK

27 mei 2012, 50e Paasdag of Pinksteren

Genesis 11:1-19

Psalm 104:25-34

Handelingen 2:1-24

Johannes 14:8-17

Gezang 251