27 mei 2012, Pinksteren!

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vindt je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE

Pinksteren is een van de eerste, oudste en grote feestdagen in de Christelijke kerk. Drie dagen na de Hemelvaart van Jezus, op de 50ste dag na zijn wederopstanding met Pasen, gebeurt wat hij heeft voorspeld: de uitstorting van de Heilige Geest. We lezen de letterlijke gebeurtenissen in Handelingen 2. Met de Geest geladen kunne de leerlingen/apostelen de wereld in

Kunst tip: n.a.v. je weet nooit wat je (met Pinksteren) boven het hoofd hangt Gerte Lamers op Zinweb tip: plafonds van kerken en kathedralen Link zinweb en een reactie van Bert Companjen bbc suffolk

of kijk op dit blog op 12juni2011 'Pinksteren' circa 1305 door Giotto di Bondone, Italiaans kunstschilder en architect (1266 of 1267 - 1337) in de Scrovegni Chapel, Padua. Op de Groningse wikipagina over Pinksteren.

Link Pinksteren

Of 89 miniaturen op meermanno Opvallend dat in deze miniaturen iconografie de Geest neerdaalt op Maria, de moeder van Jezus en de apostelen. In het Pinksterverhaal in Handelingen 2 staat slechts ze waren allen bij elkaar.

De Bach cantates voor deze zondag zijn "Erschallet, ihr Lieder" (BWV 172), "Wer mich liebet, der wird mein Wort halten" (BWV 59 na de preek), "Wer mich liebet, der wird mein Wort halten" (BWV 74) en "O ewiges Feuer, o Ursprung der Liebe" (BWV 34). Deze cantates horen bij Johannes 14: 23-31 waarin Jezus de zending van de Heilige Geest belooft. Dat lezen wij net niet....

Op You Tube: JS Bach (1685-1750) Cantate 74 'Wer mich liebet, der wird mein Wort halten' (BWV 74) 7e Aria: 'Nichts kann mich erretten'. Dirigent Helmuth Rilling, Bach-Collegium Stuttgart, Hildegard Laurich (contralt) met de tekst in het Engels in beeld (5m48) Link youtube

Tekst in het Duits:

Nichts kann mich erretten,

Von höllischen Ketten
Als, Jesu, dein Blut.
Dein Leiden, dein Sterben
Macht mich ja zum Erben:
Ich lache der Wut. 

Of kijk op dit blog op 12juni11 naar JS Bach Kantate 172 "Erschallet, ihr Lieder" door de Johann-Walter-Kantorei Kahla bij hun 60 Jarig jubileum. In de Stadtkirche in Kahla/Thür. (live maar nogal schril geluid, 5m04).

Of JS Bach BWV 172 “Erschallet,ihr Lieder” door het Leonhardt Consort met dirigent Gustav Leonhardt (4m09).

Concert tip

Zo 27 mei om 17uur in de Nicolaïkerk, Nikolaaskerkhof 9, Utrecht. JS Bach cantate "Wer mich liebet, der wird mein Wort halten" (BWV 74) Ko Zwanenburg / Cappella di San Nicolaï Link Nicolaïkerk

Of ga eens naar Arjan Breukhoven. Zaterdag 19mei12 te gast bij EO Praise Link eopraiseopzaterdag Agenda arjanbreukhoven concertagenda Hier the wind beneath my wings Link youtube

TEKSTEN

Deze week is het thema de uitstorting van de Heilige Geest op Pinksteren. Voor deze zondag een paar vaste, jaarlijkse teksten: psalm 104 en Handelingen 2. Maar door Genesis 11 als de Oude Testament tekst ligt het accent op de door God gecreëerde talenverwarring en de weer herstelde linguïstische eenheid in Handelingen. We lezen uit Genesis over de toren van Babel en over de Schepping (maar niet over windvlagen en bliksem) in psalm 104. In Handelingen eerst de komst van de Heilige Geest en de 1e rede van Petrus over Joel 3: de (voor)aankondiging van de Heilige Geest in het Oude Testament. In Johannes tot slot benadrukt Jezus dat hij en de vader een zijn en kondigt hij de Geest aan.

Genesis 11:1-19

Psalm 104:25-34

Handelingen 2:1-24

Johannes 14:8-17

Gezang 251: 1(3-4)

Zoals het is begonnen met Pinksterfeest,

zoals in alle talen het is verstaan,

zo zal het zich herhalen van nu voortaan.

GENESIS

Genesis is het 1e boek van het Oude Testament en bevat het verhaal van de schepping van de wereld en haar eerste bewoners Adam & Eva en hun zonen, Noach en de zondvloed en de aarts/stamvaders Abraham en Jakob (vader van Jozef).

Wij lezen deze week echter het bekende verhaal van de toren van Babel, die de bouwers beroemd zou maken en dat zij niet verspreid zouden worden. Toen God de bouw aanzag besloot hij er door spraakverwarring voor te zorgen dat de bouwers elkaar niet meer zouden verstaan. De naam Babel betekent daar bracht de HEER verwarring. In het Hebreeuws is er een woordspel tussen de naam Babel en het werkwoord balal, ‘verwarring brengen’ Bron: NBV noot bij Genesis 11:9 Noot De mensen raakten (dus) verspreid, maar de Israëlieten kwamen en door de Babylonische Ballingschap ook weer terecht. 

 

Het 2e stukje is een opsomming van nazaten van Noach die begint bij zijn zoon Sem: supersenioren.

Kunst tip: De Toren van Babel door Salvador Dali (1904 – 1989) Circa 1964-1967, gouache in de Biblia Sacra met 105 litho's van originele gouaches. Link Artbible.net de Biblia Sacra dalionline

Op You Tube: Filmpje van Boijmans van Beuningen voor kinderen over het schilderij de Toren van Babel door Jeroen Bosch. (3m43) Link youtube

GENESIS 11:1-19

1 Heel de aarde wordt-en-blijft van één taal en van eendere woorden. 2 Het geschiedt, als ze uit het oosten vandaan opbreken, vinden ze een kloof in het land Sjinar en blijven daar; 3 e zeggen, ieder tot zijn naaste: welaan, laten we van kleikalk kleitegels kneden en ze brandvast maken! Zo wordt voor hen de klei tot steen en het asfalt is voor hen tot mortel geworden. 4 Dan zeggen ze: welaan, bouwen wij ons een stad en een toren met zijn top in de hemel, en maken wij ons een naam, anders raken we verstrooid over het aanschijn van heel de aarde! 5 Dan daalt de Ene neer om de stad en de toren te zien, die ze hebben gebouwd, de bouwzonen van de roodbloedige mens. 6 Hij zegt, de Ene: ziedaar, één gemeenschap, één taal voor hen allen, en dít is het begin van wat ze gaan doen: nú is voor hen niets meer onuitvoerbaar van al wat ze verzinnen te doen; 7 welaan, laten we neerdalen en laten we daar hun taal verwarren, zodat ze eenieder de taal van zijn naaste niet meer horen! 8 Zo verstrooit de Ene hen van daaruit over het aanschijn van heel de aarde, en houden ze op met het bouwen van de stad. 9 Dáárom is als haar naam uitgeroepen 'Babel',- verwarring, want daar heeft de Ene de taal van heel de aarde verward; en van dááruit heeft de Ene hen verstrooid over het aanschijn van heel de aarde.

10 Dit zijn de geboorten uit Sem. Sem is een man van honderd jaar en doet Arpachsjad baren, een dubbeljaar ná de vloed. 11 Sem leeft nadat hij Arpachsjad heeft doen baren vijfhonderd jaar, zonen en dochters doet hij baren. 12 Arpachsjad leeft vijfendertig jaar, en doet dan Sjelach baren. 13 Arpachsjad leeft nadat hij Sjelach heeft doen baren drie jaren en vierhonderd jaar; zonen en dochters doet hij baren. 14 Sjelach leeft dertig jaar; dan doet hij Eber baren. 15 Sjelach leeft nadat hij Eber heeft doen baren drie jaren en vierhonderd jaar; zonen en dochters doet hij baren. 16 Eber leeft vierendertig jaar; dan doet hij Peleg baren. 17 Eber leeft nadat hij Peleg heeft doen baren dertig jaar en vierhonderd jaar; zonen en dochters doet hij baren. 18 Peleg leeft dertig jaar, dan doet hij Reoe baren. 19 Peleg leeft nadat hij Reoe heeft doen baren negen jaren en een dubbelhonderd jaar; zonen en dochters doet hij baren.

In de naardensebijbel vertaling Zoek Genesis → 11

Genesis is het 1ste boek van het Oude Testament.

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Bert van Alphen uit Rotterdam op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Genesis is het 1e boek van de Bijbel en het Oude Testament.

Liever live?

Oud Katholieke kerk in Arnhem, Adolf van Nieuwenaarlaan 3, Arnhem Tijd: 10uur, voorganger Pastoor Homan (?) 2 toetredingen. Link pfd arnhem.okkn en arnhem.okkn agenda Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Jeannette den Ouden voor de Doopgezinde Gemeente Zeist op 8 juli 2009 over de Toren van Babel. Link dgzeist.doopsgezind

Op You Tube in het Engels, the full movie of the book of Genesis New Media Bible uit 1979 (137m) Link youtube

PSALMEN

Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament en bevat 150 liederen en gedichten.

In het Latijn heet de psalm Benedic, anima mea Psalm 104 staat vol beloften (van terugkeer), blijdschap (om de schepping) en een waarschuwing. In de NBV r29 'ontneem hun de adem en het is met hen gedaan, dan keren zij terug tot het stof dat zij waren”. En de geest in r30? als adem (gezonden?) En zij worden geschapen.Tot slot 'rechtvaardigheid (zondaars en boosdoeners verdwijnen).

Kunst tip: Naar r30 A feather on the breath of God, de muziek van Hildegard von Bingen (1089-1179) Duits Middeleeuws abdis, mystica, schrijfster over diverse wetenschappen. Op CD gezet doorEmma Kirby O Ecclesia met de Latijnse tekst (6m01) en een Engelse vertaling healingchants Meer Hildegard von Bingen op Wikipedia. Link youtube

PSALM 104:25-34

24 Hoe talrijk zijn uw werken, HEER.

Alles hebt u met wijsheid gemaakt,

vol van uw schepselen is de aarde.

25 Zie hoe wijd de zee zich uitstrekt.

Daar wemelt het, zonder tal,

van dieren, klein en groot.

26 Daar bewegen de schepen zich voort,

daar gaat Leviatan, door u gemaakt om ermee te spelen.

27 En allen zien ernaar uit

dat u voedsel geeft, op de juiste tijd.

28 Geeft u het, dan doen zij zich te goed,

opent zich uw hand, dan worden zij verzadigd.

29 Verberg uw gelaat en zij bezwijken van angst,

ontneem hun de adem en het is met hen gedaan,

dan keren zij terug tot het stof dat zij waren.

30 Zend uw adem en zij worden geschapen,

zo geeft u de aarde een nieuw gelaat.

31 De luister van de HEER moge eeuwig duren,

laat de HEER zich verheugen in zijn werken.

32 Hij richt zijn oog op de aarde en zij beeft,

hij raakt de bergen aan en zij stoten rook uit.

33 Voor de HEER wil ik zingen zolang ik leef,

een lied voor mijn God zolang ik besta.

34 Moge mijn lofzang de HEER behagen,

zoals ik mijn vreugde vind in hem.

35 Zondaars zullen van de aardbodem verdwijnen,

onrechtvaardigen zullen niet meer bestaan.

Prijs de HEER, mijn ziel.

Halleluja!

Uit: De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap

Link naar de hele tekst: Psalmen 104

In de Naardense Bijbelvertaling van Pieter Oussoren Watlezenwedezeweek 12juni11

Liever luisteren?

Ds Robert Jan van Amstel op voorleesbijbel.nl In de Nieuwe Bijbel Vertaling met de NBV tekst. Of www.downloadbijbel.nl Psalmen is het 19e boek van het OT.

Liever live?

Dionysiusparochie, Middenweg 248, Heerhugowaard Tijd: 10uur, pastoor Frank Doomen Link Dionysiusparochie Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt

Psalmenuitleg door Athanasius van Alexandrië (295-373), toegelicht in de dissertatie van Peter Frans Bouter. Op p.201 specifiek over psalm 104 in het hoofdstuk Vergelijkende analyse van de psalm uitleg in paragraaf 2 Psalmen waarin de dichter spreekt tot een persoon uit het heilsplan. Link pdf archive.library.uu dissertations

Op You Tube: in het Engels gezongen in de psalm 104 Praise the Lord Anglicaanse Kathedraal Lincoln, Canterbury, VK (7m52) Link youtube

HANDELINGEN van de APOSTELEN

Handelingen is het 5e boek van het Nieuwe Testament. De uitstorting van de Heilige Geest wordt beschreven, eerst de aankondiging door heftig geruis en dan de vuurtongen met de geestesadem waardoor mensen met andere tongen gaan spreken. Geen dronkemans gelal wordt benadrukt, maar de talen uit alle windstreken, heel handig voor het missionaire of evangelisatie werk dat hiermee kan beginnen. Ook Petrus benadrukt in zijn 1e rede dat het geen 'gelal' is en dat de profeet Joel (3) de komst van de Heilige Geest al voorspeld heeft.

Ook Jezus voorspelt die komst in Handelingen 1:8 'Maar wanneer de heilige Geest over jullie komt, zullen jullie kracht ontvangen en van mij getuigen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde.’ En in Johannes 16:12-13 12 Ik heb jullie nog veel meer te zeggen, maar jullie kunnen het nog niet verdragen. 13 De Geest van de waarheid zal jullie, wanneer hij komt, de weg wijzen naar de volle waarheid. Hij zal niet namens zichzelf spreken, maar hij zal zeggen wat hij hoort en jullie bekendmaken wat komen gaat.

Kunst tip: Pinksteren met duif en vlammen (vuurbol) in een Vlaams (Brugge & Gent) getijdenboek uit 151-1520 van de Master of James IV of Scotland, Manuscript LUDWIG IX 18, Folio 31v Nu in het Getty Center Museum, Los Angeles USA Link Getty.edu

Of een miniatuur van alleen de vuurtongen (r3), veel vaker wordt de geest als duif getoond. In een getijdenboek uit Münster, uit circa. 1475-1500 (later?) in Nederland ingebonden. Cat 133D 7 158v in het Meermanno Weestreenianum, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. Link meermanno

HANDELINGEN 2 De komst van de heilige Geest

1 Toen de dag van het Pinksterfeest aanbrak waren ze allen bij elkaar. 2 Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag, dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. 3 Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, 4 en allen werden vervuld van de heilige Geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven. 5 In Jeruzalem woonden destijds vrome Joden, die afkomstig waren uit ieder volk op aarde. 6 Toen het geluid weerklonk, dromden ze samen en ze raakten geheel in verwarring omdat ieder de apostelen en de andere leerlingen in zijn eigen taal hoorde spreken. 7 Ze waren buiten zichzelf van verbazing en zeiden: ‘Het zijn toch allemaal Galileeërs die daar spreken? 8 Hoe kan het dan dat wij hen allemaal in onze eigen moedertaal horen? 9 Parten, Meden en Elamieten, inwoners van Mesopotamië, Judea en Kappadocië, mensen uit Pontus en Asia, 10 Frygië en Pamfylië, Egypte en de omgeving van Cyrene in Libië, en ook Joden uit Rome die zich hier gevestigd hebben, 11 Joden en proselieten, mensen uit Kreta en Arabië – wij allen horen hen in onze eigen taal spreken over Gods grote daden.’ 12 Verbijsterd en geheel van hun stuk gebracht vroegen ze aan elkaar: ‘Wat heeft dit toch te betekenen?’ 13 Maar sommigen zeiden spottend: ‘Ze zullen wel dronken zijn.’

Bron: De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap Link naar de hele tekst: NBV Handelingen 2 In de Naardense Bijbelvertaling van Pieter Oussoren Watlezenwedezeweek 12juni11

Liever live?

Gereformeerde kerk van Renkum en Heelsum, Utrechtse 93, Renkum. Tijd: 10uur, voorganger Ds A van Deen, Handelingen 2 Link Sprenglevend Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van ds Hans Katerberg voor de St Jacobuskerk in Rolde op 12 juni 2011, Pinksteren over Handelingen en Genesis. 'Want Pasen doet ons opstaan uit de dood, maar Pinksteren zet ons in beweging, en haalt ons weg uit de spaakverwarring van welke toren van Babel dan ook'. Link rolderkerk

Op You Tube: De jeugd van tegenwoordig en Pinksteren, gelukkig is Likbeth(?) er en legt uit wat Pinkstern wel is. (1m51) Link youtube

JOHANNES

Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelies met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelies komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit verhaal  in de GNB Jezus de weg naar de Vader genoemd komt (alleen) voor bij Johannes.

Kunst tip: In de hemelatlas (1627) van Julius Schiller (1580-1624), de apostel Filippus als symbool voor het sterrenbeeld weegschaal met uitleg en cv van Filippus door Luc Cielen (halverwege de pagina). Link cielen Bekijk de hele atlas op: lindahall

JOHANNES 14:8-17

8 Filippus zegt tot hem: heer, toon ons de Vader en het is ons genoeg! 9 Jezus zegt tot hem: zo lange tijd ben ik bij u en toch heb je me niet leren kennen, Filippus? wie mij gezien heeft, heeft de Vader gezien! hoe kun je dan zeggen 'toon ons de Vader'? 10 gelóóf je niet dat ik één ben met de Vader en dat de Vader één met mij is? de dingen die ik u zeg spreek ik niet vanuit mijzelf: de Vader woont in mij en doet zijn werken! 11 gelooft het van mij dat ik één ben met de Vader en dat de Vader één met mij is; of gelooft het anders vanwege de werken! 12 vast en zeker is het, zeg ik u: wie mij vertrouwt, de werken die ik doe zal ook hij doen, ja grotere dan deze zal hij doen, omdat ik naar de Vader ga; 13 en wat ge ook zult vragen in mijn naam, dat zal ik doen, opdat zo de Vader wordt verheerlijkt in de Zoon; 14 als ge mij iets zult vragen in mijn naam, zal ik het doen; 15 als ge mij liefhebt zult ge mijn geboden bewaren; 16 en ik zal de Vader erom bidden en hij zal u een andere gids-en-helper geven om bij u te zijn tot in eeuwigheid: 17 de Geest, de waarachtige, welke de wereld niet kán opnemen omdat ze hem niet aanschouwt en niet kent; gij kent hem omdat hij bij u verblijf houdt en ín u zijn zal.

In de Naardensebijbel vertaling Zoek Johannes > 14

Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament.

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Henk van der Woerd uit Rotterdam op voorleesbijbel. In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

Protestants Castricum, Maranathakerk, Prins Hendrikstraat 1 en Dorpskerk, Kerkpad 1 Castricum. Tijd: 10uur, voorganger Dorpskerk ds Dick van Arkel en in de Maranathakerk ds Maas Beitler. Link kerkblad pdf pkcastricum Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van de Gevangenispredikant voor Pinksteren over Het belangrijkste is dat de taal de mensen in staat stelt elkaar te begrijpen. Zonder datum of naam. Link gevangenispredikant

Op You Tube: In het Engels Anna Humble A good word for hypocriet voor Harinck Churchill op 23 mei 2010 (9m59) Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer een Pinkstergebed van Coby Poelmaan-duisterwinkel op de Trouw gedichtensite.

Pinkstergebed

Heer,
op deze pinksterdag,
verjaardag van uw kerk
denk ik aan het begin
en vraag me af

wat merkt een mens
door ons van U
leven we uit de doop
genoeg over U sprekend

toen zij, de eerste Christenen
op weerstand stuitten
een spreekverbod zelfs kregen
zochten zij elkaar
riepen hun Schepper aan,
U die regeert
en U gaf kracht,
vrijmoedigheid tot spreken.

Schenk ons uw Geest
om te getuigen
strek ook naar ons uw hand,
vernieuw ons net als hen
vervul ons
ook vandaag.

Coby Poelmaan-duisterwinkel. Meer Schriftgedichten.blogspot 

Bron: Trouw Pinkstergebed

VOLGENDE WEEK

3 juni 2012 Triniteit, Drie-eenheid

Exodus 3:1-6

Psalm 93

(Romeinen 8:,12-16)

Johannes (2:23-)3:1-16

Gezang 44