27 juli 2014, 6e na Drie-eenheid

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

Op belangrijke (feest)dagen worden uiteraard de vaste, bijbehorende Bijbelteksten gelezen, met kerst lezen we een van de versies van de geboorte van Jezus, met Pasen over de wederopstanding en met Pinksteren over de uitstorting van de Heilige Geest. Het rooster wordt gemaakt voor 3 jaar, A, B en C en om te voorkomen de kerken om de 3 jaar hetzelfde lezen wordt ook een alternatief leesrooster gemaakt

PERIODE

27 juli 2014, is de 6e zondag na Drie-eenheid, de weken waarin we aftellen na de Drie-eenheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest die op Pinksteren verscheen aan de leerlingen (Handelingen 2).

De Bach cantaten voor deze zondag zijn ''Vergnügte Ruh, beleibte Seelenrust'' (BWV 170) en ''Es ist das Heil uns kommen her” (Koraalcantate BWV 9). De teksten horen bij Mattheüs 5:20-26 ofwel de Bergrede.

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750) "Es Ist Das Heil Uns Kommen Her" BWV 9 (1van2), 10m351. Es Ist Das Heil Uns Kommen Her
2. Gott gab uns ein Gesetz (4:44)
3. Wir waren schon zu tief gesunken (5:53)
4. Doch mußte das Gesetz erfüllet werden (9:22)
Uitgevoerd door het Amsterdam Baroque Orchestra en Ton Koopman, Director Link youtube en youtube2

Of kijk op dit blog naar 11juli10 naar JS Bach (1685 - 1750). Aria: "Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust" (BWV 170) door Aafje Heynis, mijn favoriete Nederlandse (contra)alt, met het Nederlands Kamer Orkest gedirigeerd door Szymon Goldberg. (7m12).

Of naar counter tenor (heel hoog) Andreas Scholl, gedirigeerd door Philippe Herreweghe (6m44).

TEKST(EN)

Op het Oecumenisch leesrooster staan: 1 Koningen 3:5-12, Psalm 119:121-128, (Romeinen 8:26-30) en Matteüs 13:44-52. Dat las ik op 24juli11.

Op het Alternatief leesrooster staat niets en dat blijft de hele zomer zo, pas 21 september als de herfst begint, ook op het kerkelijk rooster, zijn er weer alternatieve teksten met een serie uit Genesis. Ik ga dan verder met mijn Bijbelse vrouwen thema eerder dit jaar. In de Bijbel komen ongeveer 100(?) ''zelfstandige'' vrouwen voor; als echtgenote, moeder, dochter, zuster, soms als (wijze of dappere) koningin maar ze worden in aantal ruim overtreffen door de 1000 vrouwen van Salomo: 700 vrouwen echtgenotes en 300 bij-vrouwen (van een lagere stand).

Veelwijverij in de Bijbel

Salomo is trouwens niet de enige polygamist in het Oude Testament: ook Abraham, Jakob, David en anderen hadden meer dan een vrouw maar niemand zoveel als Salomo. Ook minder belangrijke mannen hadden meerdere vrouwen: Esau, Gideon, Elkana, Achab, Jojachin, Asschur, (koning) Rehabeam, Abia, Joram en Joas. De Tenach, het (Joodse) Oude Testament verbiedt polygamie of veelwijverij trouwens expliciet (Deut. 17:17; Lev. 18:18), beoefenaars wacht vaak een straf maar benoemt de praktijk dus wel. 

Op de website Gotquestions staat een betoog over de achtergronden van veelwijverij en speculeert men over de achtergronden van de praktijk. ''Dus het lijkt er op dat God wellicht polygamie heeft toegestaan om vrouwen die anders geen man konden vinden, te beschermen en in hun levensonderhoud te voorzien. Een man had meerdere vrouwen en diende als kostwinner en beschermer voor hen allen. Hoewel het beslist niet ideaal was, was het leven in het huishouden van een polygamiepleger veel beter dan de alternatieven: prostitutie, slavernij of honger lijden. Meer op: Gotquestions/polygamie en een onderbouwd betoog voor monogamie onder betere omstandigheden. Ook op de website God-en-gebed staat een pleidooi voor monogamie: God-en-gebed/een-bijbels-huwelijk-is-monogaam

Is Salomo's Gebed om wijsheid wel verhoord?

Deze keer lees ik als overgang naar de belangrijke vrouwen over de vele anonieme vrouwen van koning Salomo vanwege 1 Koningen 3 van deze zondag op het gewone leesrooster waarin hij God om Wijsheid vraagt. Salomo is / wordt dan de wijze koning van het Salomons oordeel over de baby (van de twee prostituees), van Prediker en Spreuken*en de koning die de tempel van Jeruzalem (wel) mocht herbouwen. *1 Hier volgen de spreuken van Salomo, zoon van David en koning van Israël. 2 Ze bieden wijsheid en zijn een leidraad in het leven, verdiepen het inzicht 3 en bevatten wijze lessen over recht, rechtvaardigheid en eerlijkheid. Noot van de Blogger: I lov'm

Vrouwziek?

Salomo had ook een keerzijde van 1000 echtgenotes, die deels werd ingegeven door alliantie politiek om buitenlandse betrekkingen te bevestigen zoals zijn huwelijk met de dochter van de farao. Maar deels had het ongetwijfeld te maken met zijn eigen karakter en de genen van zijn vader koning David. David had minstens 7 echtgenotes en bijvrouwen.

Salomo had (ook) een slechte reputatie vanwege de veelwijverij (die hem tot afgoderij bracht) en te hoge belasting voor het volk. Niet alleen voor zijn vele bouwwerken, het is natuurlijk geen goedkope manier van leven. Dat veel van zijn vrouwen buitenlands en dus niet Joods waren hielp zijn imago ook niet. In 1 Koningen 11:8 staat Voor al zijn buitenlandse vrouwen maakte hij eigen offerplaatsen, zodat zij wierook konden branden en offers konden brengen voor hun goden. Als Remonstrantse vind ik dat uiteraard lovenswaardig.

Maar in 1 Koningen 11:3 staat Hij had zevenhonderd hoofdvrouwen en driehonderd bijvrouwen, en deze vrouwen maakten hem ontrouw: 4 op zijn oude dag verleidden zij hem ertoe andere goden te gaan dienen en was hij de HEER, zijn God, niet meer met hart en ziel toegedaan zoals zijn vader David dat was geweest. En de Heer had zijn volk nog wel gewaarschuwd 1 Koningen 11:2 ‘Jullie mogen je niet met hen inlaten en zij mogen zich niet met jullie inlaten, anders zullen zij jullie ertoe verleiden hun goden te gaan dienen.

Salomo's straf werd dat zijn rijk uiteen zou vallen en zijn zoon slecht een stam zou besturen.

Kennis tip: De veelwijverij reputatie heeft er ook toe geleid dat het Hooglied, het 22e Bijbelboek en als lofzang op de liefde en verliefdheid aan Salomo werden toegeschreven. Maar men neemt nu aan dat de boeken een samenstelling zijn van boekrollen uit de 2e en 3e eeuw voor Christus, waarvan enkele wellicht wel van zijn hand waren. Bron: Wikipedia/Hooglied

1 KONINGEN 11

1 Koningen is het 11e boek van het Oude Testament. Het vertelt het verhaal van koning David en Salomo de 3e en laatste Joodse koning van een verenigd Israël in de zin van het Noorden, Galilea, en het Zuiden, Judea. Salomo is de oudste overlevende (2e) zoon van David en Batseba en hun geruchtmakende affaire uit 2 Samuel 11. Salomo leefde in de 10e eeuw voor Christus en zijn vader benoemde hem al voor zijn dood tot opvolger, vanwege Davids hoge leeftijd en gezondheid en op aandringen van Batseba. In 1Koningen1.

Kunst tip: Van de grote meesters schilderde (alleen?) de Franse schilder James Tissot (1836–1902) Salomo en zijn vrouwen (harem) Nb Tissot schilderde veel mooie vrouwen, maar ook veel Bijbelse taferelen. Link SolomoandHisHarem

Kunst tip2: NB De De oudste afbeelding van Salomo bevindt zich in het "Huis van de Geneesheer" in Pompeï. Het fresco, muurschildering op natte kalk, is nu in het Nationale Historische Museum in Napels, Italië. Op de afbeelding staat het bekende oordeel van Salomo afgebeeld. Link Solomon-Socrates-and-Aristotle

Kunst tip3: In de Middeleeuwen was nog een tweede oordeel van Salomo populair bij verbeelders: dat van het oordeel over de rechtmatige erfgenaam van 2 broers. Meermanno essay over Salomo en zijn rechtspraak. Hier in Petrus Comestor, Bible historiale (vertaling uit het Latijn door Guyars des Moulins) uit Parijs 1372. Door Raoulet d'Orléans (kopiist), Jean Bondol, Eerste Meester van de Bijbel van Jean de Sy, en andere verluchters. Nu in de Koninklijke Bibliotheek Meermanno Westreenianum, cat nr 10 B 23 317r Link: Mnemosyne/10b23317r

Kunst tip4: Salomo als enigszins verknipte man had uiteraard een bijzondere band met zijn moeder Batseba. Er zijn veel Middeleeuwse afbeeldingen van Salomo die zijn moeder Batseba naar de troon leidt. In 1 Koningen staat dat zijn hem als adviseur bijstond. Het beeld kan ook verwijzen naar haar waarschuwing/verzoek aan Salomo van zijn halfbroer Adonai om te trouwen met de Sunamitische maagd Abisag die hun vader David had verwarmd (letterlijk) op het einde van zijn leven. Abisag werd toch beschouwd als een van Davids vrouwen en dit voorgenomen huwelijk tartte alle fatsoensregels. Adonai was natuurlijk ook een troonpretendent als oudere broer en het huwelijk past in die strategie, maar toch....

Kunst tip: Hier in de Speculum Humanae Salvationis manuscript uit circa 1450 en de omgeving van Keulen door frater Nycolaus (kopiist). Nu in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, Meermanno Westreenianum cat. nr. MMW 10B34recto Link: Meermanno.nl/handschriften

1 Koningen 11:1-13

Salomo’s ontrouw
1 Koning Salomo beminde vele buitenlandse vrouwen: behalve de dochter van de farao beminde hij ook vrouwen uit Moab, Ammon, Edom en Sidon, en Hethitische vrouwen. 2 Ze waren afkomstig uit de volken waarover de HEER tegen de Israëlieten had gezegd: ‘Jullie mogen je niet met hen inlaten en zij mogen zich niet met jullie inlaten, anders zullen zij jullie ertoe verleiden hun goden te gaan dienen.’ Juist tot die vrouwen voelde Salomo zich aangetrokken. 3 Hij had zevenhonderd hoofdvrouwen en driehonderd bijvrouwen, en deze vrouwen maakten hem ontrouw: 4 op zijn oude dag verleidden zij hem ertoe andere goden te gaan dienen en was hij de HEER, zijn God, niet meer met hart en ziel toegedaan zoals zijn vader David dat was geweest. 5 Salomo zocht zijn heil bij Astarte, de godin van de Sidoniërs, en Milkom, de gruwelijke god van de Ammonieten. 6 Hij deed wat slecht is in de ogen van de HEER en was de HEER niet zo trouw als zijn vader David. 7 Zo liet hij op een heuvel in de buurt van Jeruzalem een offerplaats maken ter ere van Kemos, de gruwelijke god van Moab, en ter ere van Moloch, de gruwelijke god van de Ammonieten. 8 Voor al zijn buitenlandse vrouwen maakte hij eigen offerplaatsen, zodat zij wierook konden branden en offers konden brengen voor hun goden.
9 De HEER werd woedend op Salomo, omdat hij ontrouw was geworden aan hem, de God van Israël, die hem tot tweemaal toe was verschenen 10 en hem uitdrukkelijk had verboden zich met andere goden in te laten. Omdat Salomo zich niet hield aan wat de HEER hem bevolen had, 11 zei de HEER tegen hem: ‘Het is met jou zo ver gekomen dat je het verbond met mij niet in acht neemt en je niet houdt aan de bepalingen die ik je heb opgelegd. Daarom zal ik het koningschap van je losscheuren en het aan een van je ondergeschikten geven. 12 Maar omwille van je vader David zal ik wachten tot na je dood, en pas je zoon het koningschap ontnemen. 13 En omwille van mijn dienaar David en omwille van Jeruzalem, de stad die ik heb uitgekozen, zal ik je zoon niet het hele koninkrijk ontnemen; één stam zal ik hem laten houden.’
In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst NBV

Liever luisteren?

Ria Kragten-van der Mark uit Ommeren, oud-docent op voorleesbijbel. Of ga naar downloadbijbel 1 Koningen is het 11e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek voor de Protestantse Gemeente Vriescheloo op 26 juni 2005 over Salomo en zijn polygamie. Met een levensbeschrijving en vrij traditionele vertelling en frappant cynisch einde: Maar op zijn oude dag werd hij door zijn duizend vrouwen ertoe verleid andere goden te gaan dienen. En zo liep het slecht af met Salomo. Want de heer werd woedend op hem, omdat hij hem ontrouw was geworden. De straf hiervoor was dat de zoon van Salomo geen koning meer over het hele rijk zou worden. Na de dood van Salomo scheurde het rijk inderdaad in tweeën en kwamen er twee koningen. Daarna is het eigenlijk alleen maar bergafwaarts gegaan met Israël. Maar ook een deel over het nut van Salomo's Spreuken met als afsluiting ''Voor je gééstelijke gezondheid zou ik het volgende willen zeggen: “Iedere dag een spreuk en het leven wordt weer leuk!” Link PKNVriescheloo/preken

Op You Tube: 50sec Thanksgiving family song in het Engels over very wise but not very smart King Solomon Link youtube Hele film over King Solomon op You Tube (2u35m) youtube (wel erg rare commentaren) ook op youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd in Mattheus 6:9-13. Deze keer kies ik voor gebeden voor (prille?) echtgenoten op de website Katholiekgezin.

Gebeden voor echtgenoten

Zij bidt voor hem

God, Gij alleen weet hoe mijn liefde
voor mijn man steeds hechter kan worden.
Gij kent mijn verlangen
om hem steeds meer gelukkig te maken.

Er zijn zoveel dingen:
een lieve glimlach,
een begrijpend of bemoedigend woord,
een attentie;
zo wordt mijn hart zijn thuis
waar hij ten volle zichzelf kan zijn.

Geef Heer, dat mijn liefde jong blijft,
zodat wij bij elkaar
nieuwe levenskracht blijven vinden,
en niet moe worden.
Uw liefde voor de mensen,
die steeds even onvergetelijk nieuw blijft,
is daarvan het unieke voorbeeld.
Uw woord van trouw,
uw vergeving telkens weer,
geven ook aan mijn liefde een andere gezicht.

Geef mijn man de kansen
dat hij zich helemaal kan realiseren
in zijn werk, zijn vriendenkring, hier thuis,
Gij, die elk van uw mensen door en door kent,
wil zijn diepste levenswensen in vervulling brengen,
en ons samen gelukkig maken
gedragen in uw liefde.
Amen.
 Hij bidt voor haar

Dank U God,

Dat U onze levenswegen zo hebt omgebogen
dat wij elkaar gevonden hebben.
Nog altijd beleven we het als een geschenk
waarvan we lang nog niet
alle verrassingen ervaren hebben.

Dank u voor haar liefde,
voor haar begrip en trouw.
Ik hou van haar meer dan ik soms kan uidrukken en niet iedere dag krijg ik het even goed gezegd.
Maar laat haar groeien in het besef
dat onze liefde krachtig is.

Laat geen ontmoediging of eenzaamheid
over haar komen
maar hun haar de volle ontplooiing van geluk.
Gij die de sterkste steun der mensen zijt
wil onze liefde behoeden
voor alles wat verkilt of vervreemding brengt.

En laat uw liefde meer dan ooit
de warme stroom zijn
waaruit onze liefde steeds weer ontspringt
en nieuwe levenskracht krijgt.
Amen.

Bron: Katholiekgezin > gebed > gebed voor echtgenoten

VOLGENDE WEEK

3 augustus 2014, 7e van de zomer

Op het Oecumenisch leesrooster staan: Nehemia 9:15-20, Psalm 78:13-­22, (brief aan de Romeinen 8:31-39) en Matteüs 14:13-21. Dat las ik op 31-juli-2011.

Op het alternatief leesrooster staat niets wellicht kies ik een Bijbelse vrouw en wellicht neem ik (alsnog) een weekje vrij vanwege reisplannen en offline zijn.

Contact: Reactie en opmerkingen graag naar

watlezenwedezeweek @ yahoo.com