2 januari 2011, Epifanie of Driekoningen

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen
lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een
leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan
meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal,
maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE
Zondag 2 januari 2010, Epifanie, Driekoningen of Openbaring van
de Heer (Solemnitas Epiphaniae Domini in het Latijn) op de eerste
zondag na 1 januari. De herdenking van de Wijzen uit het Oosten die
een ster zagen en volgden tot aan de geboorte stal in Bethlehem
(Mattheus 2:1-18). De Openbaring dat Jezus de Messias is, was/is
voor sommige Oosters Orthodoxe christenen belangrijker dan zijn
geboorte.

De Bach cantates voor deze zondag zijn "Sie werden aus Saba
alle kommen" (BWV 65), "Liebster Immanuel, Herzog der Frommen"
(Koraalcantate BWV 123) en "Herr, wenn die stolzen Feinde
schnauben" (Weihnachtsoratorium BWV 248/6). Deze cantates
horen bij Matthëus 2:1-12; de wijzen uit het oosten.

Op You Tube: JS Bach, Cantata 65 "Sie werden aus Saba alle
kommen", Koraal door het Munchener Bach-Chor en Münchener
Bach-Orchester gedirigeerd door Karl Richter. Munchen, Feb 1967
(1van7, 3m51). Link youtube

Kunst tip: De drie koningen, 6e eeuw, Basiliek San Apollinare Nuovo,
Ravenna, Italië. Op de website KUNSTSTAD van Marcel Verhoeven
Link kunststad

Op de website van Adrian Fletcher (links naar) afbeeldingen van
de drie Magiers in mozaieken, beelden, ramen, schilderijen etc:
Link paradoxplace

TEKSTEN
De tekst van Jesaja en de psalm in het Oude Testament verwijzen of
voorspellen de komst van koningen met geschenken, de brief aan
de Efeziers bevat ook een openbaring (r3 Mij is in een openbaring het
mysterie onthuld) en ook in Mattheus een 'openbarende' voorspelling
van de magiers.

Jesaja 60:1-6
Psalm 72
Efeziërs 3:1-121
Mattheüs 2:1-12

JESAJA
Jesaja is het 23ste boek van het Oude Testament. In r3 de verwijzing
naar 'koningen (laten zich leiden) door de glans van je schijnsel.
Hun transportmiddel in r6 en hun geschenken: wierook en goud.
Opvallend is ook de nadruk op 'de komst van het licht' iets wat in
onze tijd ook veel wordt benadrukt, maar ook terugverwijst op het
midwinter lichtfeest dat gevierd werd voor Kerst. Kerst wordt pas
vanaf de 4e eeuw gevierd als geboorte- en komst-van-het-lichtfeest.

Kunst tip: tot 6 jan2011, de koningen in de Napolitaanse Kerststal
in het Catharijne Convent Lange Nieuwstraat 38, Utrecht.
Link catharijneconvent

JESAJA 60
Het nieuwe Jeruzalem

1 Sta op en schitter, je licht is gekomen,
over jou schijnt de luister van de HEER.
2 Duisternis bedekt de aarde
en donkerte de naties,
maar over jou schijnt de HEER,
zijn luister is boven jou zichtbaar.
3 Volken laten zich leiden door jouw licht,
koningen door de glans van je schijnsel.

4 Open je ogen, kijk om je heen:
ze stromen in drommen naar je toe;
je zonen komen van ver,
je dochters worden op de heup gedragen.
5 Je zult stralen van vreugde als je het ziet,
je hart zal van blijdschap overslaan.
De schatten van de zee zullen je toevallen,
de rijkdom van vreemde volken valt je in de schoot.
6 Een vloed van kamelen zal je land overspoelen,
jonge kamelen uit Midjan en Efa.
Uit Seba komen ze in groten getale,
beladen met wierook en goud.
Zij verkondigen de roemrijke daden van de HEER.

De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap

Link naar complete tekst Jesaja 60

Liever luisteren?
Patrick Nederkoorn uit Amersfoort op voorleesbijbel of downloadbijbel Jesaja is het 23ste boek van het OT.

Liever live?
Gereformeerde Kerk Kampen, Burgwalkerk, Burgwal 59, Kampen
Tijd: 9.30 uur, Voorganger Ds E. Braam
Link gereformeerdekerkkampen

Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt


Preek van Axel Wicke (?) over Matth 2:1-12 en Jes 60:1-6
Epiphaniën, 4jan2009 in de Bergkerk te Den Haag. Tijdens de dienst
werd via de beamer de filmopname van een zonsopgang vertoond.
Link bethelkapel

Op You Tube: The Music of the Bible Revealed: Isaiah 60:1-5.
Suzanne Haïk-Vantoura, dia's met de Hebreewse en engelse
tekst en harpmuziek (2m57). Link youtube

PSALM
Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament. Psalm 72 lazen we
ook al op 5 december in de Nieuwe Bijbelvertaling als gebed van
David voor Salomo. Een Konings(zoon) r1 van r20 het geslacht van
David en Jesse. Een (super)koning die rechtvaardig zal zijn, vrede zal
brengen, armen en vertrapten bevrijdt. R11 en 12 Koningen en volken
zullen voor hem buigen, zwakken en armen zal hij verlossen. Salomo
of de Messias?

Kunst tip: De koningin van Seba voor Salomo; zij stelt hem op de
proef met raadsels. Uit Petrus Comestor's 'Bible historiale' uit 1372,
Parijs. Door Raoulet d'Orléans (kopiist), Jean Bondol (1e Meester van
de Bijbel van Jean de Sy en andere verluchters. Nu in het Meermanno
Westreenianum, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag.
Link1 meermanno.nl/handschriften Link2 mnemosyne

PSALM 72
1 O God,
recht te spreken als gij,
geef dát aan de kóning,
gerechtigheid als de úwe
aan 's kónings zóon!

2 Hij oordele uw geméente rechtváardig,
uw gebógenén met réchtspraak.
3 Dan dragen bergen
voor de geméenschap vréde,
en héuvels
éerlijk récht.

4 Hij doet gebogenen van een gemeenschap
recht,
brengt zonen van een árme bevríjding,
zal vertráppen wíe verdrúkt.

5 Hij zal dúren als de zón,
voor het aanschijn van de máan,
generátie na generátie.

6 Neerdalen zal hij als régen op grás,
als tienduizend
drúppels óp een lánd.

7 In zijn dagen
kome een rechtváardige tot blóei,
met overvloed van vréde,
tot er geen máan meer ís.

8 Optreden zal hij van zée tot zée,
van de Rivíer
tot de éinden der áarde.

9 Benauwers zullen
voor zijn áanschijn kníelen,
zijn víjanden
líkken het stóf.

10 De koningen van Tarsjiesj, van verre kusten,
bieden een bróodgift hem áan,
de koningen van Sjeva en Seva
bréngen schátting nabíj.

11 Alle koningen zullen búigen voor hém,
alle vólkeren zúllen hem díenen.

12 Want hij redt
een arme die schréeuwt om húlp,
een gebogene
en wíe geen hélper héeft.

13 Hij ziet om naar een zwákke, een árme,
lijf-en-ziel van ármen kómt hij bevríjden.

14 Hij verlost hun ziel van drúk en gewéld,
hun bloed is kóstbaar ín zijn ógen!

15 Hij leve!-
men geve hem goud van Sjeva,
en bídde voor hem voortdúrend,
mogen ze hem zégenen
héel de dág!

16 Zij er in het land weelde van graan,
op de top van bergen ruise
als de Líbanon zijn vrúcht,-
mogen ze opbloeien uit een stad
als het gróene krúid van de áarde.

17 Zij zijn naam voor eeuwig,
voor het aanschijn van de zon
bloeie zijn naam,
door hém weten ze zich gezégend,-
alle vólkeren príjzen hem zálig!

18 Gezegend de Ene, God,
Israëls Gód,
die wónderen dóet, hij alléen!

19 Gezegend zijn naam, zijn glorie
voor eeuwig vervulle zijn glorie
héel de áarde!
Ámen, ámén!

20 Ten éinde zijn de gebéden,-
van Dávid, Jésses zóon.

Uit de Naardense Bijbel van Pieter van Oussoren uit 2004.
Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.
Link naardensebijbel

Liever luisteren?
Marijka Houtman-Scholten uit Maassluis op voorleesbijbel of downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het OT.

Liever live?
Church of God Groningen, Volle Evangelie Bethel Kerk
Sinnige Stee, Donderslaan 160, 9728 KX Groningen
Tijd: 10.30 uur, spreker: br. Fred Steinfort
Link bethelkerk

Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt:


Preek over psalm 72, 'een gebed om sociale bewogenheid' op het
Diaconaal Steunpunt. Door Ds G. Drayer, Uchgelen op 29okt2010.
Link diaconaalsteunpunt

Op You Tube: Psalm 72 'This is a video for Jesus' door coty00777.
Tekst in het engels, foto's en (rock)muziek (3m39). 679 Video's van
de psalmen en meer. Link youtube

EFEZIERS 3
(brief van Paulus aan de) Efeziers is het 10e boek van het Nieuwe
Testament. Paulus schrijft de brief aan Efeze, dat lang als zijn
uitvalsbasis diende, als hij in de (Romeinse?) gevangenis zit. De brief
bevat een gebed en algemene aanwijzingen voor alle gemeenten en
kan ook als 'rondzendbrief' worden beschouwd.

Kunst tip: Op de website van de Protestantse kerk van Middelharnis
een reisverslag "In de voetsporen van Paulus” met ikonen, gebouwen
en ruines. Link emmauskerkmiddelharnis

EFEZIERS 3
1 Daarom is het dat ik, Paulus,
gevangene omwille van Christus Jezus, voor u, heidenen, bid.
2 U moet toch wel gehoord hebben
dat God mij de taak heeft toevertrouwd
om de genade door te geven
die mij met het oog op u geschonken is.
3 Mij is in een openbaring het mysterie onthuld
waarover ik hiervoor in het kort heb geschreven.
4 Aan de hand daarvan kunt u zich, wanneer u dat leest,
een beeld vormen van mijn inzicht in dit mysterie van Christus.
5 Het is onder vorige generaties niet aan de mensen onthuld,
maar nu door de Geest geopenbaard
aan zijn heilige apostelen en profeten:
6 de heidenen delen door Christus Jezus ook in de erfenis,
maken deel uit van hetzelfde lichaam
en hebben ook deel aan de belofte,
op grond van het evangelie.
7 Van dat evangelie ben ik een dienaar geworden
door de gave van Gods genade, die ik ontvangen heb
door zijn kracht die in mij werkt.
8 Mij, de allerminste van alle heiligen,
is de genade geschonken om de heidenen
de ondoorgrondelijke rijkdom van Christus te verkondigen,
9 en voor allen in het licht te stellen
hoe het mysterie dat in alle eeuwen verborgen was
in God, de schepper van het al, werkelijkheid wordt.
10 Zo zal nu door de kerk de wijsheid van God
in al haar schakeringen
bekend worden aan alle vorsten en heersers in de hemelsferen,
11 naar het eeuwenoude plan
dat hij heeft verwezenlijkt in Christus Jezus, onze Heer,
12 in wie wij vrijelijk toegang hebben tot God,
vol vertrouwen door ons geloof in hem.
13 Ik vraag u dan ook de moed niet te verliezen wanneer ik lijd
omwille van u, want daaraan kunt u eer ontlenen.
14 Daarom buig ik mijn knieën voor de Vader,
15 die de vader is van elke gemeenschap in de hemelsferen
en op aarde.
16 Moge hij vanuit zijn rijke luister uw innerlijke wezen
kracht en sterkte schenken door zijn Geest,
17 zodat door uw geloof Christus kan gaan wonen in uw hart,
en u geworteld en gegrondvest blijft in de liefde.
18 Dan zult u met alle heiligen de lengte en de breedte,
de hoogte en de diepte kunnen begrijpen,
19 ja de liefde van Christus kennen die alle kennis te boven gaat,
opdat u zult volstromen met Gods volkomenheid.
20 Aan hem die door de kracht die in ons werkt
bij machte is oneindig veel meer te doen dan wij vragen of denken,
21 aan hem komt de eer toe, in de kerk en in Christus Jezus,
tot in alle generaties, tot in alle eeuwigheid. Amen.

De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap
Link Efeze

Liever luisteren?
Hannie van Dijk uit Baarn op voorleesbijbel In de NBV met de tekst, of downloadbijbel Efeziers is het 10e boek van het NT.

Liever live?
Hervormde Gemeente Ruinerwold, Blijdenstein 3, Ruinerwold
Tijd: 10.00 uur, voorganger: ds. R. Kloosterziel
Link hervormde-gemeente-ruinerwold
Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt:

Preek van Ds van de Protestantse Kerk in Middelharnis, onder
'predikant', dan 'preken' en vrijwel onderaan Efeziers 3:14-21. zj.
Link emmauskerkmiddelharnis

Op 123 Video: Toeristisch bezoek aan de ruines van Efeze, Turkije
in 2008. Video van Hans Otten met muziek (5m40).
Link 123video

MATTHEUS
Mattheus noemt de drie koningen 'magiers' dat ook vertaald wordt
als wijzen. Koning Herodes draagt de magiers op de ster (verder) te
volgen naar Betlehem.

De Nieuwe Bijbelvertaling legt in een voetnoot bij r 4 uit waarom
Jezus ook 'Christus' (gezalfde) wordt genoemd. Is het een titel of
een naam? Hier is gekozen voor ‘(de vertaling) messias’ (gezalfde)
omdat "hierin het duidelijkst naar voren komt dat de titel geworteld
is in Joodse verwachtingen van een persoon die van God de vol-
macht heeft ontvangen om een centrale rol te spelen in de eindtijd".

Kunst tip: Uitleg van gezalfde en zalven met Spaanse miniatuur uit
de 15e eeuw van David die gezalfd wordt door Samuel.
Link hilversum.okkn

MATTHEUS 2:1-12
De vlucht voor Herodes en Archelaüs

1 Toen Jezus geboren was in Betlehem in Judea, tijdens de regering
van Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan.
2 Ze vroegen: ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden?
Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan
en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.’
3 Koning Herodes schrok hevig toen hij dit hoorde,
en heel Jeruzalem met hem.
4 Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk samen
om aan hen te vragen waar de messias geboren zou worden.
5 ‘In Betlehem in Judea,’ zeiden ze tegen hem, ‘want zo staat het
geschreven bij de profeet:
6 “En jij, Betlehem in het land van Juda, bent zeker niet de minste
onder de leiders van Juda,
want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.”
7 Daarop riep Herodes in het geheim de magiërs bij zich; hij wilde
precies van hen weten wanneer de ster zichtbaar geworden was,
8 en stuurde hen vervolgens naar Betlehem met de woorden:
‘Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind.
Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt,
zodat ook ik erheen kan gaan om het eer te bewijzen.’
9 Nadat ze geluisterd hadden naar wat de koning hun opdroeg,
gingen ze op weg,
en nu ging de ster die ze hadden zien opgaan voor hen uit,
totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was.
10 Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde.
11 Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria,
zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen.
Daarna openden ze hun kistjes met kostbaarheden en boden het
kind geschenken aan: goud en wierook en mirre.
12 Nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar
Herodes terug te gaan, reisden ze via een andere route terug
naar hun land.

De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap

Link naar complete tekst Mattheus 2

Liever luisteren?
Karin van Bruggen op voorleesbijbel in de NBV met de tekst of downloadbijbel Mattheus is het 1e boek van het NT.

Liever live?
Nieuwe Kerk Groningen, Nieuwe Kerkhof 1, Groningen.
Tijd 10.00 uur, voorgangers Ds. S. Bijle en Ds. EJ. Veldman
Link nieuwekerk

Of kijk op churchatwork.nl voor een dienst bij u in de buurt:
Link churchatwork

Preek van ds. E. van ´t Slot voor de Stinskerk in Westenholte op
25dec2009 als audiodoc. Link stinskerk

Op You Tube: Animatie uitleg van Driekoningen van de NCRV op
krux.nl (35sec). Link omroep

GEBED
Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed.
Ditmaal een 'Groot gebed van het feest van de openbaring'

lezer 1 Waarom al die opwinding? Waarom al dat lawaai?
Aan de hemel is een ster verschenen!
Voor drie magiërs is het een teken, een vreugdevol teken,
een vreugdevolle belofte. Ze verlaten alles om dit licht te volgen
en hun lange tocht brengt hen naar Hem die werd aangekondigd.
samen: Van overal komen wij, Heer Jezus, om jou te aanbidden.

lezer 2 Waarom al die drukte, waarom zoveel gefluister?
Er is een kind geboren in de wereld!
Voor iedereen is het een teken, een vreugdevolle geboorte!
Mensen laten hun gewoontes achterwege
om Hem te aanbidden die werd beloofd.
samen: Van overal komen wij, Heer Jezus, om jou te aanbidden.

lezer 3 Waarom al die ontroering? Voor wie dat applaus?
Van over de grenzen roept men het uit:
het is de Messias, het is een teken, een vreugdevol licht.
Zij die zochten naar een reden om te leven,
juichen Hem toe die al zo lang wordt verwacht.
samen: Van overal komen wij, Heer Jezus, om jou te aanbidden.

lezer 4 Waarom al die verrukking, voor wie al die tederheid?
Over landen en zeeën roept men het uit!
Voor klein en groot is het een teken, een vreugdevol gebeuren!
Mensen van alle landen en culturen onthalen Hem
waarop ze hoopten, eindelijk is Hij daar.
samen: Van overal komen wij, Heer Jezus, om jou te aanbidden.

Bron: Christus-Koninggemeenschap, Leuven, 6jan2002

VOLGENDE WEEK
9 januari 2010, de Doop van de Heer

Jesaja 42:1-7(9)
Psalm 89:20-28
Handelingen 10,34-38
Matteüs 3:13-17

Concert tip: Het Weihnachtsoratorium van J.S.Bach op 8jan2011
van 19:30 - 22:00uuur, De Grote Kerk, Markt 63 Vlaardingen.
Kaarten van (incl. consumptie) €20 kinderen t/m 12 jaar gratis