Welkom bij wat lezen we deze week?
Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.
PERIODE
8 januari is de 1e zondag van de Epifanie, de Openbaring van de Heer, of dat Jezus inderdaad de zoon van God en de Messias is. Dat blijkt door de verkondiging aan de herders, maar ook door de komst van de wijzen. In de Katholieke kerk is het een 'hoog'feest en wordt gevierd op de eerste zondag na 1 januari. De Openbaring van de Heer is het eerste van drie 'Hoog' feesten, samen met de 'Doop van de Heer' (15jan12) en de 'Opdracht van de Heer in de tempel' over Jezus' kindertijd.
Kunst tip: Rogier van der Weyden (1399/1400-1464) rechterpaneel Het Visioen van de Koningen (circa 1445) van het Van der Weydens Bladelin-drieluik. Nu in Gemäldegalerie der Staatlichen Museen, in Berlijn, Duitsland. Link Statenvertaling.net, het complete drieluik: Statenvertaling.net Bladelin-drieluik.
De Bach cantates voor deze zondag zijn "Mein liebster Jesus ist verloren" (BWV 154), "Meinen Jesum laß ich nicht" (Koraalcantate BWV 124 niet te verwarren met BWV 379) en "Liebster Jesu, mein verlangen" (BWV 32). De cantates horen bij Matthëus 2:41-52 (de 12-jarige Jezus in de tempel) niet bij de teksten die wij lezen..
Op You Tube: BWV 124 “Meinen Jesum laß ich nicht” een bewerking van een lied van Christian Kleymann uit 1658. Dat was gecomponeerd ter nagedachtenis aan keurvorst Johann Georg en zijn zinspreuk was “Mein Jesum laß ich nicht". In het Nederlands 'mijn Jezus laat ik niet los'. Door Harnoncourt in 2 delen zonder verdere uitvoerdenden (7m47). Link youtube
of kijk op dit blog op 9jan2011 naar JS Bach Cantata BWV 154 "Mein Liebster Jesus Ist Verloren" VII. Aria: "Wohl Mir, Jesus Ist Gefunden" door Counter-Tenor en Tenor gedirigeerd door Harnoncourt.
Concert tip
Do 5jan 19.30 uur, Protestantse Kerk, Kerkstraat 64 in Oisterwijk door de Elckerlyc-speellieden: een Driekoningenconcert. “Driekoningenliedekens en muziekskes uit het rijke erfgoed van de Brabantse en Vlaamse Kempen Link zoals ’t Is met dees koude winterse dagen, dat wij weer zijn al op onze toer”. Link Oisterwijknieuws
TEKSTEN
Deze week is het thema Openbaring naar de komst van de drie wijzen of magiers in Mattheus 2. Hun komst uit een ver land, geleid door een ster, het bezoek aan Herodus die doodsbenauwd wordt vanwege een voorspelling, het bewijst allemaal dat Jezus bijzonder is. De tekst van Jesaja en de psalm geven details die prachtig kloppen met het verhaal uit Mattheus.
Jesaja 60:1-6
Psalm 72
Efeziërs 3:1-12
Matteüs 2:1-12
Gezang 157
JESAJA
Jesaja is het 23ste boek van het Oude Testament. De boekrollen zijn van meerdere profeten, 1-39 (voor de Babylonische ballingschap, 750-700vChr). De boekrollen 40-55 van de deutero of 2e Jesaja tijdens de Babylonische ballingschap (586-538vChr). De boekrollen 56 tot en met 65 zijn van diverse profeten in de geest van Jesaja, ook wel de derde of trito Jesaja genoemd. Deze gaan over de tijd na de ballingschap. De strekking: God zal doen wat hij heeft beloofd.
Je kan onze tekst voor deze week ook zo lezen dat het gaat over God en niet over Jezus, maar het past prachtig bij Driekoningen met de de (winterse) duisternis die de aarde bedenkt (r2). Koningen en volken die zich laten leiden door jouw licht (r3). R5 schatten (zilver en goud: r9) vallen in zijn schoot en een vloed van kamelen zal je land overspoelen ('3' een vloed?).
Kunst tip: Salvador Dali (1904-1989), Spaans 'omni' kunstenaar. Litho 'Omnes de Saba venient' (1964-1967) uit zijn Biblia Sacra (1969) met de voor Dali karakteristieke langpotige olifanten. Link biblical-art of artbible.net
JESAJA 60:1-6
1 Sta op, word verlicht,
want je licht is gekomen:
de glorie van de Ene is over je opgegaan!
2 Want zie, het duister bedekt wel de aarde
en donkerheid de natiën,
maar over jou zal de Ene opdagen,
zijn glorie wordt over jou zichtbaar.
3 Volkeren zullen op weg gaan naar jouw licht,
koningen naar de glans van jouw dageraad.
4 Hef rondom je ogen op en zie:
allen lopen ze te hoop, gekomen voor jou!
je zonen komen aan van verre, je dochters
worden vastgehouden op de heup.
5 Dan, als je het ziet, zul je stralen,
opschrikken en wijd worden zal je hart,
want het rumoer van de zee rolt over je heen,
een macht volkeren, ze komen tot jou!
6 Een overvloed van kamelen zal je overdekken,
eerstelingsdieren van Midjan en Efa,
uit Sjeva zullen zij allen komen;
goud en wierook dragen ze mee,
lofprijzingen voor de Ene boodschappen zij.
In de naardensebijbel vertaling Zoek Jesaja → 60
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.
Liever luisteren?
Patrick Nederkoorn uit Amersfoort op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Jesaja is het 23ste boek van het Oude Testament.
Liever live?
Basisgroep Jongekerk Roermond, Ursulakapel, Voogdijstraat 24, Roermond. Tijd: 11uur, voorganger nb Sta op en schitter! Zie je de koning al? Link jongekerkroermond Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.
Preek van ds Neely Kok voor de Protestantse kerk in Deijl en Enspijk op 4jan2009 over Jesaja 60:1-6' en het 'zandloper' model dat weergeeft hoe de Bijbel het verhaal van God en mensen vertelt en wat de oorsprong het doel en de zin is van alles. Link kerkdeilenenspijk
Op You Tube: in het engels 'Arise and Shine' song met veel uitvoeringen op you tube. Hier van Chris Christensen op zijn cd shout it from the mountain (2m31). Link youtube
PSALM
Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament en bevat 150 liederen en gedichten. Deze psalm heeft als een van de weinigen geen Latijnse naam, hij wordt wel de konigspsalm genoemd. De 'afzender' is wat onduidelijk, het is een psalm van Salomo (r1) maar sluit af met zo eindigen de gebeden van David, zoon van Jesse (of Isai). David was natuurlijk wel Salomo's vader.
We lezen de hele -en best lange- psalm, maar hij staat ook vol verwijzingen naar koningen die buigen en schatt(ing)en komen brengen aan de koning van God. In de Je kan je afvragen of het allemaal niet heel letterlijk bedoeld is, belasting en zo, maar als illustratie van de openbaring en bij driekoningen past het prachtig met r10, 11 en r15.
Kunst tip: Gentile da Fabriano (c 1370-1427), 'De aanbidding door de drie magiers' in een altaarstuk. Tempera, eierverf op houtpaneel (1423) Nu in het Uffizi, Florence, Italie. Link Britannica.com
PSALM 72
van de vredevorst Salomo
1 O God, recht te spreken als gij,
geef dat aan de koning,
gerechtigheid als de uwe
aan 's konings zoon!
2 Hij oordele uw gemeente rechtvaardig,
uw gebogenen met rechtspraak.
3 Dan dragen bergen
voor de gemeenschap vrede,
en heuvels eerlijk recht.
4 Hij doet gebogenen van een gemeenschap
recht,
brengt zonen van een arme bevrijding,
zal vertrappen wie verdrukt.
5 Hij zal duren als de zon,
voor het aanschijn van de maan,
generatie na generatie.
6 Neerdalen zal hij als regen op gras,
als tienduizend druppels op een land.
7 In zijn dagen
kome een rechtvaardige tot bloei,
met overvloed van vrede,
tot er geen maan meer is.
8 Optreden zal hij van zee tot zee,
van de Rivier tot de einden der aarde.
9 Benauwers zullen
voor zijn aanschijn knielen,
zijn vijanden likken het stof.
10 De koningen van Tarsjiesj,
van verre kusten,
bieden een broodgift hem aan,
de koningen van Sjeva en Seva
brengen schatting nabij.
11 Alle koningen zullen buigen voor hem,
alle volkeren zullen hem dienen.
12 Want hij redt
een arme die schreeuwt om hulp,
een gebogene en wie geen helper heeft.
13 Hij ziet om naar een zwakke, een arme,
lijf-en-ziel van armen komt hij bevrijden.
14 Hij verlost hun ziel van druk en geweld,
hun bloed is kostbaar in zijn ogen!
15 Hij leve!
men geve hem goud van Sjeva,
en bidde voor hem voortdurend,
mogen ze hem zegenen
heel de dag!
16 Zij er in het land weelde van graan,
op de top van bergen ruise
als de Libanon zijn vrucht,
mogen ze opbloeien uit een stad
als het groene kruid van de aarde.
17 Zij zijn naam voor eeuwig,
voor het aanschijn van de zon
bloeie zijn naam,
door hem weten ze zich gezegend,
alle volkeren prijzen hem zalig!
18 Gezegend de Ene, God,
Israels God,
die wonderen doet, hij alleen!
19 Gezegend zijn naam, zijn glorie
voor eeuwig vervulle zijn glorie
heel de aarde!
Amen, amen!
20 Ten einde zijn de gebeden,
van David, Jesses zoon.
In de naardensebijbel vertaling Zoek Psalmen > 72
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.
Liever luisteren?
Marijka Houtman-Scholten uit Maasluis op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.
Liever live?
Rooms Katholieke Parochie Heilige Christoffel, Sint Clememskerk Molenstraat 21, Steenwijk. Tijd: 10uur, voorganger W. van Bussel, M. van Engelen Thema: tot inzicht komen. Link pdf rkparochiehchristoffel Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.
Preek van Ds G. Drayer, Ugchelen op 29okt2010 voor het het diaconaal steunpunt (?) over psalm 72:1, 4 en 12 een 'gebed om sociale bewogenheid'. Link diaconaalsteunpunt
Op You Tube: door 'The work of the people', visual media for mission and worship. In het engels gezongen, mooi geanimeerde psalm 72 (4m37). Link theworkofthepeople
EFEZIERS
Efeziers is het 10e boek van het Nieuwe Testament. Paulus schreef de brief uit 'een' gevangenis, wanneer is niet bekend omdat hij vaker in d egevangenis zat. Hij bezocht Efeze 2x, op zijn 2e reis en bleef er zelfs 2 jaar op zijn derde reis. Toch is de brief vrij 'algemeen' een 'rondzendbrief' bedoeld en geschikt voor alle gemeenten.
Over/In deze brief wordt ook benadrukt dat Paulus schrijft dat hij ook voor niet joden, heidenen preekt. Zo ook in het stukje dat wij vandaag lezen. In r6 'Dat de heidenvolkeren mede-erfgenamen zijn (..) door middel van de evangelieverkondiging'. In 8r (aan Paulus) 'is de genade gegeven: aan de heidenvolkeren het evangelie te verkondigen' .
In regel 3 'de openbaring aan mij van het heilsgeheim', wellicht de reden voor de leesrooster opname.
Kunst tip: Rembrandt van Rijn (1606 - 1669), de apostel Paulus aan zijn bureau, (1629-30) misschien in een comfortabele gevangenis, hij kijkt triest genoeg. Nu in het Germanisches Nationalmuseum, Nuremberg, Duitsland. Een andere Rembrandt heet echt Paulus in de gevangenis (link2). NB een bekend zelfportret van Rembrandt blijkt een portret van Rembrandt als Paulus te zijn (link3). Link1 Rembrandt-Paul-at-writing-desk Link2 Rembrandt-apostle-Paul-in-prison Link3 Rembrandt as apostle-paul
Paulus brief aan de Efeziers
1 Dankzij dit ben ik, Paulus,
de gevangene van de Christus, van Jezus,
voor u, de heidenen,
2 als ge tenminste hebt gehoord
van het beheer van Gods genade
die voor u aan mij is gegeven:
3 dat door openbaring aan mij
het heilsgeheim bekend is gemaakt
-zoals ik eerder in het kort al schreef-
4 waaraan ge, wanneer ge dit leest,
u mijn inzicht kunt voorstellen
in het heilsgeheim van de Christus.
5 In andere generaties is het niet zo
bekendgemaakt
aan de zonen-en-dochters der mensen
als het nu door de Geest geopenbaard is
aan zijn heilige apostelen en profeten:
6 dat de heidenvolkeren mede-erfgenamen zijn,
mede-lichaam van en mede-deelhebbers aan
de aankondiging in Christus Jezus,
door middel van de evangelieverkondiging,
7 waarvan ik een bediende ben geworden
ten gevolge van de gave van Gods genade,
die aan mij gegeven is ten gevolge van
de inwerking van zijn kracht!
8 Aan mij, de minste van alle heiligen,
is deze genade gegeven:
aan de heidenvolkeren
het evangelie te verkondigen
van de ondoorgrondelijke rijkdom
van de Christus,
9 en in het licht te stellen
hoe het beheer is van het heilsgeheim
dat van de eeuwigheden af
verborgen is geweest
in God die alles heeft geschapen,
10 opdat nu aan de overheden
en de gezagsdragers
in de hemelse regionen
door middel van de vergadering
bekendgemaakt wordt
de veelkleurige wijsheid van God,
11 overeenkomstig het voornemen
van eeuwigheden her
dat hij heeft verwerkelijkt in Christus Jezus,
12 door wie wij de vrijmoedige toegang hebben,
vol vertrouwen vanwege zijn geloof.*
* ?
In de Naardensebijbel vertaling Zoek NT → Efeziers 3
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.
Liever luisteren?
Hannie van Dijk uit Baarn op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Efeziers is het 10e boek van het Nieuwe Testament.
Liever live?
Oud Katholieke Kerk, Sint Vitus Melkpad 12, Hilversum. Tijd: 10uur of 11.30uur, voorganger n.b. gevolgd door Nieuwjaarsontmoeting 11.30 of 12.30uur. Excuus, ik vind tegenstrijdige berichten. Link hilversum.okkn Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.
Preek van Ds Rob Vreugdenhil voor de Gereformeerde kerk Vrijgemaakt te Lelystad, als onderdeel van een serie van 14 preken over Efeziers. Link serie met toelichting Pauwenburg1 preek pdf Pauwenburg2
Op You Tube: Naar r10 'de veelkleurige wijsheids God', vissen in de Rode Zee door RJKetelaar (10m) Link youtube
MATTHEUS
Mattheus is het 1e boek van het Nieuwe Testament. Mattheus vermeldt nergens zijn naam, sinds de 2e eeuw wordt het aan hem, Mattheus een 'tollenaar' of 'leerling' toegeschreven. Het stamt uit 75-90 na Christus en waarschijnlijk uit Antiochie in Syrie. Het is het eerste van de vier evangelieen met de verhalen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus. In de evangelieen komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit verhaal komt (alleen) voor bij Mattheus.
Onze tekst voor deze week vertelt het bekende verhaal van de drie koningen, alleen waren het geen koningen en hoeveel het er waren staat ook niet in de tekst. (pas) In de middeleeuwen werden de magiers of wijzen (afhankelijk van de bijbelvertaling) de drie koningen (mede door psalm 72) en kregen ze namen: Caspar, Melchior en Balthasar. Bron www.rkk.nl
In r6 in de Naardense bijbelvertaling staat keurig wie waar in het Oude Testament voorspelde dat Jezus in Betlehem geboren zou worden (Micha 5:1-3) in de Groot Nieuws Bijbel is het in de tekst toegevoegd en in de Nieuwe Bijbelvertaling moet je zelf gaan zoeken......
Kunst tip: De gebroeders van Limburg, in Les Tres Riches Heures des Duc de Berry (voor 1416) Nu in het Musee Conde, Chantilly, Frankrijk: de aanbidding door de magiers Link acropolisinc of de ontmoeting van de magiers Link bergerfoundation
MATTHEUS 2:1-12
1 Maar zie, terwijl Jezus wordt geboren
in Betlehem in Judea,
in de dagen van koning Herodes,
komen er in Jeruzalem
uit het oosten magiërs aan;
2 zij zeggen: waar is
de nieuwgeboren koning der Judeeërs?
want wij hebben zijn ster gezien
in het oosten en zijn gekomen
om hem hulde te bewijzen!
3 Maar als koning Herodes dat hoort
is hij geschokt, en heel Jeruzalem met hem.
4 Hij brengt alle overpriesters en
schriftgeleerden van de gemeenschap
samen, en heeft aan hen gevraagd:
waar wordt de Christus geboren?
5 Zij zeggen tot hem: in Betlehem in Judea;
want zo is geschreven door de profeet:
6 en jij, Betlehem, land van Juda,
jij bent geenszins de kleinste
onder de leiders van Juda;
want uit jou zal een leidsman
voortkomen die herder zal zijn
over mijn gemeente Israël (Micha 5:1-3)!
7 Dan roept Herodes in het verborgene
de magiërs en doet bij hen nauwkeurig navraag
naar de tijd dat de ster is gaan schijnen.
8 Hij stuurt hen naar Betlehem en zegt:
trekt verder en vorst nauwkeurig na
over het jongetje; en als ge het vindt,
verkondigt dat mij, opdat ook ik kan komen
om het hulde te bewijzen!
9 Gehoor gevend aan de koning
trekken zij verder; en zie, de ster
die zij in het oosten hebben gezien
is hun vooruitgegaan
totdat hij komt en blijft staan
boven de plek waar het jongetje is.
10 Als zij de ster zien
verheugen zij zich
met zeer grote vreugde.
11 Ze komen het huis binnen
en zien het jongetje,
met Maria, zijn moeder,
en neervallend bewijzen zij het hulde;
ze openen hun schatkisten
en bieden hem geschenken aan:
goud, wierook en mirre (Jesaja 60:6).
12 En in een droom gewaarschuwd
om niet terug te buigen naar Herodes
zijn ze langs een andere weg uitgeweken
naar hun eigen landstreek.
In de Naardensebijbel vertaling Zoek Mattheus > 2
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.
Liever luisteren?
Karin van Bruggen, leerkracht op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Mattheus is het 1e boek van het Nieuwe Testament.
Liever live?
Protestantse Gemeente Oudenhorn, Ring 1, Oudenhorn (gem Bernisse). Tijd: 9.30uur, voorganger dhr. E. de Jong uit Rhoon. De lezing deze zondag is Mattheus 2: 1-12 over 'Driekoningen' 3 Wijzen uit het Oosten zijn zoekende naar een Koning die geboren zou zijn. Zij laten zich leiden door een ster en vinden uiteindelijk het Kind in de kribbe. Link kerkklok Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.
Preek van Dick Wursten voor de Protestantse gemeente in Genk, Belgie, op 7jan2007 over Mattheüs 2: 1-12, met Jesaja 60: 1-9 & psalm 72. Link dick.wursten
Op You Tube: Animatie van drie koningen op “The power of love” Frankie goes to Hollywood (?) door Shalom9942 (4m50) Link youtube
GEBED
Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer een van de 'grote gebeden' uit de Bijbel die direct volgt op onze tekst in Paulus brief aan de Efeziers 3:(13)14-21.
(13 Daarom bid ik u niet moedeloos te worden
in mijn verdrukkingen ter wille van u,
dat is uw glorie! )
14 Dankzij dit buig ik mijn knieën voor de Vader,
15 uit wie alle vaderschap in hemelen en op aarde
naam mag hebben,
16 en bid dat hij het u zal geven dat ge,
overeenkomstig de rijkdom van zijn glorie,
in de inwendige mens
met kracht wordt versterkt door zijn Geest,
17 en dat door het geloof de Christus
zijn huis zal vinden in uw harten,
bij u die in liefde zijt geworteld en gegrond,
18 opdat ge sterk genoeg zult zijn
om samen met alle heiligen te bevatten
wat de breedte, lengte, hoogte en diepte is,
19 en om de alle kennis overtreffende liefde
van de Christus te kennen,
opdat ge vervuld moogt worden
tot aan heel de volheid van God.
20 Aan hem die
ten gevolge van de kracht die in ons werkt
bij machte is
meer dan overvloedig te doen boven alles
wat wij bidden of denken,
21 aan hem zij de glorie,
in de vergadering en in Christus Jezus
tot in alle geslachten
van de eeuwigheid der eeuwen. Amen!
Op You Tube: in het engels, Prince William spreekt het gebed uit op de 10e herdenking van zijn moeders overlijden (1m54) Link youtube
VOLGENDE WEEK
15jan2012, 2e van Epifanie
Jesaja 62:1-5
Psalm 96
Romeinen 4:19-25
Johannes (1:29-)2:1-11
Gezang 166
Geen opmerkingen:
Een reactie posten