13 maart 2011, Invocabit, de 1e zondag van de 40dagentijd of Vasten

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen
lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een
leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan
meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal,
maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE
Dit is de 1e zondag van de Vasten (Rooms Katholiek) of 40dagentijd
(Protestant) die aftellen naar Pasen. Eigenlijk zijn het 46 dagen maar
de zondagen tellen niet mee. De eerste van 6 kaarsen in de Paas
kandelaar wordt uitgeblazen, als symbool voor de toenemende
duisternis voorafgaand aan de kruisiging van Christus.

'Vasten' betekent in de praktijk sober eten of leven (geen TV), geen
alcohol, geen snoep (kinderen bewaren het in een trommeltje) en
eventueel hip 'ontslakken' met een groente- en fruitsap dieet. Voor
Protestanten vaak hetzelfde regime en dat allemaal als mentale en
fysieke voorbereiding op Pasen, het belangrijkste feest in de
christelijke kerk met de kruisiging en de wederopstanding van Jezus.

De voorgangers van de vieringen zijn (deels) gehuld in het paars,
als teken van inkeer boete en rouw.

De latijnse term Invocabit verwijst naar vers 15 van psalm 91 en het
openingslied op deze zondag. Het is latijn voor 'Roept hij Mij aan'.

"Invocabit me et exaudiam eum cum ipso ero in tribulatione eruam
eum et glorificabo longitudine dierum implebo illum et ostendam ei
salutare meum".

" Roept hij Mij aan, dan antwoord Ik, is hij in angst en vreze,
dan kom Ik nog dat ogenblik om hem nabij te wezen."

Er is geen Bach cantate voor deze belangrijke zondag en nog drie
vastenzondagen, omdat de vastentijd in Leipzig muzikaal 'tempus
clausum' of 'gesloten tijd' was waarin er in kerken geen concertante
muziek was toegestaan (en trouwen ook niet kan). Met dank aan de
Bach Cantaten website van Eduard van den Hengel.
Link eduardvh
Kunst tip: In de middeleeuwen en daarna werd in de 40dagentijd
het altaar bedekt met een doek. In de vorige eeuw is met name in
Zuid Amerika en Azie gingen meestal vrouwen, een hongerdoek
beschilderden met afbeeldingen over recht en gerechtigheid en/of
bijbelverhalen. Nederlandse kerken doen daar soms ook aan mee.
Google afbeeldingen Hongerdoek en zie 842 voorbeelden.
Link google images


TEKSTEN
Deze week lezen we in Genesis over de schepping van Eva uit
Adam's rib als tweede mens. In de psalm van David, vraagt hij om
vergeving nadat hij met de gehuwde Batseba geslapen had (lees
hiervoor 2 Samuël 11:1 - 12:25. In Mattheus Jezus beproeving of
verzoeking in de woestijn. Jezus houdt (natuurlijk) stand.

Genesis 2:15-3:9
Psalm 51 (of 32)
Mattheüs 4:1-11

GENESIS
Genesis is het 1e boek van het Oude Testament. De schepping van
Eva uit Adams rib hier in Luthers bijbelvertaling als 'mannine' en
'hulpe' die om en bij hem zij zijn mijn inziens wat gedateerd, in de
Nieuwe Bijbel Vertaling staat 18 God, de HEER, dacht: Het is niet
goed dat de mens alleen is, ik zal een helper voor hem maken die
bij hem past. Ook interessant, de vertaalaantekeningen op de NVB
Site vertaalaantekeningen

Kunst tip: 17 miniaturen van God schepping van Eva uit Adam's rib,
uit de collectie van het Meermanno Westreenianum, Den Haag. Bij
het maken van het blog werkten veel doorkliks naar detail weergave
jammer genoeg niet, vandaar dat geen favoriete is uitgelicht.
Link meermanno
15 En God de Heer nam den mens en stelde hem in den hof Eden
om dien te bouwen en te bewaren.
16 En God de Heer gebood den mens, zeggende: Gij zult eten van
allerlei bomen in den hof,
17 maar van den boom der kennis des goeds en des kwaads zult
gij niet eten; want op welken dag gij daarvan eet,
zult gij den dood sterven.
18 En God de Heer sprak: Het is niet goed, dat de mens alléén zij:
Ik wil hem ene hulpe maken, die om en bij hem zij.
19 En toen God de Heer uit de aarde allerlei dieren des velds
en allerlei vogels des hemels gemaakt had, bracht Hij ze tot den
mens, om te zien, hoe hij ze noemen zou; want zoals de mens
allerlei levende dieren noemen zou, zo zouden zij heten.
20 En de mens gaf aan al het vee, en aan alle vogels des hemels,
en aan alle dieren des velds namen; maar voor den mens werd
geen hulpe gevonden, die om en bij hem was.
21 Toen liet God de Heer een diepen slaap vallen op den mens,
en hij sliep; en Hij nam één van zijne ribben, en sloot de plaats
toe met vlees.
22 En God de Heer bouwde ene vrouw uit de ribbe,
welke Hij van den mens genomen had, en bracht haar tot hem.
23 Toen sprak de mens: Dit is immers been van mijn beenderen,
en vlees van mijn vlees: men zal haar manninne noemen,
omdat zij van den man genomen is.
24 Daarom zal een man zijnen vader en zijne moeder verlaten
en zijne vrouw aanhangen; en zij zullen één vlees zijn.
25 En zij waren beiden naakt, Adam en zijne vrouw,
en zij schaamden zich niet.

Uit de Lutherse Bijbelvertaling
Link naar complete tekst bijbel.hispage > Genesis 2
kies 'Lutherse Bijbel' en 3x geen vertaling.

Liever luisteren?
Nies Wouters, remedial Teacher op voorleesbijbel of
www.downloadbijbel.nl Genesis is het 1e boek van het OT.

Liever live?
St Pancras of Zuiderkerk, Zuiderkerksteeg 1, Enkhuizen
Tijd 10.00 uur, voorganger Mw ds J. Borst.
Link zuiderkerkOf kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt

Preek/Beluister de Kerkdienst vanuit de Remonstrantse Kerk in
Eindhoven op Radio 5, zondag 17 februari 2002, voorganger:
ds. Henk van Waveren. Organist: Peter van der Woude. M.m.v
cantorij Lumen o.l.v. Lia Eekel. Link uitzending ikonrtv kerkdiensten
Link tekst ikonrtv preek
Op You Tube: 'Adan' - Adam and Eve - The story of Creation
Animatie (3m43) Link youtube
PSALM
Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament. Psalm 51 gaat
over het verhaal van David's overspel met echtgenote van een van
zijn soldaten, de Hetiet Uria, die hij voorin de strijd laat opstellen
en die daardoor zoals beoogd omkomt.

Kunst tip: Willem Drost' schilderij van 'Batseba met de brief van
koning David' uit 1654, nu in het Louvre in Parijs, Frankrijk.
Link Willem_Drost
PSALM 51
1 Voor de koorleider. Een psalm van David,
2 toen de profeet Natan hem had bezocht,
nadat hij met Batseba geslapen had.

3 Wees mij genadig, God, in uw trouw,
u bent vol erbarmen, doe mijn daden teniet,
4 was mij schoon van alle schuld,
reinig mij van mijn zonden.

5 Ik ken mijn wandaden,
ik ben mij steeds van mijn zonden bewust,
6 tegen u, tegen u alleen heb ik gezondigd,
ik heb gedaan wat slecht is in uw ogen.

Laat uw uitspraak rechtvaardig zijn
en uw oordeel zuiver.
7 Ik was al schuldig toen ik werd geboren,
al zondig toen mijn moeder mij ontving,
8 maar u wilt dat waarheid mij vervult,
u leert mij wijsheid, diep in mijn hart.

9 Neem met majoraan mijn zonden weg en ik word rein,
was mij en ik word witter dan sneeuw.
10 Laat mij vreugde en blijdschap horen:
u hebt mij gebroken, laat mij ook juichen.
11 Sluit uw ogen voor mijn zonden
en doe heel mijn schuld teniet.

12 Schep, o God, een zuiver hart in mij,
vernieuw mijn geest, maak mij standvastig,
13 verban mij niet uit uw nabijheid,
neem uw heilige geest niet van mij weg.
14 Red mij, geef mij de vreugde van vroeger,
de kracht van een sterke geest.

15 Dan wil ik verdwaalden uw wegen leren,
en zullen zondaars terugkeren tot u.
16 U bent de God die mij redt,
bevrijd mij, God, van de dreigende dood,
en ik zal juichen om uw gerechtigheid.
17 Ontsluit mijn lippen, Heer,
en mijn mond zal uw lof verkondigen.

18 U wilt van mij geen offerdieren,
in brandoffers schept u geen behagen.
19 Het offer voor God is een gebroken geest;
een gebroken en verbrijzeld hart
zult u, God, niet verachten.

20 Wees Sion welgezind en schenk het voorspoed,
bouw de muren van Jeruzalem weer op.
21 Dan zult u de juiste offers aanvaarden,
offers in hun geheel verbrand,
dan legt men stieren op uw altaar.

De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap
Link biblija.net psalmen
Liever luisteren?
Emmy Steen-van Harten uit Krimpen a/d IJssel op voorleesbijbel of www.downloadbijbel.nl Psalmen is het 19e boek van het OT.

Liever live?
(RoomsKatholiek) Onze Lieve Vrouwe Basiliek, Grote Markt, Zwolle. Tijd: 11 uur, Pastoor Drs. Peter van der Weide (?) Gezongen psalm 51:7-9 door de Schola cantorum ‘Beate Mariae Virgine’ olv Gerard Keilholtz. Link basiliekzwolle Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt:

Preek van Ds H Drost van de gereformeerde kerk vrijgemaakt Houten gehouden in 1999 te Haren over geloofsbeleving in de psalmen. 'David bidt of hij de HERE weer mag eren' (deel 5)
Link prekendiespreken
Op Vimeo: Trailer van de Zweedse opera 'Batseba' van Sven David Sandstrom uit 2008 (1m). Link vimeo


MATTHEUS
Mattheus is het 1e boek van het Nieuwe Testament. Het verhaal van Jezus' de verzoeking in de woestijn komt ook voor bij Lucas. De periode van Jezus voorbereiding 'op wat komen gaat', de
kruisiging komt terug in periode van inkeer in de 40dagentijd.

Kunst tip: De verzoeking van Jezus, folio 46 uit het gebedenboek of brevier van Beatrijs van Assendelft, circa 1458 die als jong meisje het klooster in ging. Nu in en op 'de collectie Utrecht' met allerlei cultureel erfgoed uit die provincie. Link collectieutrecht
MATTHEUS 4
Jezus in de woestijn
1 Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn
om door de duivel op de proef gesteld te worden.
2 Nadat hij veertig dagen en veertig nachten had gevast,
had hij grote honger.
3 Nu kwam de beproever naar hem toe en zei: ‘Als u de Zoon
van God bent, beveel dan die stenen in broden te veranderen.’
4 Maar Jezus gaf hem ten antwoord: ‘Er staat geschreven:
“De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord
dat klinkt uit de mond van God.”
5 Vervolgens nam de duivel hem mee naar de heilige stad
en zette hem op het hoogste punt van de tempel.
6 Hij zei tegen hem: ‘Als u de Zoon van God bent,
spring dan naar beneden. Want er staat geschreven:
“Zijn engelen zal hij opdracht geven om u op hun handen
te dragen, zodat u uw voet niet zult stoten aan een steen.”
7 Jezus antwoordde: ‘Er staat ook geschreven:
“Stel de Heer, uw God, niet op de proef.”’
8 De duivel nam hem opnieuw mee, nu naar een zeer hoge berg.
Hij toonde hem alle koninkrijken van de wereld in al hun pracht en
9 zei: ‘Dit alles zal ik u geven als u voor mij neervalt en mij aanbidt.’
10 Daarop zei Jezus tegen hem: ‘Ga weg, Satan!
Want er staat geschreven:
“Aanbid de Heer, uw God, vereer alleen hem.”
11 Daarna liet de duivel hem met rust,
en meteen kwamen er engelen om voor hem te zorgen.

De Nieuwe Bijbelvertaling © 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap

Link naar complete tekst biblija

Liever luisteren?
Karin van Bruggen, leerkracht op voorleesbijbel of www.downloadbijbel.nl Mattheus is het 1e boek van het NT.

Liever live?
Protestantse Kerk de Morgenster, Herenweg 253, Vinkenveen. Tijd: 10.00 uur, voorganger Ds. A.W. Aarnoutse, organist: Dhr. J. Rietdijk. Viering Biddag voor Gewas en Arbeid. Link morgenstervinkeveen Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Blog van historicus Jos M. Strengholt over een preek van de Heilige Cyrillus, een Egyptische kerkvader (376-444) . Link strengholt StCyrillus-preek-over-verzoeking-in-de woestijn
Op You Tube: The Temptation of Jesus by the Devil in the Wilderness zonder bronvermelding of jaar (8m51). Link youtube
GEBED
Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader', het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer een Zuid Afrikaans gebed voor de 40 dagentijd en vanwege de Biddag voor Gewas en Arbeid.

Droom met de hand aan de ploeg
Droom van vriendschap voor de rest van je dagen.
Droom van afwezigheid van alles wat scheidt.

Droom van een leven in goede gezondheid.
Droom dat armoede niet meer bestaat.
Droom van het beste voor heel je familie.
Droom dat kleuters weer oud kunnen worden.

Droom van een tijd zonder oorlog en strijd.
Droom dat het goede gedaan kan worden.
Droom van zorg voor de wereld en elkaar.
Droom van de liefde en droom van de vrede.
Droom dat gerechtigheid overal heerst.

Maar als je droomt, droom dan niet in je bed.
Droom met de hand aan de ploeg.
En bid, dat God je kracht geeft, genade en moed,
Te bidden, te werken en te sterven voor je droom.

Bron Liturgiekrant 40dagentijd 2010, Kerkinactie

VOLGENDE WEEK
2e van de 40 dagen, Reminiscere latijn 'Gedenk uw barmhartigheden'

Exodus 24:12-18
Psalm 33:12-22
Mattheüs 17:1-9(13)

Concert tip
In de 40dagentijd als voorbereiding op Pasen, 'alle' Mattheus Passion(en) op een rijtje: Link bach-matthaus-passion

TV tip
Paradijstuinen, iedere woensdag om 19.25 uur op Ned 2 (MAX) Paradijstuinen neemt u mee naar de meest bijzondere tuinen van Nederland en hun gepassioneerde eigenaren. Zij vertellen het verhaal dat achter hun tuin schuilgaat. De tuinen variëren van historische monumenten tot verborgen pareltjes, van tuinen van bekende Nederlanders tot die van excentriekelingen Link omroepmax