27 november 2011, 1e zondag van Advent

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE

27 november 2011 is de 1e zondag van Advent, de periode van het aftellen naar Kerst. Advent(us) betekent letterlijk komst in het Latijn. In de Adventstijd die begint op de zondag tussen 27november en 3 december vallen altijd 4 zondagen. De zondagen en het aftellen worden gesymboliseerd door de 4 Adventskaarsen in de kerk of thuis die een voor een -op de zondagen- worden aangestoken. Voor kinderen is er een Adventskalender (die meestal 1 december begint) met op elke dag een snoepje of cadeautje.

In de kerk wordt tijdens Advent (en in de periode voor Pasen, de 40dagentijd) de kleur paars die van boete en inkeer gebruikt voor bijvoorbeeld de kleding van de voorgangers. Muv van de derde zondag die feestelijk is, dan wordt roze gebruikt.

Advent is het begin van het kerkelijk jaar en het begin van een nieuw Leesrooster. Na in het 'A-jaar' vooral uit het Evangelie van Mattheus over het leven van Jezus te hebben gelezen, gaan we dit jaar vooral uit Marcus en (in het begin) Johannes lezen.

Kunst tip: Uit 'The Book of Kells', een Keltisch boek met de vier evangelien uit 800 (!). Op deze bladzijde de 4 evangelisten verbeeld als (hun) symbolen. Soms staan rond Jezus de vier evangelisten als mannen of als hun symbolen (Mattheus:engel, Marcus: leeuw, Lucas: Stier, Johannes: adelaar) Link History Medren Book of Kells

De Bach cantates voor deze zondag zijn “Nun komm, der Heiden Heiland" (BWV 61) en de Koraalcantate (BWV 62), "Swingt freudig euch empor" (BWV 36) NB Deze cantates horen bij Mattheüs 21:1-9, de Intocht in Jerusalem.

Op You Tube: "Swingt freudig euch empor" (BWV 36:7) de aria: "Auch mit gedämpften" met de tekst in het Engels en poesjes onder hte motto 'Bach is always better with kittens' (?) zonder de uitvoerenden helaas (6m56) Link youtube of "Swingt freudig euch empor" (BWV 36) deel 1 (coro) ook zonder de uitvoerenden te noemen maar met Jeroen Bosch schilderij de Tuin der Lusten, nu in het Prado Museum in Madrid, Spanje (4m02). Link youtube

Of kijk op dit blog op 28nov2010 naar Ian Bostridge 'Der Heiland ist gekommen' JS Bach (BWV 2) met het Concentus Musicus Vienna, Arnold Schoenberg Choir en Nikolaus Harnoncourt als dirigent. Ook “Amen, Amen” de koraalcantate van BWB 61:4 met dezelfde uitvoerenden.

Concert tips

27nov2011 10 uur, Nicolaikerk Nicolaaskerkhof (naast het Centraal Museum) Utrecht. Door Ko Zwanenburg en de Cappella di San Nicolaï. Link nicolaiconcerten

27nov2011 10.30uur, Antonius Abt Parochie Schiedamseweg 233, Den Haag. Gemengd koor Gli Uccelli zingt de Advenstmis (naar Jesaja 45:8) 'Missa Rorate Coeli' van Joseph Haydn tijdens de Eucharistie viering met pastoor Langerhuizen. Link parochie-antonius-abt

TEKSTEN

Deze week is het thema vanwege 'Advent' de komst van de Heer, in het Oude Testament God de Vader, in het Nieuwe Testament de Mensenzoon, Jezus. Jesaja's stukje is een gebed om de komst, ingrijpen van God. De psalm een uitnodiging: 'Heer kom bij ons wonen'. In (het begin van) de 1e brief aan de Korinthiers veel lof en dank voor deze gemeente, zoals in veel brieven aan gemeenten. In Marcus 13 hetzelfde verhaal als vorige week in Mattheus 24 met nog een parabel die we toen niet lazen, maar er ook in staat. Het gezang (122) verwijst naar de Advent(steksten) “Komt tot ons, de wereld wacht, Heiland, kom in onze nacht. Licht dat in de nacht begint, kind van God, Maria's kind”.

Jesaja 64:1-9

Psalm 85

1 Korintiërs 1:1-9

Marcus 13:24-37

Gezang 122

JESAJA

Jesaja is het 23ste boek van het Oude Testament. We lezen uit het de geschriften in 'de geest van Jesaja' ook wel de 3e Jesaja genoemd, dat zijn de boekrollen 56 tot 66. Deze boekrollen zijn niet van de 'echte' of de 2e Jesaja, maar van verschillende auteurs uit de tijd na de Babylonische ballingschap en de terugkeer.

Jesaja 64 is eigenlijk een gebed tot God. In r2 -gekozen vanwege Advent- Zult ge neerdalen? Om r4 te ontmoeten 'de blij-verrukte en de dader van gerechtigheid' (in de GNB vertaald met 'wie vreugde doet wat recht is'. Ondanks dat wij zondaars zijn en uw woede terecht vrezen maar toch in r5 'zullen wij worden gered?' Heel beeldend (en begrijpelijker) is r7 in de Groot Nieuws Bijbel 'Wij zijn de klei, u bent de pottenbakker'.... 'maaksel van uw hand zijn wij allen' (Naardense Bijbel).

NB Tussen haakjes r10 en 11, ze staan niet op het leesrooster maar zo horen wel bij dit stukje.

Kunst tip: Prachtige foto's van o.a. een pottenbakker en een vrouw aan een draaitafel van een Pottenbakkerij project in Rwanda. Foto's zijn van Marielle Uitert 'PUPhotography'. Meer te zien op paralleluniversum Link reisbijbel

JESAJA 64:1-9 (10-11)

1 zoals vuur rijshout in brand zet,
vuur water doet stomen
om uw naam te doen kennen
bij uw benauwers;
voor uw aanschijn zullen volkeren beven,

2 als gij vreeswekkende dingen doet,
die wij niet durfden hopen;
zult ge neerdalen,
voor uw aanschijn zullen bergen smelten!

3 Sinds eeuwig hebben ze dat niet gehoord,
niet ter ore genomen,

geen oog heeft het gezien
behalve gij o God,
wat hij zal doen
voor wie het verbeiden van hem.

4 Gij hebt willen ontmoeten

de blij-verrukte en de
dader van gerechtigheid,
die op uw wegen bedacht zijn,- op u;
zie, nu zijt ge vertoornd,
wij hebben gezondigd;
daarin zijn wij een eeuwigheid lang,
zullen wij worden gered?

5 We zijn als een besmette, wij allen,
als een gewaad
door maandstonden bezoedeld
al onze gerechtigheden;
als een afgevallen blad verwelken wij allen,
onze ongerechtigheden
dragen ons weg als de wind.

6 Geen die uw naam aanroept,
die wakker wordt
om zich vast te grijpen aan u;
want verborgen
hebt ge uw aanschijn voor ons,
ge laat ons wegkwijnen
in de greep van ons onrecht.

7 Nochtans, Ene: onze Vader zijt gij,
wij zijn het leem, gij onze formeerder,
maaksel van uw hand zijn wij allen.

8 Wees niet al te toornig, o Ene,
gedenk ongerechtigheid niet voor immer;
zie, aanschouw toch:

uw gemeente zijn wij allen!

9 De steden van uw heiligheid

zijn een woestijn geworden
Sion is een woestijn geworden,
Jeruzalem een woestenij;
10 het huis van onze heiligheid en luister
waar onze vaderen u loofden
is geworden tot een brandhout in het vuur;
heel ons begeren is een puinhoop geworden.

11 Zult ge u bij deze dingen inhouden, Ene?
ge zwijgt, ge verdrukt ons wel zeer!

In de naardensebijbel vertaling Zoek Jesaja → 64

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Antonius Hyacinthus van der Horst, pastoraal werker uit Schiedam op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Jesaja is het 23ste boek van het OT.

Liever live?

Kerk van Ammerstol, Kerkplein 4, Ammerstol (Krimpenerwaard) Tijd 10uur, Mevr. Ds. M. Tüski uit Utrecht. Lezingen Jesaja 64:1-9 en Marcus 13:24-37. Link kerkvanammerstol Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Ds J. Zuurmond voor de fuserende Protestantse Deta- en Oosterkerk in Enschede op 1dec2001, Advent over Jesaja 64 en Marcus 13. Link preek

Op You Tube: Korte, beeldende video over 'Allow God to mold you' in Jesaja 64:7. Door Cross Allegiance. Performer: C. Fowler, teksten: S. Franklin, M. Oberholster (1m23) Link youtube

PSALM

Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament en bevat 150 liederen en gedichten. Psalm 85 wordt in het Latijn 'Benedixisti, Domine' genoemd naar r2. In de Groot Nieuws Bijbel heeft de psalm de subtitel 'Heer kom weer bij ons wonen' vandaar vast de keuze voor Advent. Het leest net als Jesaja als een gebed. In diensten op Advent wordt de psalm dan ook gelezen of gezongen R11 en 12 voorspellen glorie, vriendshap, trouw, vrede en recht en (zelfs) gerechtigheid.

Kunst tip: 'Benedixisti, Domine' in het "St. Albans Psalter" gemaakt door Geoffrey de Gorham (of Gorron), Abt of St. Albans (abdy) (1119-46). Psalm 85:4. Nu in Aberdeen University. Link St Albans Psalter

PSALM 85

1 Voor de koorleider,

de zonen van Korach een musiceerstuk.

2 Gij hebt, Ene, behagen gehad in uw land,
gij hebt gekeerd de kerkering van Jakob;

3 hebt het onrecht van uw gemeente verdragen,
gij hebt al hun zonde bedekt! (sela, rust)

4 Gij hield al uw verbolgenheid in,
hebt gekeerd het gloeien van uw woede;

5 keer het ook nu, God van ons heil,
breek uw weerzin, wees weer met ons!

6 Of wilt ge tegen ons woeden voor eeuwig,
uw woede koelen aan geslacht na geslacht?
7 Gij, wilt ge niet terugkeren, ons doen herleven?
uw gemeente zal zich verheugen in u!

8 Doe ons, Ene, uw vriendschap weer zien,
hergeef ons uw bevrijdende heil!

9 Dat ik mag horen het woord van God, de ENE,

hoe zijn woord zal luiden: vrede!
tot zijn gemeente, tot zijn vrienden,
dat ze nooit terugkeren tot traagheid!
10 Echt, voor wie hem vrezen is genaderd zijn heil,
en wonen zal glorie in ons land

11 Gearmd gaan vriendschap en trouw,
elkander zullen kussen vrede en recht;

12 trouw spruit uit de aarde, gerechtigheid
straalt neer van de hemel!

13 Ja, dan geeft de Ene ons het goede,
geeft onze aarde haar gewas.

14 Gerechtigheid gaat uit voor zijn aanschijn,
hij zet zijn schreden op de weg!

In de naardensebijbel vertaling Zoek Psalmen → 85

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Elzo Bijl, predikant in Rotterdam op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het OT.

Liever live?

Protestantse Pauluskerk, de Brink Baarn. Tijd: 10 uur, voorganger ds W. Schaap. De liturgie staat al online, zie link. Link pauluskerk-baarn Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt

Preek van ds Den Boer voor een van zijn Reformatorische gemeenten over psalm 85 'De God-lover blijft een bidder' De preken staan onder 'Homilitica'. Link dsdenboer.refoweb

Op You Tube: Benedixistii Domine Terram Tuam, Gregoriaans Offertorium voor Advent. Door de Studio di Giovanni Vianini, Milaan, Italie (4m04). Link youtube

1 KORINTIERS 1

De 1e brief aan de Korintiers is het 7e boek van het Nieuwe Testament. Het is een brief van Paulus en Sostenes aan de gemeente in Korinte die Paulus op zijn 2e zendingsreis door Turkije en Griekenland heeft gesticht. (Handelingen 18). Op Reinier van den Bergs site bijbelseplaatsen staat een overzicht van deze reis die hij 'De grote cultuurcentra' noemt. Ironisch omdat Korinte als belangrijke handels- en havenplaats een reputatie van veel prostitutie had. Op Bijbelseplaatsen meer over de 'cultuur' in Korinte (met foto's van Korinte).

De Brief is geschreven door Paulus en Sostenes, die misschien de overste van de synagoge was die in Handelingen 18 mishandeld werd en zich bekeerde. Het stukje begint met lof voor de gemeente, zoals alle brieven van Paulus aan 'zijn' Gemeenten.

Kunst tip: Foto's van Korinte op bibleplaces.com Link bibleplaces corinth

1 KORINTIERS 1:1-9

1 Paulus, door Gods wil geroepen
afgezant van Christus Jezus,
en Sostenes, de broeder,

2 aan de gemeente van God
die is in Korinte,
geheiligden in Christus Jezus,
geroepen heiligen, samen met
allen die de naam aanroepen van
onze Heer, Jezus Christus,
in elk oord, van hen en van ons:

3 genade met u en vrede, van
God, onze Vader, en van
de Heer, Jezus Christus!

4 Ik dank God te allen tijde
voor u om de genade van God
die u is gegeven in Christus Jezus,

5 omdat ge in alles rijk geworden zijt
in hem, in alle woord en alle kennis;

6 want het getuigenis van de Christus
heeft in u vaste voet gevonden,

7 zodat ge met geen enkele genadegave
achterblijft,
gij die de openbaring verwacht
van onze Heer Jezus Christus.

8 Hij zal u ook vast doen staan
ten einde toe, onstraffelijk
op de dag van onze Heer Jezus Christus.

9 Getrouw is God
door wie gij zijt geroepen
tot gemeenschap met zijn Zoon,
Jezus Christus, onze Heer.

In de Naardensebijbel vertaling Zoek 1 Korintiers 1:1-9

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Dick Slump uit Capelle aan de Ijssel op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel De 1e Brief aan de Korinters is het 7e boek van het NT.

Liever live?

Oud Katholiek Friesland, Sluytermanwei, Jorwert Zat26nov11 Tijd 19uur, voorganger Victor Scheijde (?) of de zondag27nov11 in de Oud Katholieke Kerk Groningen, Witte de Withstraat 2, Groningen. Tijd: 11uur, voorganger Victor Scheijde (?) Link okkn.groningen Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Ds. Th.J. Havinga, predikant voor de Gereformeerde kerk vrijgemaakt in Zuidlaren, gehouden in Loppersum Westerembden op 14jan2001 over 1 Korintiers 1:1-3 en 1 Korintiers 3.Link prekendiespreken

Op Blip.TV: Inleiding op 1 Korintiers 1 door Pastor Matt Smith van Barabbas Road Church in san Diego, California USA op 13feb2011 (71m01). Link blip.tv barabbas-road

MARCUS

Marcus is het 2e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelieen met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelieen komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit verhaal komt voor bij Marcus, Lucas en Mattheus.

Het is ook hetzelfde verhaal dat we vorige week lazen in Mattheus 24 over de komst van de Mensenzoon. Het gaat iets verder met een gelijkenis (r34-37), maar ook dat stukje komt bij Mattheus voor (in Mattheus 24:45-51).

Kunst tip: Ivoren relief paneel van de evangelist Marcus en zijn symbool de leeuw. Duits, waarschijnlijk rond Keulen stijl 'Ottoons' (100-1100 na Chr.). Nu in het Metropolitan Museum, New York, USA. Link metmuseum

MARCUS

24 maar in die dagen zal na die verdrukking
'de zon worden verduisterd
en de maan haar schijnsel niet geven'
(Jesaja 13:10)
25 en 'de sterren zullen uit de hemel vallen,
en de machten in de hemelen
zullen wankelen' (Jesaja 34:4)

26 en dan zullen ze zien
'de mensenzoon, komend in wolken'
(Daniel 7:13)
met grote macht en heerlijkheid
27 en dan zal hij de engelen uitzenden
en zijn uitverkorenen 'samenbrengen
uit de vier windstreken,
vanaf de rand van de aarde
tot aan de rand van de hemel' (Deut. 30:4)

28 leert dan van de vijgenboom
deze gelijkenis:
wanneer haar hout al weer zacht wordt
en haar bladeren uitschieten,

herkent ge daaraan dat de zomer dichtbij is

29 zo ook gij; wanneer ge ziet
dat dit alles geschiedt,
herkent dan daaraan
dat het nabij is
en voor de deuren staat

30 voorwaar, ik zeg u
dat dit geslacht niet voorbij zal gaan
voordat dit alles is geschied

31 de hemel en de aarde
zullen voorbijgaan,
maar mijn woorden zullen niet
voorbijgaan!

32 maar over die dag en dat uur
weet niemand iets,
ook de engelen in de hemel niet
en ook de Zoon niet,
alleen de Vader

33 kijkt goed, vecht tegen de slaap,
want ge weet niet
wanneer de tijd daar is!

34 het is als met een mens die op reis gaat:
hij laat zijn huis achter,
geeft zijn dienaren de volmacht,
aan ieder zijn werk
en de deurwachter gebiedt hij
om wakker te zijn

35 blijft dan wakker,
want ge weet niet
wanneer de heer des huizes komt,
laat, middernacht, bij het hanengekraai
of in de morgen,

36 opdat hij, als hij plotseling komt,
u niet slapende zal vinden

37 en wat ik tot u zeg,
zeg ik tot allen: blijft wakker!

In de Naardensebijbel vertaling Zoek Marcus → 13

Of in de Nieuwe Bijbelvertaling hieronder bij Liever luisteren.

Liever luisteren?

Ria Beijes-Boogaard uit Bunschoten-Spakenburg op voorleesbijbel. In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Marcus is het 2e boek van het NT.

Liever live?

(Protestantse) Grote of Sint Vituskerk, Marktstraat 13 in Naarden met Marcus 13:24-37. Tijd: 10uur, voorganger Lennart Heuvelman, organist Wybe Kooijmans. Lector is AnneMarie Tydeman Link pkn-naarden Live op radio 5 en te beluisteren op ikonrtv kerkdiensten Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van ds Martin Kroon voor Protestants Best-Oirschot-de Beerzen op27nov2005. 'Verbnorgen Leven' over Jesaja en Marcus. Link pknbob

Op You Tube: Max McLean draagt Marcus 13 voor 'on stage'. Geproduceerd door the Fellowship for the Performing Arts. Meer informatie www.MarkOnStage.com (4m54) Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer uit de preek van Ds den Boer op refoweb over psalm 85 Adrianus Valerius (de Latijnse naam van Adriaen Valéry) 'Gedencklanck uit 1625 uitgegeven 1626. Valerius (Middelburg tussen 1570 en 1575 - Veere op 27 januari 1625) was een Nederlandse dichter en componist die bekend werd door zijn gedichten en zijn geuzenliederen die verhalen over de Tachtigjarige Oorlog en in de 'Gedenckklanck' staan.

Here, kere van ons af

uw vertorend aangezicht,

en door deez' verdiende straf

ons verblind verstand verlicht!

Dat uw vriendelijk gelaat

lichtend over ons mag staan,

en uw uitverkoren zaad

eens toch mag met vrede gaan.

Doch zo 't U believen zal,

dat Gij ons nog langer zult

laten in dit ongeval,

geef ons, Here, toch geduld.

Laat dan uwe wil geschien,

want voorzeker en gewis,

Gij kunt weten en voorzien,

Wat ons meest van node is.

VOLGENDE WEEK

4 dec 2011, 2e zondag van Advent

Jesaja 40:1-11

Psalm 80:1-8

2 Petrus 3:8-18

Johannes 1:19-28

Gezang 67