maandag 26 september 2011

2 oktober 2011


Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE
2 oktober is de 3e zondag van de herfst en de 15e zondag na Trinitatis. Het is de door de Verenigde Naties uitgeroepen dag van Geweldloosheid. Dit ter ere van de geboortedag van Mahatma (Sanskriet voor grote ziel) Ghandi in 1869. Ghandi leidde de Indiers in hun geweldloze onafhankelijkheidsstrijd van de Engelsen en werkte aan verzoening tussen Hindoes en Moslims. Meer over Ghandi op wikipedia Mahatma Gandhi Mooie citaten (in het engels) van Ghandi op thinkexist quotes mahatma gandhi. Zoals deze: “I like your Christ, I do not like your Christians. Your Christians are so unlike your Christ.

In een aantal Protestantse kerken is het de jaarlijkse Israëlzondag, het thema "Tijd voor Vrede". Dit jaar aandacht voor de leefomstandigheden van (onder meer de Christelijke) Palestijnen in Israël en omgeving. Met de collecte voor Kerk & Israël worden studiereizen van kerkelijk kader en theologiestudenten uit de Protestantse Kerk naar Israël mede mogelijk gemaakt. Kerk & Israël ondersteunt ook de internationale Christelijke nederzetting Nes Ammin, voor de dialoog tussen Joodse en Arabische mensen. Nes Ammin is zo een plaats waar men werkt aan vrede. Blog tip: Suzanne beschrijft haar jaar in Nes Ammin (2009-2010) op dit blog Link suuzierid.

De Bach cantates voor deze zondag zijn 'Was betrübst du dich, mein Herz” (BWV 138), 'Was Gott tut, das ist wohlgetan' (Koraalcantate BWV 99) en 'Jauchzet Gott in allen Landen' (BWV 51). Nb De cantates horen bij Mattheüs: 24-24 de Bergrede. 

Op You Tube: J.S. Bach Cantate (BWV 51) "Jauchzet Gott in allen Landen", de aria door Luca Popp, sopraan (1939-1993), Carole Dawn-Reinhart, trompet en het Amsterdams Kamerorkest gedirigeerd door Marinus Voorberg. Opname in 1980 (17m52). Link youtube
Cantatebesprekingen door Eduard van den Hengel: eduardvh
Of door Dick Wursten met vertaling van de tekst: dick.wursten.

Of kijk op dit blog op 12sept2010 naar J. S. Bach - Cantata "Was Gott tut, das ist wohlgetan" (BWV 99) door het Amsterdam Baroque Orchestra onder leiding van Ton Koopman. Het is een cantata voor elke gelegenheid, de tekst is gebaseerd op zes hymne verzen van Samuel Rodigast, 1674. (7min, 1van3).

Concert tip:
zo2okt11 om 19.30 uur in de Geertekerk, Geertebolwerk 10, Utrecht (op loopafstand van CS) JS Bach Cantate 51 “Jauchzet Gott in allen Landen” NB Elke 1e zondag van de maand wordt hier een Bachcantate uitgevoerd. Gratis met collecte na afloop. Het publiek wordt uitgenodigd het slotkoraal mee te zingen. Voor het begin van dienst wordt het slotkoraal met het publiek dan ook vierstemmig ingestudeerd. Daarna volgt een inleiding over tekst en muziek, waarna de cantate wordt uitgevoerd. Link bachcantates-utrecht.


TEKSTEN
In Jesaja als 'Juda ter verantwoording wordt geroepen' een lied met een vergelijking van Juda met zure slechte (druiven)oogst vanwege de heersende wetteloosheid. In de psalm van Asaf weer de wijnstok als voorbeeld en de wijngaard onbeschermd voor belagers. In het vervolg van Fillipenzen een blijere en een dreigender boodschap van Paulus. In Mattheus ook de wijngaard als voorbeeld en de pachters als mishandelaars en zelfs moordenaars van de dienaren en de zoon van de eigenaar...... 

Jesaja 5:1-7
Psalm 80:9-20
(Filippenzen 2:14-18)
Matteüs 21:33-43
Tussentijds 210


JESAJA
Jesaja is het 23ste boek van het Oude Testament. Jesaja is een van de grote profeten en trad op tussen 750 en 700 voor Christus. Zijn boekrollen beslaan echter een periode van 300 jaar en ook profeties van de 2e deutero Jesaja (40-55) en in het derde deel (56-66) profeties van verschillende herkomst.

De boekrol van vandaag hoort bij de rollen 2-5 (van de 1e echte Jesaja) 'Juda en Jeruzalem ter verantwoording geroepen'. Het is een vergelijking in de vorm van een lied, 'het lied van de wijngaard'. Israel is de wijngaard, Juda de aanplant die 'stinkbessen' voortbrengt (r2). De oogst is de verbeelding van slechtheid en het geschrei (van de mensen) in plaats van gerechtigheid.

Het stukje wordt ook beschouwd als een van de 14 liederen uit de Bijbel opgenomen in het boek 'Oden'. Het boek is vermoedelijk samengesteld voor liturgisch gebruik en wordt in de Oosters-orthodoxe Kerk in bijbeluitgaven opgenomen. Bron wikipedia Oden

Kunst tip: De profeet Jesaja door Rafaël Raffaello di Giovanni Santi, ook wel Raffaello Sanzio (1483 – 1520) fresco gemaakt rond 1511-1512 voor de Sant'Agostino, Rome, Italie. Link statenvertaling

Kunst tip: Uit de Bijbel van Robert I van Anjou, ook de Napelse Bijbel ( begin 14e eeuw, verlucht door Christophorus Orimina). Folio 174 toont proloog en begin van het boek Jessaia. De kleine initiaalletter N (Nemo cum prophetas...) toont de profeet Jessaia met nimbus en banderol. De initiaalletter V (Visio Ysaie filii Amos) toont de profeet Jessaia met nimbus die Juda en Jerusalem vermaant. Over de bijbel: bijbelvananjou Boekviewer pictura boek.

JESAJA 5:1-7
1 Laat ik toch zingen van mijn geliefde,
het lied van mijn liefste, over zijn wijngaard!
een wijngaard had mijn geliefde,
op een helling heel vruchtbaar.
2 Hij woelde hem om, ontsteende hem,
beplantte hem met edelwingerd,
bouwde een toren op zijn plek
en ook een perskuip hakte hij erin uit;
hij mocht hopen dat hij druiven voortbracht
maar hij bracht stinkbessen voort!
3 Welnu, ingezetene van Jeruzalem en manvolk van Juda
spreekt toch recht tussen mij en mijn wijngaard!
4 Wat nog te doen aan mijn wijngaard
dat ik niet aan hem heb gedaan?
waarom mocht ik hopen dat hij druiven voortbracht
en bracht hij stinkbessen voort?
5 Welnu, laat ik u toch doen weten
wat ik ga doen aan mijn wijngaard:
zijn doornhaag weghalen,
dat hij wordt om kaal te plukken,
bressen slaan in zijn muur,
dat hij iets wordt om te vertrappen.
6 Ik maak een wildernis van hem:
hij wordt niet gesnoeid en niet behakt,
oprukken zal doorn en distel;
en over de wolken zal ik gebieden
geen regen over hem te regenen.
7 Want de wijngaard van de Ene, de Omschaarde,
is het huis Israël en het manvolk van Juda
is de planting waarin hij zich verlustigde;
hij mocht hopen op recht en zie, het werd slecht,
op gerechtigheid, en zie geschrei!
In de naardensebijbel vertaling Zoek Jesaja
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling Jesaja 5

Liever luisteren?
(Mijn leuke oud collega) Peet Valstar op voorleesbijbel. In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst. Of ga naar downloadbijbel Jesaja is het 23ste boek van het OT.

Liever live?
Protestantse Kerk in Nederland Haren (6 locaties, 8 vieringen). In de Kerkboerderij, Oude Middelhorst 24, Haren Tijd: 10.00, voorganger ds. HA Oosterdijk m.m.v. De Cantorij Haren. Lezingen Jesaja en Mattheus. Link pkn-haren Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Studie 87 van Werner Stauber voor (nog niet) Messiaanse joden over de 'Ware wijnrank met allerlei verwijzingen naar bijbelteksten oa [Jesaja] 5:1-7. Link messiaanshetlevendwater

Op You Tube: In het engels, de tekst van Jesaja 5:1-7 gelezen door Dan Maynes. Met de tekst in beeld en een korte toelichting (met een wat griezelige xenofobe twist) (2m56). Link youtube


PSALM
Psalmen is het 19e boek van het Nieuwe Testament en bevat 150 liederen en gedichten. In deze psalm een vergelijking: U nam een wijnstok uit Egypte en plantte hem in hier. Maar nu wordt -net als in Jesaja 5:1-7- de wijngaard belaagd omdat de omheining is neergehaald, voorbijgangers plukken haar leeg, de wilde zwijnen de wijngaard vertrappen en al wat zich roert in het veld haar kaalvreten.

Bij deze psalm staat zoals slechts bij enkele andere psalmen 'op de wijs van'. Deze psalm is net als psalm 69 en 60? op de wijs van 'de Lelies zijn er getuige van'. Helaas is de wijs niet overgeleverd door de geschiedenis en weten we niet hoe het zou moeten klinken.

Kennis tip: Alles over 'koshere' wijn, wanneer is wijn kosher, de bereiding, het verbouwen en zelfs de bemesting van de druiven etc. in Wikipedia: Koosjere_wijn
PSALM 80:9-20
9 Een wijnstok hebt ge gerooid uit Egypte,
volkeren verjaagd om haar hier te planten.
10 Gij bereidde voor haar aanschijn de weg,
haar wortel schoot wortel en vervulde een land!
11 Haar schaduw bedekte bergen,
haar ranken de ceders van God;
12 zij zond tot aan de Zee toe haar takken,
haar telgen naar de Rivier.
13 Waarom hebt ge haar ommuringen doorbroken,
plukten haar leeg al wie voorbijtrokken over de weg!
14 Nu knaagt aan haar het zwijn uit het woud,
weidt haar kaal wat zich roert in het veld.
15 O God der heirscharen, keer toch terug,
schouw neer uit de hemel en zie het aan,
geef uw zorg aan deze wijnstok,
16 de stek die uw rechterhand heeft geplant,
om de zoon die gij sterkte als de uwe!
17 Zij is in het vuur als vuilnis verbrand,
mogen zij door uw scheldend aanschijn vergaan!
18 Blijve uw hand op een man aan uw rechterhand,
op de mensenzoon die gij sterkte als de uwe.
19 Dan zullen wij niet van u wijken,
doe ons leven, uw naam roepen wij aan!
20 ENE, God der heirscharen, breng ons de keer,
in het licht van uw aanschijn worden wij bevrijd!

In de naardensebijbel vertaling Zoek psalm 80
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling Psalmen 80

Liever luisteren?
Henny Bruinsma op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het OT.

Liever live?
Protestantse Kerk Brugge, Belgie, Keersstraat 1 Brugge Tijd: 10uur, voorganger J.C. De Beun. 1e Lezing: Mattheus 21:33-43 en 2e Lezing: Psalm 80:9-20. Link protestantsekerkbrugge Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt'

Preek van Niels de Jong voor de Samaritaan Rotterdam (?) zd. 'Waar bid je om' Link uitonverwachtehoek

Op You Tube: In het Hebreeuw Psalm 80 Shepherd of Believers (NBV Israel) door het David ensemble zd of plaats. (2m51) Link youtube


FILLIPENZEN
Fillipenzen is het 11e boek van het Nieuwe Testament. Het zijn brieven van Paulus aan de gemeente in Fillipi. We lezen verder na vorige week, eerst heel direct r14 'Doe wat u moet doen zonder gemopper', maar nu met een prachtig beeld 'schitter als sterren''
Kunst tip: De Pleiaden of het Zevengesternte, prachtige foto's van de Hubbler met een toelichting op de verwijzingen in de Bijbel op Wikipedia. Link wikipedia Zevengesternte

FILLIPENZEN 2:14-18
14 Doet alles zonder morren en tegenspreken,
15 opdat ge onberispelijk en onbesmet wordt,
onbevlekte kinderen van God
te midden van een ontaard en verkeerd geslacht,
onder wie gij straalt als lichtsterren in de wereld,
16 doordat ge een woord van leven vasthoudt,
tot roem voor mij tegen de dag van Christus,
dat ik niet voor niets heb gelopen
en niet voor niets gezwoegd.
17 Maar ook als ik geplengd word
bij de offerande en eredienst van uw geloof,
dan ben ik verheugd
en ben ik mede-verheugd met u allen;
18 weest ook gíj daarover verheugd
en mede-verheugd met mij.

In de Naardensebijbel vertaling Zoek Fillipenzen 2
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling Filippenzen 2:14-18

Liever luisteren?
Ina Buist IKON op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Fillipenzen is het 11e boek van het NT.

Liever live?
Protestantse Gemeente Utrecht, Pnielkerk Lessinglaan 33, Utrecht om 10uur (doopdienst) voorganger Ds P van Winden en in de Triumfatorkerk, Marco Pololaan 185, Utrecht om 9.45uur. Voorganger ds. H.G. Dijk uit Acquoy . Nb de teksten staat vermeld als oecumenisch bijbelleesrooster niet bij de diensten. Link pktk Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Ds R. van Kooten op 3sept2006. Link prekensite of downloadpreken

Op You Tube: Doug Whitley als Paulus door 'Preachers of the past' Phillipans 2 (9m) Link youtube


MATTHEUS
Mattheus is het 1e boek van het Nieuwe Testament. Het bevat de verhalen over het leven van Jezus en in dit deel zijn 'lessen' hier in de vorm van een parabel, een vergelijking. De dienaren van de eigenaar worden alsmaar mishandeld en zelfs gedood door de slechte pachters. Zelfs zijn zoon. Het slot is voor mij wat raadselachtig.
Kunst tip: In de 'Speculum Humanae Salvationis' de Gelijkenis van de wijnbouwers: de dienaren smijten de zoon van de heer uit de wijngaard en doden hem. 'De Spiegel der Menselijke behoudenisse (behoud, redding)' was een Middeleeuwse theologische bestseller. Met -naast elkaar- Oud en Nieuw Testamentische afbeeldingen bovenaan de teksten. Dit is een Duits exemplaar van 1400-1500. Nu in de collectie van het Meermano Westreenianum, Koninklijke Bibliotheek Den Haag cat nr. 10 C 23. Link collecties.meermanno

MATTHEUS 21:33-42
33 Hoort een andere gelijkenis!
Een mens, bezitter van huis-en-goed, 'plant een wijngaard aan,
zet een omheining eromheen, graaft erin een perskuil uit
en bouwt een toren erbij' (Jesaja: 5:1-2).
Hij geeft hem uit aan landarbeiders en gaat op reis.
34 Wanneer de tijd van de vruchtenpluk
nadert, zendt hij zijn dienaren uit
naar de landarbeiders
om de vruchten in ontvangst te nemen.
35 Maar de landarbeiders nemen zijn dienaars vast
en geven de ene slaag, slaan de andere dood
en gooien een derde dood met stenen!
36 Weer zendt hij dienaars uit, andere,
een groter aantal dan eerst, en met hen doen ze evenzo.
37 Als laatste zendt hij tot hen zijn zoon,
zeggend: mijn zóón zullen ze ontzien!
38 Maar als de landarbeiders de zoon zien
zeggen ze onder elkaar: dit is de erfgenaam!
kom op, laten we hem doden,
dan hebben wij zijn erfgoed!
39 Ze nemen hem vast, werpen hem de wijngaard uit
en brengen hem ter dood.
40 Wanneer dan de heer van de wijngaard komt,
wát zal hij met zulke landarbeiders doen?
41 Ze zeggen tot hem: deze kwaadstichters
zal hij een kwaad einde bezorgen,
en de wijngaard zal hij uitgeven
aan ándere landarbeiders
die hem vruchten zullen afgeven
telkens als het er de tijd voor is!
42 Jezus zegt tot hen: hebt ge nooit gelezen in de Schriften
'de steen die de bouwvakkers afkeurden,
die is geworden tot de hoeksteen, het hóófd; (Psalm 118:22-23)
van de Heer uit is dit geschied, voor onze ogen!
wonderbaar is het!'
In de Naardensebijbel vertaling Zoek Matheus 21
Of in de Nieuwe Bijbelvertaling Matteus 21:33-42

Liever luisteren?
Els Wouters uit Tilburg op voorleesbijbel In de Nieuwe Bijbelvertaling met de tekst of ga naar downloadbijbel Mattheus is het 1e boek van het NT.

Liever live?
Rooms Katholieke kerk HH Martelaren van Gorcum De Lier Kerklaan 8, de Lier. Op zat1okt11 om 19uur Woord- en communieviering met voorgangers (leden van) het Amosgilde en zon2okt11 10uur Gezins/woord- en communieviering met voorgangers (leden van) het Amosgilde Link rkkerkdelier Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van ds Hans Burger voor de Gereformeerd Vrijgemaakte kerk in Franeker 'de Voorhof'. Titel: het kruis: wonder van Gods liefde Link devoorhof

Op You Tube: In het engels de parabel van de slechte pachters uit de film the Gospel of Matthew. Hier toegelicht door Emma Brown. Deel 24 in een serie van 35 parabels met toelichting (5m20). Link youtube


GEBED
Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer een gebed van broeder Marc van een fraterniteit, een broedergemeenschap, in Belgie.

'Gebed tot de Meester van de Oogst'

Heer, met groot vertrouwen vragen wij :
zegen de grote oogstvelden van de Kerk
en de kleine akker van onze fraterniteit.
Zend ons de nodige broeders en zusters
om te kunnen bouwen
aan dit huis, uw gemeenschap
Als het uw wil is,
maak dan van deze kleine fraterniteit
een universele familie van blije broeders en zusters,
vervuld van de Geest,
gedragen door gebed
en gevormd in geloof,
die als antwoord aan de noden van onze tijd
en van onze Kerk,
voor altijd gelukkig samen leven
en verbonden blijven,
Jezus verkondigen en van Hem getuigen
in eenheid en gebed
en door het nederige werk van onze handen.

Broeder Marc

VOLGENDE WEEK
9 oktober 2011, 4e van de herfst en de 16e na Trinitatis
Jesaja 25:1-9
Psalm 23
(Filippenzen 3:17-21)
Matteüs 22:1-14
Gezang 27

Geen opmerkingen:

Een reactie posten