4 januari 2015?

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

Op belangrijke (feest)dagen worden uiteraard de vaste, bijbehorende Bijbelteksten gelezen, met kerst lezen we een van de versies van de geboorte van Jezus, met Pasen over de wederopstanding en met Pinksteren over de uitstorting van de Heilige Geest. Het rooster wordt gemaakt voor 3 jaar, A, B en C en om te voorkomen de kerken om de 3 jaar hetzelfde lezen wordt ook een alternatief leesrooster gemaakt

PERIODE

4 januari 2015 is de eerste zondag in het Nieuwe Jaar. Meestal lezen we na Kerst Epifanie teksten, openbaringen waarin blijkt dat Jezus Gods zoon is, maar deze zondag wordt nog niet zo genoemd. Epifanie is officieel op 6 januari als de drie koningen of wijzen op bezoek komen. Toch is het antwoord van Jezus in Lucas 2:49 als zijn ouders hem vinden in de tempel in Jeruzalem veelzeggend: ''Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’ ''. Nb Hij is dan wel al 12.

De Bach cantaten voor deze zondag zijn ''Schau, lieber Gott, wie meine Feind” (BWV 153), ''Ach Gott, wie manches Herzeleid'' (II BWV 58) en “Ehre sei dir, Gott, gesungen” (Weihnachtsoratorium BWV 248/5)

Deze cantates horen bij Lucas 2:40-52 de opdracht in de tempel en Matteüs 2:13-23 over de Vlucht naar Egypte voor Herodes waarover we vorige week lazen. Ik neem hier allen de regels over die we toen niet lazen:19-23.

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750) ''Schau, lieber Gott, wie meine Feind” BWV 153. Uitgevoerd door Gustav Leonhardt & Leonhardt-Consort en het Nikolaus Harnoncourt Concentus Musicus Wien. (1u6m want Cantate BWV 150, 151, 152 en 153. BWV 153 op 51m23. Tekst: Webdocs.cs.ualberta.ca/cantata153. Link youtube

Of kijk op dit blog op 5januari14 naar “Schau, lieber Gott, wie meine Feind” (BWV 153). Uitgevoerd door Musica Amphion & Gesualdo Consort Amsterdam. Solisten: Hana Blažikova en Stephanie Petitlaurent sopranen, Marnix De Cat en Terry Wey alten, Harry van Berne en Charles Daniels tenoren, Jelle Draijer en Harry van der Kamp bassen. Leo van Doeselaar op het orgel. Pieter-Jan Belder en Harry van der Kamp, artistieke leiding. In de Waalse Kerk uitzending van AVRO Klassiek (14m10)

Of “Ach Gott, wie manches Herzeleid II” (BWV 58) Nikolaus Harnoncourt en het Tölzer Knabenchor, met Koormeester Gerhard Schmidt-Gaden en het Concentus Musicus Wien, Oostenrijk. Wikipedia/AchGott,wiemanchesHerzeleidBWV58 De cantatetekst verhaalt de moord op de onschuldige kinderen door een bange aardse vorst Herodes die vreest zijn troon te verliezen. Dat lazen wij vorige week. Of de beschrijving van Johan Nieuwkerk op johanbachcantate/58. (12m34)

Of 'Ehre sei dir, Gott, gesungen' (Weihnachtsoratorium) (BWV 248-5) Uitgevoerd door Sir John Eliot Gardiner het Monteverdi Choir en de English Baroque Soloists. (6m07)

Concert tips

zo4jan15 om 16uur in de W.de Zwijgerkerk,  Olympiaweg 14, A'dam en om 20.15uur in de Kruiskerk, Van der Veerelaan 30A, Amstelveen. “Ehre sei dir, Gott, gesungen” (Weihnachtsoratorium BWV 248/5) BWV 248V-VI uitgevoerd door Paulien Kostense en het Bach Ensemble Amsterdam Link Bach Ensemble Amsterdam

TEKST(EN)

Op het Oecumenisch leesrooster staan: Jesaja 61:10-62:3, Psalm 147:12-20, Paulus brief aan de Galaten 3:23-4:7 en Lucas 2:33-40. Dat las ik op 30december12

Het thema is de belofte van goed nieuws voor de armen, bevrijding van gevangenen èn opgeslotenen en een komend genadejaar van de Heer in Jesaja. De psalm is een lofpsalm met wat verhulde dreigementen van sneeuw en kou en hagel als brokken.

Paulus vertelt in de brief aan de Galaten (nu Turkije rond Ankara, dus Christenen die geen Joden waren geweest) dat men niet eerst Joods hoefde te zijn of worden om Christen te kunnen worden. 3:28 Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen – u bent allen één in Christus Jezus. 29 En omdat u Christus toebehoort, bent u nakomelingen van Abraham, erfgenamen volgens de belofte. De belofte was exclusief aan het Joodse volk gedaan, maar waardoor het ook opgesloten werd in de wet(ten).
In Lucas springen we vooruit naar 40 dagen na de geboorte van Jezus, naar de opdracht in de tempel met nog meer voortekenen dat het een bijzonder kind is door Simeon en Hanna een stokoude profetes.

Op het alternatief leesrooster staat niets.

Ik lees de teksten die bij de Bachcantate horen, maar in chronologische volgorde en sla over wat we vorige week al lazen. Dus eerst Mattheus als ze terugkeren uit Egypte en in Nazareth gaan wonen en dan Lucas als Jezus 12 is.

Note Bene: Ik lees deze week de teksten uit de Jongerenbijbel, deels omdat de site van de Nieuwe BijbelVertaling ontoegankelijker is geworden en nu ook de voorleesbijbel ze niet meer integraal mag plaatsen. Maar vooral omdat het leuk is om af en toe andere bijbelvertalingen te lezen en te vergelijken.

De Jongerenbijbel bijvoorbeeld geeft toelichtingen en verbanden en stelt vragen aan de lezer. Onderaan de tekst staan regels uit andere Bijbelteksten die verwijzen naar de tekst(regels). In Hosea 11:1 staat bijvoorbeeld: Toen Israël nog een kind was, had ik het lief; uit Egypte heb ik mijn zoon weggeroepen. Dat kan op het uittocht uit Egypte verhaal in Exodus slaan, maar ook op de terugkeer uit Egypte. Maar er staan nog meer verwijzingen van Israëlieten die naar Egypte vluchten: Jerobeam op de vlucht voor Salomo in 1 Koningen 11 en Uria uit Kirjat-Jearim, de zoon van Semaja. Dus Niet die van David en Batseba.

NB Ik heb net de Bijbel in Gewone taal gekocht voor mijn zoon van 11, dus die zal ik -na Kerst al hij hem gekregen heeft- vast ook wel eens gebruiken.

MATTHEUS

Mattheus is het 2e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelies met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelies komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit verhaal komt volgens de bijbelparallelen tabellen ook voor bij Lucas, maar eigenlijk betreft het alleen Lucas 2:39.

Opvallend is dat de laatste regel niet wordt verbonden met een profeet door de Jongerenbijbel. Volgens de Willibrorsbijbel betreft het een woordspeling van Mattheus die verwijst naar het Hebreewse nétser: twijgje in Jesaja 11:1 Maar uit de stronk van Isaï schiet een telg op, een scheut van zijn wortels komt tot bloei. In de NBVvertaalaantekeningen staat:

''In Matteüs 2:23 wordt een expliciet verband gelegd tussen het woord Nazôraios en Nazaret. Er wordt namelijk gezegd dat Jezus in Nazaret gaat wonen, en de evangelist vult aan: “zo ging in vervulling wat gezegd is door de profeten: ‘Hij zal Nazôraios genoemd worden.’” Het is alleen niet duidelijk of Matteüs in het profetencitaat met Nazôraios alleen ‘inwoner van Nazaret’ bedoelt, of iets meer. Helaas is het profetencitaat niet letterlijk in het Oude Testament terug te vinden; was dat wel zo geweest, dan had dat behulpzaam kunnen zijn bij het vaststellen van de betekenis van Nazôraios.

In Matteüs 2:23 is, om mogelijke verbanden niet verloren te laten gaan, gekozen voor de vertaling ‘Nazoreeër’. Misschien doelt Matteüs hier met ‘Nazoreeër’ op verwantschap met het Hebreeuwse woord netsèr, ‘telg’ (Jesaja 11:1); Jezus is een ‘telg’ uit de stronk van Isaï, het Davidische geslacht. Zekerheid is niet te krijgen. Maar als vertaald wordt met ‘Hij zal Nazarener genoemd worden’ gaat deze mogelijke interpretatie helemaal verloren. Er kan ook gedoeld zijn op het ‘nazireeërschap’ (Numeri 6:1-21)

In Numeri 6:1 staat “Wanneer een man of vrouw een bijzondere gelofte aflegt om zich als nazireeër aan de HEER te wijden en daarna wordt beschreven wat hiervoor allemaal gedaan moet worden. Link: Jongerenbijbel/numeri6

Kennis tip: Op Christipedia staat een artikel over Nazireeërs met allerlei bronnen en het verschil met Nazoreer: Een Nazireeër moet niet verward worden met een Nazoreeër of Nazarener. Link Christipedia/Nazireeer en

Kunst tip: Zeven Smarten (van Maria*) De vlucht naar Egypte door Albrecht Dürer (1471–1528). Olieverf op paneel uit circa 1495-1496. Nu in de Gemäldegalerie Alte Meister, Dresden, Duitsland. Link Statenvertaling.net

*Meer over de zeven smarten van Maria op: RKK/Zeven smarten van Maria

Kunst en Kennistip2: Er zijn apocriefe, later niet erkende, verhalen over het verblijf in Egypte. Een daarvan vertelt dat afgodsbeelden omvielen toen Jezus voorbij kwam. Dit wordt afgebeeld in het Franse getijdenboek van Bedford uit 1423 Link: Wikipedia/VluchtnaarEgypte-BedfordMaster meer Bedford Hours op: Wikipedia/Bedford-meester

MATTHEUS 2:19-23

19 Nadat Herodes gestorven was, verscheen er in een droom aan Jozef in Egypte een engel van de Heer. 20 De engel zei: ‘Sta op, ga met het kind en zijn moeder naar Israël. Want zij die het kind om het leven wilden brengen, zijn gestorven.’ 21 Jozef stond op en vertrok met het kind en zijn moeder naar Israël. 22 Maar toen hij daar hoorde dat Archelaüs zijn vader Herodes was opgevolgd als koning over Judea, durfde hij niet verder te reizen. Na aanwijzingen in een droom week hij uit naar Galilea. 23 Hij ging wonen in de stad Nazaret, en zo ging in vervulling wat gezegd is door de profeten: ‘Hij zal Nazoreeër genoemd worden.’

In de Jongerenbijbel. Link naar de tekst: Jongerenbijbel/Matteus2

Nabrander: De historische koning Herodes stierf in 4 voor Christus.

Liever luisteren?

Karin van bruggen, leerkracht (die erg mooi kan voorlezen) in de Nieuwe Bijbelvertaling op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Omdat ik deze week de Bachteksten heb gelezen is de kans klein dat die in kerken zijn gekozen. Kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Ds. H. Drost voor de gereformeerde kerk vrijgem. Houten op 24januari 1999. Over Mattheüs 2 ''God geeft de prins uit de hemel een plek in een achterbuurt. Wat wil God daarmee? God geeft Hem zo de naam van een achterbuurt. God zet zijn Zoon op de weg van vernedering en minachting. Vers 23 zegt: "en hij vestigde zich in een stad genaamd Nazaret, opdat in vervulling zou gaan hetgeen door de profeten gesproken is dat Hij NazOreeër zou heten".
Dat Hij gesmaad zou worden, staat bij de profeten. Dat laat deze evangelist aan de joden zien. Matteüs wil het joodse volk vertellen dat de Messias gekomen is. Maar als een jood dan zou vragen waar de Messias opgegroeid is en je zou 'Nazaret' zeggen, zal dat alleen maar hoongelach opleveren: 'wil jij beweren dat Hij de Messias is, terwijl Hij in zo'n achterbuurt opgroeide? Dat is toch een afgang!?' Ja - zegt Matteüs - dat zeggen onze profeten. Kijk maar in onze bijbel: niet alleen bij Jesaja, maar overal bij de profeten staat dat de Messias veracht en vernederd wordt: "hij was veracht en wij hebben Hem niet geacht". Link Prekendiespreken/mat2v19

Op You Tube: In het Engels "Jesus of Nazareth" over de betekenis van de toevoeging Nazareth in Mattheüs 2:22-23 door Pastor David Guzik op 13maart2013 (43m) Link: youtube

LUCAS

Lucas is het 3e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelies met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelies komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit verhaal komt ook volgens de parallelen tabellen voor bij Mattheus door de voorafgaande regel 39b Toen … keerden ze terug naar Galilea, naar hun woonplaats Nazaret. Het verhaal van de reis naar Jeruzalem staat daar verder niet, ook niet in een van de andere evangelies.

Het lijkt een Epifanieverhaal. Als Jezus voor de zoveelste keer met zijn ouders de jaarlijkse pelgrimsreis maakt naar Jeruzalem verdwijnt hij daar. Zijn ouders vinden hem na dagen zoeken uiteindelijk in de tempel ... waar hij tussen de leraren zat, terwijl hij naar hen luisterde en hun vragen stelde. 47 Allen die hem hoorden stonden versteld van zijn inzicht en zijn antwoorden. …

(Jezus) zei tegen hen: ‘Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’ 50 Maar ze begrepen niet wat hij tegen hen zei. 51 Hij reisde met hen terug naar Nazaret en was hun voortaan gehoorzaam.

Kunst tip: Jezus in de tempel door Duccio di Buoninsegna (1260–1318) Eierverf, tempera op een houtenpaneel voor de Dom van Siena. Nu in het Museo dell'Opera del Duomo in Siena, Italië. Link: Wikimedia/DucciodiBuoninsegna

Lucas 2:40-52

40 Het kind groeide op, werd sterk en was begiftigd met wijsheid; Gods genade rustte op hem.

De twaalfjarige Jezus in de tempel

41 Zijn ouders gingen jaarlijks voor het pesachfeest naar Jeruzalem. 42 Toen hij twaalf jaar was, maakten ze weer hun gebruikelijke pelgrimstocht. 43 Na afloop van het feest vertrokken ze naar huis, maar Jezus bleef in Jeruzalem achter zonder dat zijn ouders* het wisten. 44 In de veronderstelling dat hij zich bij het reisgezelschap bevond, reisden ze een hele dag voordat ze hem overal onder hun verwanten en bekenden begonnen te zoeken. 45 Toen ze hem niet vonden, keerden ze terug naar Jeruzalem om hem daar te zoeken. 46 Na drie dagen vonden ze hem in de tempel, waar hij tussen de leraren zat, terwijl hij naar hen luisterde en hun vragen stelde. 47 Allen die hem hoorden stonden versteld van zijn inzicht en zijn antwoorden. 48 Toen zijn ouders hem zagen, waren ze ontzet, en zijn moeder zei tegen hem: ‘Kind, wat heb je ons aangedaan? Je vader en ik hebben met angst in het hart naar je gezocht.’ 49 Maar hij zei tegen hen: ‘Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’ 50 Maar ze begrepen niet wat hij tegen hen zei. 51 Hij reisde met hen terug naar Nazaret en was hun voortaan gehoorzaam. Zijn moeder sloot alles wat er met hem gebeurd was in haar hart. 52 Jezus groeide verder op en zijn wijsheid nam nog toe. Hij kwam steeds meer in de gunst bij God en de mensen.

In de JongerenBijbel. Link naar de tekst Jongerenbijbel (onderaan gemarkeerd)

*Ook vertaald als Jozef en zijn moeder.

Liever luisteren?

Henny Plaisier-Wendt & Bas Plaisier v/h Scriba van de Protestantse Kerk in Nederland en zijn vrouw in de Nieuwe Bijbelvertaling op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Lucas het 3e boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

Omdat ik deze week de Bachteksten heb gelezen is de kans klein dat die in kerken zijn gekozen. Kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van ds Wim van der Schee, hij vindt dat ook van deze preek de houdbaarheidsdatum is verstreken maar ik vind zijn preken altijd aansprekend. Preek voor een themaweek van de basisschool De Wegwijzer in Hilversum (1998?). Over Psalm 84:1-2, lezen + tekst Lucas 2:40-52, Psalm 119:37 en 3.

Jezus zegt: Ik moet bezig zijn met de dingen van mijn Vader. Dat is niet maar voor eventjes, voor een paar dagen langer, nee, het is voor heel zijn leven, voor altijd. Hier is Hij thuis, niet in Nazaret. Hij leeft niet maar van het brood dat zijn moeder Hem in Nazaret voorzet, Hij leeft van al de woorden die God gesproken heeft. Dat hadden Maria en Jozef kunnen weten; ze hadden rustig naar Nazaret kunnen gaan.

Intrigerend: Hij stelt vragen en geeft antwoorden. En de verbazing groeit bij de mensen in de tempel. Wat is dit voor een jongen? Hier lijkt Psalm 119 wel in vervulling te gaan. VdSchee noemt de regels 3 en 37 van psalm 119.

Ik zie dat niet, wel in voorafgaanden regels die ik daarom opneem. De hele palm is een lofzang op de wetten en de regels die in de tempel worden onderwezen en uitgelegd, ook door Jezus' vragen. Link wvdschee

Psalm 119

(1 Gelukkig wie de volmaakte weg gaan
en leven naar de wet van de HEER,
2 gelukkig wie zijn richtlijnen volgen,
hem zoeken met heel hun hart).
3 Zij bedrijven geen onrecht,
maar gaan de wegen die hij wijst.

(33 Wijs mij, HEER, de weg van uw wetten,

dan volg ik die tot het einde toe.

34 Geef mij inzicht, en ik zal uw wet volgen,

hem onderhouden met heel mijn hart.

35 Laat mij het pad gaan van uw geboden,

dat is mij het liefst.

36 Neig mijn hart naar uw richtlijnen

en niet naar winstbejag.)

37 Houd mijn ogen af van wat leeg is,

laat mij uw wegen gaan, en leven.

Op You Tube: de scenes over Jesus in de tempel in Jeruzalem als jongen in een film van the Fifth Joyful Mystery of the Holy Rosary, Family Theater Productions' film, The Savior uit 1959. (3m06) Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd in Mattheus 6:9-13. Deze keer kies ik voor het (deel van het) gebed om moed uit de preek van ds Drost over smaad en volharding.

Moed om openlijk als christen in de wereld staan en leven - ook bij haat zo ook voorbede voor kinderen dat ze zich niet afkeren van die weg van smaad.

Gebed om moed
"Houdt u hun handen vast als wij los moeten laten
en laat altijd uw kracht boven hun zwakheid staan
U weet hoe mateloos de wereld hen zal haten
als zij niet in het schema van de wereld gaan"

Aan het eind staat een gebed voor de zondag, voor rust en voor ontmoeting: Zegen ons vandaag en geef dat deze dag ons nader brengt - nader tot U, onze Vader. Amen.

Bron: Prekendiespreken

VOLGENDE WEEK

11 januari 2015, 1e zondag van de Epifanie.

Op het Oecumenisch leesrooster staan: Jesaja 55:1-11, Daniël 3:52-­56, (Handelingen 19:1-7) en Marcus 1:1-11(13). Dat las ik nog niet.

Op het alternatief leesrooster staat niets maar vanaf 18 januari lezen we uit Paulus brief aan de Kolossenzen.

Contact: Reactie en opmerkingen graag naar

watlezenwedezeweek @ yahoo.com