21 december 2014, 4e zondag van Advent

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

Op belangrijke (feest)dagen worden uiteraard de vaste, bijbehorende Bijbelteksten gelezen, met kerst lezen we een van de versies van de geboorte van Jezus, met Pasen over de wederopstanding en met Pinksteren over de uitstorting van de Heilige Geest. Het rooster wordt gemaakt voor 3 jaar, A, B en C en om te voorkomen de kerken om de 3 jaar hetzelfde lezen wordt ook een alternatief leesrooster gemaakt. Dat lees ik nu omdat ik al ene volledige rooster heb gedaan. Er is alleen niet altijd een alternative rooster, de komende weken lees ik de teksten van de Bach cantates en zal dus wel meelezen met de Evangelische Kirche Deutschland.

PERIODE

21 december 2014 is de 4e zondag van Advent. Advent(us) is Latijn en betekent 'komst'. We tellen 4 zondagen af naar de geboorte van Jezus Christus op kerstavond. De 4e Adventzondag wordt Rorate genoemd het Latijnse vers "Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum. Dauwt, hemelen, van boven, en wolken, regent de Rechtvaardige. Aperiatur terra, et germinet Salvatorem Opdat de aarde zich zal openen en de Heiland er uit zal ontspruiten.

Op You Tube: Rotate Coeli gezongen door 2 vrouwen, helaas anoniem (5m19) Link youtube

Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum.
Ne irascaris Domine, ne ultra memineris iniquitatis: ecce civitas Sancti facta est deserta: Sion deserta facta est: Jerusalem desolata est: domus sanctificationis tuae et gloriae tuae, ubi laudaverunt te patres nostri.

Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum.
Peccavimus, et facti sumus tamquam immundus nos, et cecidimus quasi folium universi: et iniquitates nostrae quasi ventus abstulerunt nos: abscondisti faciem tuam a nobis, et allisisti nos in manu iniquitatis nostrae.

Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum.
Vide Domine afflictionem populi tui, et mitte quem missurus es: emitte Agnum dominatorem terrae, de Petra deserti ad montem filiae Sion: ut auferat ipse iugum captivitatis nostrae.

Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum.
Consolamini, consolamini, popule meus: cito veniet salus tua: quare maerore consumeris, quia innovavit te dolor? Salvabo te, noli timere, ego enim sum Dominus Deus tuus, Sanctus Israel, Redemptor tuus.
Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum.

Vertaling: Wikipedia/Rorate

Of op dit blog op 22dec13, helaas anoniem, nu door mannen gezongen Gregoriaans gezang Rorate Coeli (4m45)

De tekst komt uit Jesaja 45:8. Het is een veel gebruikte tekst bij de Annunciatie, de bevruchting van Maria door de Heilige Geest. Dat uitgebreide verhaal staat alleen in Lucas 1:26-38, in Marcus staat alleen dat een kind geboren zal worden uit een maagd.
 

De Bach cantates zijn "Bereitet die Wege, bereitet die Bahn” (BWV 132) en "Herz und Mund und Tat und Leben" (BWV147a). Deze cantates horen bij Johannes 1:19-28 de Getuigenis van Johannes de Doper, dat lees ik.

Cantate 147a werd in 1716 geschreven voor Advent en later 1723 uitgebreid vandaar dat er 2 versies zijn: een lange 147 met 10 verzen en onze korte met 6.

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750) Cantata BWV 132, Bereitet die Wege, bereitet die Bahn! Uitgevoerd door het Münchener Bach-Chor, Münchener Bach-Orchester onder leiding van Karl Richter. Solistens: Edith Mathis sopraan,
Anna Reynolds alt, Peter Schreier tenor, Theo Adam, bas, Otto Büchner viool en Manfred Clement hobo. (21m32) Link youtube

Of kijk op 22dec13 J.S. Bach (1685-1750) "Bereitet die Wege, bereitet die Bahn" (BWV 132) sopraan aria door Ingrid Schmithüsen met het Bach Collegium Japan onder leiding van Maasaki Suzuki. (6m08) Link youtube

Of kijk op 23dec2012 naar de gehele cantate "Herz und Mund und Tat und Leben" (BWV147) door het Amsterdam Baroque Orchestra & Choir met dirigent Ton Koopman, sopraan Lisa Larsson, Elisabeth von Magnus alt, Lothar Odinius tenor en Klaus Mertens bas. (31m59)

Of kijk op dit blog op 18dec2011 naar J.S. Bach's BWV 147 in 1950 door Dinu Liputti op piano. Zonder de gezongen tekst en als beeld 4 adventskaarsen (9m54).

Of kijk op dit blog op 19dec2010 naar J.S.Bach "Bereitet die Wege, bereitet die Bahn!" Cantate 132 gezongen door Sebastian Hennig van het Knabenchor Hannover. Dirigent is Gustav Leonhardt van/met zijn Leonhardt Consort (7m10).

Concert tips

zo21dec14 om 19uur in de Barbarakerk, Grote Kerkstraat 4 in Culemborg. "Herz und Mund und Tat und Leben" (BWV 147a). Uitgevoerd door Marijn Slappendel en de Barbaracantorij & Camerata da Fusignano. Solisten: Tanja Obalski sopraan, Gabriëlle Nijhuis alt, Ambrož Bajec Lapajne tenor en Bas Kuijlenburg, bas. Link Barbaracantorij

TEKSTEN

Op het Oecumenisch leesrooster staan 2 Samuël 7:4-16, Psalm 132, Romeinen 16:25-27 en Lucas 1:26-­38. Dat las ik op 18december11.

Het thema is de Annunciatie, de aankondiging van de komst van Jezus. Eerst door de profeet Nathan aan David de belofte van God dat Davids nakomeling zijn troon zal erven en een 'huis' (dynastie) voor God zal bouwen. In de Psalm wordt die belofte van God herdacht en geprezen. In Romeinen wordt de openbaring van een eeuwenoud geheim benadrukt. In Lucas de aankondiging van de engel Gabriel aan de maagd Maria dat zij een zoon zal baren die 'Zoon van de Allerhoogste (zal) worden genoemd . De Heer God zal hem geven de troon van zijn vader David'. Het verhaal staat alleen in Lucas 1:26-38, in Marcus staat alleen dat een kind geboren zal worden uit een maagd.

In het gezang (128) bijna een noodkreet om de komst van Jezus: Kom tot ons, scheur de heem'len, Heer, daal, Heiland, uit uw hemel neer. Ruk open, rijt ze uit het slot, de hemeldeuren, Zoon van God.

Op het alternatief leesrooster staat niets, ik kies voor de teksten van de Bach cantates (als ik die niet al gelezen heb).

JOHANNES

Johannes is het 4e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelies met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelies komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Het Johannes evangelie heeft de minste overlap met de andere evangelies. Het begint ook ''anders'' niet over de geboorte van ene mens: 1 In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Ofwel Het Woord is mens geworden. In de 6e regel wordt Johannes geïntroduceerd, zonder wie het allemaal niet was gelukt:

r6 Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes. 7 Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen, opdat iedereen door hem zou geloven. 8 Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht: 9 het ware licht, dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam.

...

15 Van hem getuigde Johannes toen hij uitriep: ‘Hij is het over wie ik zei: “Die na mij komt is meer dan ik, want hij was er vóór mij!”’ 16 Uit zijn overvloed zijn wij allen met goedheid overstelpt. 17 De wet is door Mozes gegeven, maar goedheid en waarheid zijn met Jezus Christus gekomen. 18 Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen. NBV

Volgens Lucas was Johannes de achterneef van Jezus die zes maanden voor hem geboren werd bij Maria's tante Elisabeth en de priester Zacharias. Al in de buik van zijn moeder reageerde Johannes op Jezus Lucas 1:44 (Toen ik je groet hoorde) sprong het kind van vreugde op in mijn schoot. 45 Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.’

Het verhaal van de getuigenis van de volwassen Johannes de Doper, of wegbereider, komt ook voor in de andere evangelies soms met wat uitwijdingen. Nadrukkelijk dat Johannes niet goed genoeg is om Jezus sandalen los te maken, maar ook de twee doopsels.

Mattheus 3:1-12 is vrijwel identiek aan Lucas 3:1-18 zitten veel overeenkomsten en een toelichting op r26: (Ik doop jullie met water …) Hij zal jullie dopen met de heilige Geest en met vuur; 17 hij houdt de wan in zijn hand om de dorsvloer te reinigen, het graan zal hij bijeenbrengen in zijn schuur en het kaf in onblusbaar vuur verbranden.’

In Marcus 1:1-8 alleen 8 Ik heb jullie gedoopt met water, maar hij zal jullie dopen met de heilige Geest.’

En Johannes de Doper komt ook in de Koran voor. Yahya of Jahja is in de islam een profeet die door God naar de kinderen van Israël werd gezonden. Soera Het Vee 6:83-86, zijn naam is door God gegeven. In de Koran was Yahya de zoon van de profeet Zakariya en daarmee ook de laatste profeet die de sharia van de boodschapper Musa predikte. Zijn moeder heette Isha.

Kunst tip: Johannes de Doper getuigend, ofwel wijzend naar Jezus uit circa 1600–1602 door Annibale Carracci (Italiaans Barokschilder 1560–1609). Olieverf op koper beschreven in de Farnese collectie in Parma, Italie in 1678. Nu in het Metropolitan Museum New York, USA. Gift van Fabrizio Moretti and Adam Williams, in honor of Everett Fahy. Link: Metmuseum/AnnibaleCarricci/JohntheBaptist

JOHANNES 1:19-28

19 Dit is het getuigenis van Johannes. De Joden hadden vanuit Jeruzalem priesters en Levieten naar hem toe gestuurd om hem te vragen: ‘Wie bent u?’ 20 Hij gaf zonder aarzelen antwoord en verklaarde ronduit: ‘Ik ben niet de messias.’ 21 Toen vroegen ze hem: ‘Wie dan? Bent u Elia?’ Hij zei: ‘Die ben ik ook niet.’ ‘Bent u de profeet?’ ‘Nee,’ antwoordde hij. 22 ‘Maar wie bent u dan?’ vroegen ze hem. ‘Wij moeten antwoord kunnen geven aan degenen die ons gestuurd hebben – wie zegt u zelf dat u bent?’ 23 Hij zei: ‘Ik ben de stem die roept in de woestijn: “Maak recht de weg van de Heer,” zoals de profeet Jesaja gezegd heeft.’ 24 De afgevaardigden die uit de kring van de Farizeeën kwamen, 25 vroegen verder: ‘Waarom doopt u dan, als u niet de messias bent, en ook niet Elia of de profeet?’ 26 ‘Ik doop met water,’ antwoordde Johannes. ‘Maar in uw midden is iemand die u niet kent, 27 hij die na mij komt – ik ben het niet eens waard om de riemen van zijn sandalen los te maken.’ 28 Dit gebeurde in Betanië, aan de overkant van de Jordaan, waar Johannes doopte.

Liever luisteren?

Erik Maan, heilsoldaat op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Genesis het 1e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Maarten Luther (1483-1546) over Johannes 1:19-28 voor de 4e Advent. Naar aanleiding van de vragen over de profeet die Johanes zou zijn:

de Joden zelf vatten van oudsher de profetie van Maleachi op als slaande op de komst van Christus in het vlees. Daarom vroegen ze hier Johannes of hij Elia was, die voor de Christus komen zou. Zij dwaalden echter daarin, dat zij de eerste, lichamelijke Elia daaronder verstonden; want hoewel de tekst ons dwingt te geloven dat Elia eerst moet komen, zo dwingt hij ons toch niet te geloven, dat het de eerste Elia is, want hij zegt niet, dat Elia de Thisbiet, zoals de Schrift hem noemt, (1 Kon. 17:1 en 2 Kon. 1:18), komen moet, maar een voudigweg: een Elia, een profeet, wat de engel Gabriël in Lukas 1:17 uitlegt als: "in de geest en de kracht van Elia", als wilde hij zeggen: Het zal een echte Elia zijn, zoals men naar Duitse gewoonte zegt van iemand, die de manier en de daden van de ander heeft: Dat is een echte N., alsof ik zeg: De paus is een echte Kájafas, Johannes Hus is een echte Paulus. Zo belooft God ook door middel van Maleachi iemand, die een echte Elia zal zijn; dat is echter Johannes. Link Theologienet/LutherKerkpostillen.pdf (pdf, 352 pag). De preek over Johannes staat op pag. 65)

Op You Tube: In het Engels: Johannes de Doper van geboorte tot zijn onthoofding aan de hand van kunstwerken in de National Gallery in London.  Carlo Crivelli's 'The Demidoff Altarpiece' 1476 en Piero della Francesca's 'The Baptism of Christ', 1450s. Met een toelichting door kunsthistorica Dr Jennifer Sliwka, Howard en Roberta Ahmanson Fellow in Art and Religion at the National Gallery en theoloog Professor Ben Quash, Director of the Centre for Arts and the Sacred, King's College London. (8m16) Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd in Mattheus 6:9-13. Deze keer kies ik voor een deel van het gebed voor Johannes de Doper verwijzend naar zijn werk als apostel. Het eerste deel gaat over zijn geboorte en het derde deel over zijn Martelaarschap.

O most zealous Apostle, who, without working any miracle on others, but solely by the example of thy life of penance and the power of thy word, didst draw after thee the multitudes, in order to dispose them to receive the Messias worthily and to listen to His heavenly doctrine; grant that it may be given unto us, by means of thy example of a holy life and the exercise of every good work, to bring many souls to God, but above all those souls that are enveloped in the darkness of error and ignorance and are led astray by vice.
Our Father, Hail Mary, Glory be

O ijverigste Apostel, die zonder enige wonder op anderen te verrichten, maar alleen door het voorbeeld van uw leven van boete en de kracht van uw woord, velen aantrekt, om ze vrij te maken en waardig de Messias te ontvangen en te luisteren naar Zijn hemelse leer;

Geef dat ons gegeven mag zijn door het voorbeeld van een Heilige leven en het beoefenen van goede werken om veel zielen tot God te brengen, maar vooral al die zielen die gehuld zijn in de duisternis van dwaling en onwetendheid en die op een dwaalspoor zijn geleid door ondeugden. 

Onze Vader, Wees gegroet, U is de Eer

(vertaling Google translate en een beetje opgeknapt.)

Bron: Catholicism.about.com/prayers/In_Honor_of_St_John_the_Baptist

VOLGENDE WEEK

28 december 2014, Onschuldige Kinderen genoemd naar de moord op de pasgeboren jongetjes in opdracht van Koning Herodus.

Op het Oecumenisch leesrooster staan

Jeremia 31:15-17

Psalm 124

Openbaring 21:1-7

Matteüs 2:13-18

Dat las ik nog niet eerder.

Op het alternatief leesrooster staat niets.

Er zijn ook aparte leesroosters voor

Kerstnacht 24 december 2014:

Jesaja 8:23b-9:7

Psalm 96

Brief van Titus 2:11-14

Lucas 2:1-20

1e Kerstdag: 25 december 2014:

Jesaja 52:7-‐10

Psalm 98

Brief aan de Hebreeën 1:1-‐12

Johannes 1:1-‐14

Contact: Reactie en opmerkingen graag naar

watlezenwedezeweek @ yahoo.com