23 december 2012, 4e zondag van Advent

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

PERIODE

23 december 2012 is de 4e zondag van de Advent. De 4e Adventszondag wordt Rorate genoemd naar het Latijnse vers "Rorate caeli desuper, et nubes pluant iustum. Of Dauwt, hemelen, van boven, en wolken, regent de Rechtvaardige. De tekst komt uit Jesaja 45:8 maar in de Micha tekst die wij deze week lezen staat in r6 ... zal zijn als dauw die van de HEER komt, als regendruppels op het groen... Het is een veel gebruikte tekst bij de Annunciatie de bevruchting van Maria door de Heilige Geest. 
 

Op You Tube: Het jongenskoor en een van Westminster Cathedral, London VK, zingt het Rorate Advent vers met solisten Rajah Lang, jongenssopraan (treble) en Stephen Alder bas (10m04 want gevolgd door Descendit Angelus Domini, Tomas Luis Da Victoria ). Link youtube

Kunst tip: Een psalter (psalmboek) pagina die begint met Rotate Caeli, helaas zonder bron vermelding op luxetdies ontmoetingsplek voor Liturgie, Spiritualiteit en Theologie. De bijdrage is van Niek Schuurman e gaat over Jesaja in de liturgie en o.a. de Adventsperiode en antifonen en responsen. Link luxetdies/rorate

Of uit een Boven Rijnlands (Vlaams?) perkament circa 1300 bij de Annunciatie Link Rorate-caeli-Flemish

De Bach cantates voor deze zondag zijn "Bereitet die Wege, bereitet die Bahn” (BWV 132) en "Herz und Mund und Tat und Leben" (BWV147a). Deze cantates horen bij Johannes 1:19-28 de Getuigenis van Johannes de Doper. Cantate 147a werd in 1716 geschreven voor Advent en later 1723 uitgebreid vandaar dat er 2 versies zijn: een lange 147 met 10 verzen en onze korte met 6. Ik vond alleen de lange cantate op You Tube, maar het 1e koraalvers is hetzelfde.

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750)de gehele cantate "Herz und Mund und Tat und Leben" (BWV147 (!) door het Amsterdam Baroque Orchestra & Choir met dirigent Ton Koopman, sopraan Lisa Larsson, Elisabeth von Magnus alt, Lothar Odinius tenor en Klaus Mertens bas. (31m59) Link youtube

Of kijk op dit blog op 18dec2011 naar J.S. Bach's BWV 147 in 1950 door Dinu Liputti op piano. Zonder de gezongen tekst en als beeld 4 adventskaarsen (9m54).

Of kijk op dit blog op 19dec2010 naar J.S.Bach Cantate 132 Sebastian Hennig van het Knabenchor Hannover zingt "Bereitet die Wege, bereitet die Bahn!". Dirigent is Gustav Leonhardt van/met zijn Leonhardt Consort (7m10).

Concert tip

Geen Bachcantates gevonden wel zijn Weihnachts Oratorium in Zaltbommel en Haarlem en een en al Kerstconcerten deze weken, kijk op christelijkeconcertagenda.nl of koorconcerten.nl

za22dec12 van 20-22uur Weihnachts Oratorium in de Sint-Maartenskerk, Kerkplein 1, Zaltbommel. Cappela Sint-Maarten, Concerto d'Amsterdam en het Jongenskoor Rivierenland en Rijnmond. Solisten: Hieke Meppelink (sopraan), Sylvia van der Vinne (alt), Mitchell Sandler (bas) en Nico van der Meel (tenor). Dirigent en algemene artistieke leiding: Arie Hoek. Kaarten 30euro kinderen gratis. Link Weihnachts-Oratorium

zo23dec12 om 13.30-15.30uur in de Philharmonie, Lange Begijnestraat 11, Haarlem het Weihnachts-Oratorium door het Haarlems Gemengd Koor olv Hebe de Champeaux. Continuo Rotterdam en als solisten: Maartje Rammeloo, Carina Vinke, Falco van Loon, Jasper Schweppe. Op het orgel Hans van Beelen. Kaarten 25euro. Link Bach Weihnachts-Oratorium

TEKSTEN

Het thema deze week is de komst van de Verlosser, Jezus. Micha voorspelt de komst van een heerser over Israël: r1 uit jou, Bethelehem... komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. En r3 Hij zal aantreden en hen als een herder weiden, …. want hij zal heersen tot aan de einden der aarde, 4 en hij brengt vrede. De psalm is een smeekbede om redding door de Heer van de Hemelse machten.

Paulus legt de Hebreeën, de Joden weer een verschil tussen het Oude en Nieuwe Verbond uit. Het gaat God cq Jezus niet om offers en gaven, maar om het doen van God's wil. Jezus zegt r9 .. ik ben gekomen om uw wil te doen'

In Lucas lezen we deze week over de ontmoeting van zwangere Elisabeth en Maria, een bekend verhaal dat alleen in Lucas evangelie staat. Johannes springt op in zijn moeders buik.

Micha 5:1-4a(6)

Psalm 80:1-8

Paulus brief aan de Hebreeën 10:5-10

Lucas 1:39-45

Gezang 66 of Tussentijds 68

Gezang 66 naar het dankgebed van Maria uit Lucas dat als gebed hier onderaan staat.

1 ... mijn geest mag blij den Heer

mijn Zaligmaker noemen,

die, in haar lage staat,

zijn dienstmaagd niet versmaadt,

maar van zijn gunst doet roemen.

Liedboek voor de Kerken 1973

Tussentijds 68 ook naar het dankgebed van Maria dat als het wekelijks gebed onderaan staat.

1... mijn geest verhoogt zich zeer,

want God heeft mij, geringe,

die Hem als dienstmaagd dien,

goedgunstig aangezien;

en deed mij grote dingen.

Bron: VanWal/PGN DerdeAdvent 2007

Klaas Spronk, Hoogleraar Oude Testament aan de Theologische Universiteit te Kampen, schreef voor het tijdschrift voor Verkondiging een artikel over de Bijbelteksten van deze week: kspronk.files.wordpress.com

MICHA

Micha is het 28ste boek van het Oude Testament. Micha is een van kleinere profeten en een tijdgenoot van de 1e Jesaja was rond 750-700 voor Chr. (Groot Nieuws Bijbel) of rond 500 voor Christus (Nieuwe Bijbelvertaling). De Micha die nu bekend is is geredigeerd in de 3e of 4e eeuw voor Chr.

Micha voorspelt de komst van een heerser over Israël: r1 uit jou, Bethelehem... komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. En r3 Hij zal aantreden en hen als een herder weiden, …. want hij zal heersen tot aan de einden der aarde, 4 en hij brengt vrede.

Verrassend in r4 zijn de zeven herders … acht vorsten uit mensen gekozen. In de Groot Nieuws Bijbel wordt het vertaald met dan zetten wij koningen en vorsten tegen hen in, meer dan voldoende. In de Statenvertaling staan de herders en de vorssen weer, maar in een echt oude Bijbelvertaling, de Delfse uit 1477 staat Ende si sal staen ende sal voeden hoer sonen in starcheit des heren: in die hoecheit des namen des heren sijns gods Ende sij sullen worden bekeert: want hi nv sal worden groet gemaect totten eynden der aerden. In de Liesveltbijbel (1542) is dat stuk weg maar in de Biestkensbijbel 1560 staat het weer.

Kunst tip: De profeet Micha op een paneel van het altaarstuk 'De aanbidding van het lam Gods' door Jan van Eyck (1390 – 1441) voor de St.-Baafskathedraal, Gent in 1432. Link Statenvertaling/Micha

MICHA 5:1-4(6b)

1 Uit jou, Betlehem in Efrata,
te klein om tot Juda’s geslachten te behoren,
uit jou komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen.
Zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden,
in de dagen van weleer.
2 Totdat de vrouw die zwanger is haar kind heeft gebaard,
worden zijn broeders aan hun lot overgelaten.
Daarna zullen wie er nog over zijn
terugkeren naar de andere Israëlieten.
3 Hij zal aantreden en hen als een herder weiden,
bekleed met de macht van de HEER, zijn God,
met de majesteit van diens verheven naam.
Zij zullen veilig wonen,
want hij zal heersen tot aan de einden der aarde,
4 en hij brengt vrede.
Wanneer Assyrië ons land binnenvalt
en zijn voet in onze paleizen zet,
zullen wij zeven herders doen opstaan,
ja, acht vorsten uit mensen gekozen.

(5 Met het zwaard zullen zij Assyrië kaalslaan,
met blinkende wapens 
Nimrod vernietigen.
Hij zal ons bevrijden van Assyrië
wanneer het ons land binnenvalt
en onze grenzen overschrijdt.
6 En wat er van Jakob is overgebleven,
te midden van machtige volken,
zal zijn als dauw die van de HEER komt,
als regendruppels op het groen,
dat niets verwacht van een mens
en niet naar mensenkinderen uitziet. dat niets verwacht van een mens
en niet naar mensenkinderen uitziet.)

In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst NBV

Liever luisteren?

Andries Knevel, EO op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Micha is het 28ste boek van het Oude Testament.

Liever live?

Augustijns Centrum de Boskapel, een christelijke geloofsgemeenschap die zich laat inspireren door kerkvader Augustinus. Boskapel, de Graafseweg 276, Nijmegen Tijd: 11.15uur, voorganger pastor Ekkehard Muth, het Boskapelkoor zingt. Link Boskapel Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Willem Smouter uit Apeldoorn voor Groot Nieuws EO op 5dec2010 over Geboorteplanning Micha 5:1-5. Advent gaat over geboorteplanning, zou je kunnen zeggen. Maar dan wel in een veel diepere betekenis dan wij het woord ooit gebruiken. Het gaat over het plan dat God gevormd heeft, door de eeuwen heen, voor de geboorte van Jezus Messias. Link smouter

Op You Tube: in het Engels door Apologetix the Christian Parodyband Micah 5 (3m37) naar Mambo nr 5 de hit van Lou Bega enne Bob de Bouwer natuurlijk. De tekst vertelt Micah 5 op de wijs van Mambo nr 5, dus parody slaat op een hit gebruiken voor het vertellen van een Bijbels verhaal. Tekst songmeanings Link youtube

PSALM

Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament en bevat 150 liederen en gedichten. We lezen deze week psalm 80, een psalm uit de bundel van Asaf (psalm 73-83). Asaf was een priester en verantwoordelijk voor de liturgische gezangen in de eerste joodse tempel (de tabernakel) van Salomo. Hij leefde tijdens Koning David (circa 1040 v Chr. tot circa 970 v Chr).

In het Latijn heet de psalm Qui regis Israel naar r2. Wie regeert Israël? We lazen deze psalm vorig jaar op de 2e zondag van Advent Watlezenwedezeweek 4dec11 met Jesaja 40:1-11, 2 Petrus 3:8-18 en Johannes 1:19-28.

De psalm is een smeekbede om redding. Efraïm uit r3 was de stamvader van de Efraïten en zij woonden in het district Efrata uit de voorspelling van Micha dat de heerser in Bethlehem in Efrata geboren zal worden.  

Kunst tip: Heilige mis met muziek Psalm 80 (of 97) uit Nicolaus de Lyra, Postilla litteralis verlucht door 

Hainaut, Meester van Jacquemart Pilavaine, circa 1450-1475. Nu in het Meermanno Westreenianum, Koninklijke Bibliotheek Den Haag cat nr: 128 C 8. Link meermanno

Het is deel van het responsorium een antwoord vers, waarbij een door een of enkelen gezongen regel beantwoord wordt door een groepje zangers of koor. Op dit blog op 4dec11 Psalm 80, in het Engels als Responsorium in Saint Peter's Catholic Church (1821, Diocese of Charleston City of Columbia, South Carolina USA) op de 4e? Adventszondag (C-jaar). Joseph Gelineau. (2m31 ).

PSALM 80:1-8

1 Voor de koorleider. Op de wijs van De lelies. Een getuigenis. Van Asaf, een psalm.

2 Hoor ons, herder van Israël,

die Jozef leidt als een kudde.

U die troont op de cherubs, verschijn in luister

3 aan Efraïm, Benjamin en Manasse.

Laat uw kracht ontwaken,

kom, en red ons.

4 God, keer ons lot ten goede,

toon uw lichtend gelaat en wij zijn gered.

5 HEER, God van de hemelse machten,

hoe lang nog blijft u vertoornd op uw biddende volk?

6 U liet ons brood van tranen eten

en een stroom van tranen drinken.

7 U hebt andere volken tegen ons opgezet,

onze vijanden drijven de spot met ons.

8 God van de hemelse machten, keer ons lot ten goede,

toon uw lichtend gelaat en wij zijn gered.

In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst: NBV

Liever luisteren?

Henny Bruinsma uit Rotterdam, Gemeenteadviseur van de Protestantse Kerk op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Oud Katholieke Kerk Dordrecht Voorstraat 120, Dordrecht Tijd 10.30 uur, voorganger pastoor Jan van der Steen Graduale Psalm 80. Link dordrecht.okkn Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van ds Niels de Jong van de 'De Samaritaan' en de Prinsekerk in Rotterdam Noord over 'Waar bid je om (bij) psalm 80? Psalm 80 is een van de klaagliederen die op naam staan van Asaf. Link Uitonverwachtehoek/psalm 80

Op You Tube: Psalm 80 in het Geneefs Psalter, een Polyfon setting door Claude Goudimel in 1564, Geneve Zwitserland. Vocals: Owens/Jackson? (58sec) Link youtube

Op You Tube: Opwekkingslied 673 Heer van de Hemelse Machten door Judith Koedoot. Naar Jesaja 6:3, Romeinen 11:33-36, Filippenzen 2:5-11. Link youtube

Paulus brief aan de Hebreeën

Paulus brief aan de Hebreeën 10:5-10 is het 19e boek van het Nieuwe Testament. We lazen er al eerder uit enkele weken gelden op watlezenwedezeweek 11nov12. Het is waarschijnlijk een brief door de slotgroet/zegen Genade zij met u maar het leest als een betoog. De Hebreeën, de Joden zijn erbij gehaald omdat in de brief een aantal verschillen tussen het Oude en Nieuwe Verbond worden uitgelegd en benadrukt maar dat kan ook voor voormalig heidenen zijn die de Joodse gebruiken en Torah verhalen kenden.

Ook in onze tekst voor deze week legt Jezus uit dat het niet gaat om offers en gaven maar om het doen van God wil, niet de letter maar de geest van de Wet om juridisch jargon te gebruiken. R9 .. ik ben gekomen om uw wil te doen'

Kunst tip: Foto van fotograaf en fool for love Rob Slijper ''Overgave'' En dichter De enige echte leraar zit in je. Zodra we door hebben dat er niets belangrijker is dan liefde en al het andere er niet toe doet, dan pas is er sprake van overgave. Zodra je overgeeft aan je eigen hart ontdek je de kracht die daarin schuilt. De universele aantrekkingskracht van liefde is wat iedereen verbindt. Overgave is niet zo zeer een religieus concept, maar eerder een krachtig gereedschap om te luisteren naar je innerlijke spirituele stem en zijn aanwijzingen volgen. Het is heel eenvoudig: werkelijke wijsheid zit in je hart. Foto robslijper

Paulus brief aan de Hebreeën 10:5-10

5 Daarom zegt Christus bij zijn komst in de wereld:

‘Offers en gaven hebt u niet verlangd,
maar u hebt mij een lichaam gegeven;
6 brand- en reinigingsoffers behaagden u niet.
7 Toen heb ik gezegd: “Hier ben ik,”
want dit staat in de boekrol over mij geschreven:
“Ik ben gekomen, God, om uw wil te doen.”’

8 Eerst zegt hij: ‘Offers en gaven hebt u niet verlangd, brand- en reinigingsoffers behaagden u niet’ – daarmee bedoelt hij de offers die volgens de wet worden gebracht. 9 Dan zegt hij: ‘Hier ben ik, ik ben gekomen om uw wil te doen,’ waarmee hij het eerste opheft om het tweede van kracht te doen zijn. 10 Op grond van die wil zijn wij voor eens en altijd geheiligd, door het offer van het lichaam van Jezus Christus.

In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst: NBV

Liever luisteren?

Hennie Schuurman-Treels (1961) uit Renswoude op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Paulus brief aan de Hebreeën is het 19e boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

Luthers Den haag, Lutherse Burgwal 9, Den Haag. Tijd: 10.15uur, voorganger Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra. Micha 5:1-4a, Hebreeën 10:5-10 en Lucas 1:39-45. Link luthersdenhaag Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Luc Saelens voor Filosofenfontein Heverlee België op 21dec2003 met een duiding van Paulus brief en Lucas Link filosofenfontein

Op You Tube: In het Engels 'Mr. Matt Koepsell leads us in a study of Hebrews 10:5-10' Chapel Service voor Fox Valley Lutheran High School 20dec2011 (7m12). Link youtube

LUCAS

Lucas is het 3e boek van het Nieuwe Testament. Het is een van de vier evangelies met de verhalen over het leven en sterven van Jezus. In de evangelies komen verhalen soms meerdere malen voor, soms identiek soms een beetje anders. Dit heel bekende verhaal komt alleen voor bij Lucas hoewel alle evangelies ongeveer beginnen met Johannes de Doper.

De lezen deze week over de ontmoeting van Johannes de Doper zwangere Elisabeth en Maria die zwanger si van jezus. Johannes sprongt op in de buik. Er zijn veel afbeeldingen van gemaakt die de Visitatie, het bezoek, worden genoemd.

Kunst tips: De Visitatie op Statenvertaling.net hier door Rogier van der Weyden (1399/1400 – 1464). Olieverf op paneel uit circa. 1445. Nu in het Museum der Bildenden Künste, Leipzig Duitsland. Link Statenvertaling

Lucas 1:39-45

Maria en Elisabet
39 Kort daarop reisde Maria in grote haast naar het bergland, naar een stad in Juda, 40 waar ze het huis van Zacharias binnenging en Elisabet begroette. 41 Toen Elisabet de groet van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot; ze werd vervuld met de heilige Geest 42 en riep luid: ‘De meest gezegende ben je van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! 43 Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toe komt? 44 Toen ik je groet hoorde, sprong het kind van vreugde op in mijn schoot. 45 Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.’
In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst: NBV

Liever luisteren?

Bas, voormalig scriba van de Protestantse kerk en Henny Plaisier op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Lucas is het 3e boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

In Amsterdamse Katholieke kerken, de parochies staan hier dekenaat-amsterdam/parochies Bijvoorbeeld de Vredeskerk, Vredeskerkplein 1, Amsterdam. Tijd 11 uur, kapelaan Hans Schouten Hoogmis mmv Salve Reginakoor. Missa in tempore adventus, Haydn. Link amsterdam.vredeskerk.nl/vieringen of Preken van de Deken Ambro Bakker 'een vrouwenzaak' dekenaat-amsterdam Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Ambro Bakker deken van Amsterdam voor katholiek Amsterdam op 23dec12 over Lucas 'Vrouwenzaak' Link dekenaat-amsterdam

Op You Tube: Uit een niet genoemde film het fragment waarin Marie de zwangere Elizabeth bezoekt en het al weet omdat de engel het haar vertelt heeft. (1m59)  Link youtube

of Op You Tube uit The Nativity Story (2006) op 30min de Visitatie met Keisha Castle-Hughes en Shohreh Aghdashloo (1u40). Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd. Deze keer het dankgebed van Maria dat direct volgt in de Lucas tekst.

46 Maria zei:
‘Mijn ziel prijst en looft de Heer,
47 mijn hart juicht om God, mijn redder:
48 hij heeft oog gehad voor mij, zijn minste dienares.
Alle geslachten zullen mij voortaan gelukkig prijzen,
49 ja, grote dingen heeft de Machtige voor mij gedaan,
heilig is zijn naam.
50 Barmhartig is hij, van geslacht op geslacht,
voor al wie hem vereert.
51 Hij toont zijn macht en de kracht van zijn arm
en drijft uiteen wie zich verheven wanen, 

52 heersers stoot hij van hun troon
en wie gering is geeft hij aanzien.
53 Wie honger heeft overlaadt hij met gaven,
maar rijken stuurt hij weg met lege handen.
54-55 Hij trekt zich het lot aan van Israël, zijn dienaar,
zoals hij aan onze voorouders heeft beloofd:
hij herinnert zich zijn barmhartigheid
jegens Abraham en zijn nageslacht,
tot in eeuwigheid.’

Voorleesbijbel Lucas 1:46- 54 (NBV)

Leesrooster voor de komende dagen

Kerstnacht, 24 december 2012

Jesaja 8:23-9:7

Psalm 96

Titus 2:11-14

Lucas 2:1-20

Tussentijds 141

1e Kerstdag, 25 december 2012

Jesaja 52:7-10

Psalm 98

Hebreeën 1:1-12

Johannes 1:1-14

Tussentijds 140

VOLGENDE WEEK

30 december 2012, zondag na Kerstmis

Jesaja 61:10-62,3

Psalm 147:12-20

Galaten 3:23-4:7

Lucas 2:(22) 33-40

Gezang 161