9 Februari 2014, 5e van de Epifanie en Septuagesima

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

Op belangrijke (feest)dagen worden uiteraard de vaste, bijbehorende Bijbelteksten gelezen, met kerst lezen we een van de versies van de geboorte van Jezus, met Pasen over de wederopstanding en met Pinksteren over de uitstorting van de Heilige Geest. Het rooster wordt gemaakt voor 3 jaar, A, B en C en om te voorkomen de kerken om de 3 jaar hetzelfde lezen wordt ook een alternatief leesrooster gemaakt

PERIODE

9 februari 2014, is de 5e zondag van de Epifanie, de openbaring dat Jezus Christus de zoon van God is. Het is ook 70 dagen voor Pasen of Septuagesima (Latijn voor 70) Deze periode heet(te) de Voorvasten. De Vasten of 40dagentijd begint op Aswoensdag 40 dagen voor Pasen. Septuagesima wordt alleen gevierd in de Katholieke Tridentijnse liturgie en wordt gevolgd door Sexagesima: 60 en Quinquagesima: 50 dagen voor Pasen. Bij de modernisering van de liturgische kalender is de Voorvasten afgeschaft en zijn het ‘gewone’ zondagen geworden. Bron: Wikipedia Septuagesima.

Er is geen Bach cantate voor de 5e zondag van de Epifanie geschreven of bewaard gebleven, maar er is wel een cantate voor Septuagesima “Nimm, was dein ist, und gehe hin” (BWV 144), “Ich hab in Gottes Herz und Sinn” (koraalcantate BWV 92) en “Ich bin vergnügt mit meinem Glücke” (cantate voor sopraan solo BWV 84). De cantates horen bij Mattheus 20: 1-16 over de gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard.

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750) ''Nimm, was dein ist, und gehe hin” (BWV 144) Cantata for Septuagesima uitgevoerd door La Petite Bande onde leiding van Sigiswald Kuijken. Met Gerlinde Sämann sopraan, Petra Noskaiova alt, Christoph Genz tenor en Jan Van der Crabben bas.
Coro: Nimm, was dein ist, und gehe hin
Aria (alto): Murre nicht, lieber Christ
Chorale: Was Gott tut, das ist wohlgetan
Recitativo (tenor): Wo die Genügsamkeit regiert
Aria (soprano, oboe d'amore): Genügsamkeit ist ein Schatz in diesem Leben
Chorale: Was mein Gott will, das g'scheh allzeit

(13m18) Link youtube

Of kijk op dit blog op feb2012 naar koraalcantate “Ich hab in Gottes Herz und Sinn” BWV 92 gedirigeerd door Pieter Leusink met het Holland Boys Choir en het Nederlands Bach Collegium (12m57). Een uitgeschreven interview met Pieter Leusink over het Bach Cantate project door Peter Bloemendaal op bach-cantatas Leusink

Of kijk op dit blog op 20feb2011 naar BWV 144 "Was Gott tut, das ist Wohlgetan" eigenlijk "Nimm, was dein ist, und gehe hin" zp zj zonder uitvoerdenen, maar met tekst in engels en duits.

Concert tips

zo9feb14 om 13.30 uur in de Nassaukerk, De Wittenstraat 114, Amsterdam “Nimm, was dein ist, und gehe hin” (BWV 144). Uitgevoerd door Paulien Kostense en het Bach Ensemble Amsterdam. Link Bach Ensemble Amsterdam

zo9feb14 om 16uur in de Willem de Zwijgerkerk, Olympiaweg 14, Amsterdam. “Nimm, was dein ist, und gehe hin” (BWV 144) uitgevoerd door Uitgevoerd door Paulien Kostense en het Bach Ensemble Amsterdam Link Bach Ensemble Amsterdam

zo9feb14 om 17uur in de Burgwalkerk, Burgwal 60, Kampen. “Nimm, was dein ist, und gehe hin” (BWV 144). Uitgevoerd door Ab Weegenaar / Bachkoor & -orkest Kampen Link Jaap H. van der Laan (email)

Thuis in de Bijbel
Is de nieuwste tentoonstelling in het Catharijne Convent (opening 8feb14) Wat er allemala te zien is staat op Catharijneconvent, Let op alle koppen slaan op de nieuwe expo.

TEKST(EN)

Op het alternatief leesrooster staan deze week geen teksten, en op het gewone leesrooster: Jesaja 43:9-12, Psalm 112, (1 Korintiërs 2:15) en Matteüs 5:13. Ik las deze teksten op 6feb11, daarom lees ik voor aanstaande zondag over Dorcas uit Handelingen 9:36-41. Meer vrouwen in de Bijbel op Christiananswers women

Dorcas in de HANDELINGEN van de Apostelen

Handelingen is het 5e boek van het Nieuwe Testament en komt net na de evangelies. Traditionele wordt het teogeschreven aan de evangelist Lucas. Het begint met Jezus Hemelvaart 40 dagen na zijn kruisiging en wederopstanding. Hoogtepunt is de beschrijving van Pinksteren 50 dagen na de wederopstaning (met Pasen). (Simon) Petrus speelt en vrij prominente rol in de eerste boekrollen als woordvoerder van de 12 leerlingen, de apostelen. Petrus is belangrijk als kerkvader, Jezus zegt: "Jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen, en de poorten van het dodenrijk zullen haar niet kunnen overweldigen. Ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemel geven, en al wat je op aarde bindend verklaart zal ook in de hemel bindend zijn, en al wat je op aarde ontbindt zal ook in de hemel ontbonden zijn." (Mattheus 16:18-19) Petrus belang is dat hij net als Jezus benadrukt dat God geen onderscheid maakt en de Christelijke kerk open is voor joden en niet-joden. Zie hiervoor Petrus toespraak Handelingen 10:34: zie Voorleesbijbel


Petrus in de collectie van het rijksmuseum Link Rijksmuseum/ontdek-de-collectie:Petrus

Ook de belevenissen van de apostel Paulus, niet een van de oorspronkelijke leerlingen van Jezus en hij heeft hem niet zelf ontmoet, staan in Handelingen. Paulus is bekend door zijn, vele, brieven aan de Christelijke gemeenten rond de Middelandse Zee. Petrsu en Paulus worden vaak samen afgebeeld als belangrijkste apostel, maar waren ook rivalen. In de Rooms Katholieke kerk wordt het Hoogfeest van Petrus en Paulus gevierd op 29 juni.

Kunst tip: een innige Petrus en paulus op de site van tenor, koordirigent Joost van der Wulp Google afbeeldingen Petrus e pauklus en een zee aan beeldne wordt getoond.

Ik lees deze zondag over Petrus opwekking van Dorcas, dat is haar Griekse, Christelijke naam en betekent gazelle of antilope. In het Hebreews heette ze Tabitha, zo spreekt Petrus haar ook aan. Petrus wekt haar op want r36b 'Ze deed veel goeds voor anderen en gaf vaak aalmoezen'. Ze werd opgebaard en Petrus werd speciaal voor haar gehaald. Hij had net een verlamde genezen in Lydda (32-34). Petrus bidt voor haar en voila zij staat op.

Kennis Tip: Dorcas is ook de naam van een internationale Christelijke hulporganisatie uit Andijk. Haar inspiratie put zij, kennelijk niet uit de figuur Dorcas, maar uit Mattheüs 25:31-46 De essentie van Jezus boodschap staat in r42-43 Want ik had honger en jullie gaven mij niet te eten, ik had dorst en jullie gaven me niet te drinken. 43 Ik was een vreemdeling en jullie namen mij niet op, ik was naakt en jullie kleedden mij niet. Ik was ziek en zat in de gevangenis en jullie bezochten mij niet. Ik ondersteun Dorcas voor adopt+a+granny

Actueel: Het Rothschild-brevier wordt weer verkocht, dit Vlaamse gebedenboek genoemd naar een van haar latere bezitters, gaat nu naar verwachting voor 12 tot 18 miljoen US$ onder de hamer bij veilinghuis Christies. Hier afgebeeld het dodenofficie, niet meer nodig voor Dorcas dank zij Petrus.

Handelingen 9
Opvallend is dat de gelovigen in de tekst 'heiligen' worden genoemd. Het woord heilige is afkomstig van het Griekse woord "hagios", “aan God gewijd, heilig, sacraal, vroom”. Het wordt bijna altijd in het meervoud gebruikt. Het zijn de mensen die apart zijn gezet voor de Heer en Zijn koninkrijk. Een beetje wrang in die context is r41 waarin over de heiligen en de weduwen wordt gesproken. Misschien wel omdat de weduwen de klaagvrouwen zijn en niet per se Christenen.

Petrus die eerst Simon heette, maar door Jezus ook 'Kefas' (rots) wordt genoemd, verrichtte meerdere wonderen. Een aantal zijn later als apocrief (en niet (meer) in de Bijbel opgenomen) bestempeld. Zo is er een boekrol ''de Handelingen van Petrus'' Ds Pauw schreef er kort over op jmpauw/Handelingen-van-petrus Opmerkelijk: Volgens de Handelingen van Petrus schijnt Petrus een dochter te hebben gehad, die kreupel was. Op de vraag waarom Petrus zoveel mensen genas, maar zijn eigen dochter niet, toont hij de macht van God door het meisje te genezen. Na de opgetogen reacties van de omstanders, zegt Petrus echter tegen zijn dochter: 'Ga terug naar je plaats, ga zitten en wees weer hulpeloos, want dat is zowel voor mij als voor jou het beste'. Vervolgens vertelt Petrus welk visioen hij bij de geboorte van het meisje heeft gehad en wat er daarna met het meisje is gebeurd en waarom het beter is dat ze kreupel blijft ...

Ik lees over de 2 wonderen die direct aan Petrus worden toegeschreven, maar veel verwijzingen bevatten naar wonderen van Jezus. Jezus genas trouwens Petrus schoonmoeder, hij was dus in tegenstelling tot zijn rivaal Paulus die het celibaat voor de clerus propageerde getrouwd. Petrus schoonmoeder wordt door Jezus genezen in Marcus 1:29-31. Petrus zelf wordt ook door een wonder (engel) gered in Handelingen 12.

Petrus genezing van de verlamde Eneas bevat verwijzingen naar Jezus genezing van verlamden. In het evangelie van Marcus 2:1-12 staat het verhaal van de lamme die door het dak naar Jezus wordt gebracht. Volgens Heiligen.net/Petrus herinnert Petrus aanwijzing "Maak uw bed in orde" aan Jezus' opmerking aan die lamme "Neem uw bed op..." Het herinnert Heiligen.net ook aan: Johannes 5:1-9, de genezing van de lamme in Betsaïda, doordat het aantal jaren van de verlamming uitdrukkelijk wordt genoemd: hier 8 jaar bij Johannes 38 jaar.

In het verhaal van Dorcas, Tabitha herkent heiligen.net Jezus' opwekking van Jaïrus' dochtertje in Marcus 5:21-24 en 35-43. ''Naast opwekking enkele details: Net als Jezus stuurt Petrus allen naar buiten. Ze spreken bijna dezelfde woorden. Waar Jezus zei: "Talita koemi, sta op!", horen we Petrus zeggen: "Tabita, sta op!" Net als Jezus pakt Petrus de vrouw bij de hand om haar op te richten''.

Ook in Handelingen 3 verricht Petrus een wonder: 1 Op een dag gingen Petrus en Johannes zoals gewoonlijk omstreeks het negende uur naar de tempel voor het namiddaggebed. 2 Men had ook een man die al sinds zijn geboorte verlamd was naar de tempel gebracht; hij werd daar elke dag neergelegd bij de poort die de Schone heet, om te bedelen bij de bezoekers van de tempel. 3 Toen hij zag dat Petrus en Johannes de tempel wilden binnengaan, vroeg hij om een aalmoes. 4 Petrus richtte zijn blik op hem, evenals Johannes, en zei: ‘Kijk ons aan.’ 5 De bedelaar keek naar hen op, in de verwachting iets van hen te krijgen. 6 Maar Petrus zei: ‘Geld heb ik niet, maar wat ik wel heb, geef ik u: in de naam van Jezus Christus van Nazaret, sta op en loop.’ 7 Hij pakte hem bij zijn rechterhand om hem overeind te helpen. Onmiddellijk kwam er kracht in zijn voeten en enkels. 8 Hij sprong op, ging staan en begon te lopen. Daarna ging hij samen met hen de tempel binnen, lopend en springend en God lovend. 9 Alle tempelbezoekers zagen hem lopen en hoorden hem God loven. 10 Ze herkenden hem als de bedelaar die altijd bij de tempelpoort had gezeten en waren buiten zichzelf van verbazing over wat er met hem was gebeurd.

Ook hier weer de overeenkomt met Jezus woorden nu uit Matheus 9:1 (Jezus) Hij stapte weer in de boot en stak over, terug naar zijn eigen stad. 2 Daar probeerden een paar mensen een verlamde bij hem te brengen die op een draagbed lag. Bij het zien van hun geloof zei Jezus tegen de verlamde: ‘Wees gerust, uw zonden worden u vergeven.’ 3 Daarop zeiden enkele schriftgeleerden bij zichzelf: Wat een godslasterlijke taal! 4 Jezus doorzag hun gedachten en zei: ‘Waarom hebt u zulke boosaardige gedachten? 5 Wat is gemakkelijker, te zeggen: “Uw zonden worden u vergeven” of: “Sta op en loop”? 6 Ik zal u laten zien dat de Mensenzoon volmacht heeft om op aarde zonden te vergeven.’ Toen zei hij tegen de verlamde: ‘Sta op, pak uw bed en ga naar huis.’ 7

De wonderen van de apostelen, leerlingen van Jezus staan in het boek Handelingen van de postelen, maar niet altijd wordt gezegd welke leerling het wonder verricht. Petrus is prominent als belangrijkste leerling en rost van de kerk zie r15. Handelingen 5:12-16. 12 De apostelen deden heel veel wonderen en tekenen onder het volk. De gelovigen kwamen regelmatig bij elkaar in de tempel, in de Zuilenhal van Salomo, één van hart en ziel. 13 De andere mensen die in de tempel kwamen, durfden zich niet bij hen aan te sluiten, maar hadden wel veel respect voor hen. 14 Het aantal gelovigen bleef echter groeien. Talloze mannen en vrouwen gingen in de Here geloven. 15 De mensen droegen de zieken naar buiten en legden hen neer op veldbedden en matrassen; zij hoopten dat als Petrus voorbijkwam, in elk geval zijn schaduw op hen zou vallen. 16 Ook uit de omliggende plaatsen kwamen velen naar Jeruzalem. Zij brachten zieken mee en mensen die boze geesten in zich hadden; allemaal werden zij genezen.

Kunst tip: Opwekking van Tabitha (Dorcas) door Masolino da Panicale, eigenlijk Tomaso de Christoforo Fini uit Panicale (circa 1383 - 1447) uit circa 1425. In de kapel (Cappella) Brancacci van de Santa Maria del Carmine, in Florence Italië. Link Wikimedia/Raising of Tabitha

Handelingen 9:(32)36-41 
Petrus in Lydda en Joppe 
32 Toen Petrus door het land reisde, kwam hij ook bij de heiligen die in Lydda woonden. 33 Hij trof daar een man aan die Eneas heette en al acht jaar verlamd op bed lag. 34 Petrus zei tegen hem: ‘Eneas, Jezus Christus geneest u! Sta op en breng nu zelf uw bed in orde.’ Onmiddellijk stond hij op. 35 Alle inwoners van Lydda en van de Saronvlakte zagen wat er gebeurd was en bekeerden zich tot de Heer. 

36 In Joppe woonde een leerlinge die Tabita heette, in onze taal is dat Dorkas. 
Ze deed veel goeds voor anderen en gaf vaak aalmoezen. 37 Maar juist in die tijd werd ze ziek en stierf. Ze werd gewassen en in het bovenvertrek opgebaard. 38 Omdat Lydda dicht bij Joppe ligt, stuurden de leerlingen, die gehoord hadden dat Petrus daar was, twee mannen naar hem toe met het dringende verzoek om direct bij hen te komen. 39 Petrus ging meteen met hen mee. Na zijn aankomst werd hij naar het bovenvertrek gebracht, waar de weduwen om hem heen kwamen staan en hem huilend de tunica’s en mantels lieten zien die Dorkas nog maar pas gemaakt had. 40 Petrus stuurde iedereen weg, waarna hij knielde om te bidden. Na het gebed draaide hij zich om naar het lichaam en zei: ‘Tabita, sta op!’ Ze opende haar ogen, en toen ze Petrus zag ging ze rechtop zitten. 41 Hij nam haar bij de hand en hielp haar overeind, en toen hij de heiligen en de weduwen weer binnengeroepen had, liet hij hun zien dat ze weer leefde. 42 Dit voorval werd in heel Joppe bekend en velen gingen in de Heer geloven. 43 Petrus bleef nog enige tijd in Joppe, bij Simon, een leerlooier.
In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst: NBV

Liever luisteren?

Rinus Koole op voorleesbijbel Of ga naar downloadbijbel Handelingen is het 5e boek van het Nieuwe Testament.

Liever live?

Kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt en wat er gelezen wordt.

Preek van ds G.J. van Steeg voor een Gerformeerde Bond gemeente (streng) z.d. over o.a. Dorcas in Handelingen 9 'de gave opgewekt' Link (pdf) Luisterenddienen/Handelingen 9:36-43

Op You Tube: In het Engels het verhaal van Tabitha in de film The Book of Acts meteen, 9:34 vanaf het begin, tot 1m40. Ik weet niet wie hier de verteller is, waarschijnlijk Dean Carroll Jones, omat hij Lucas de verteller is. De hele Film van Visual International, the Visual Bible Acts met James Brolin als Peter Simon staat online op You Tube in 20 delen en begint hier: youtube of compleet 3u21m hier: youtube Beschrijving van de film in de International Movie Data Base imdb Link youtube

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd in Mattheus 6:9-13. Deze keer kies ik voor een Opwekkinglied, nr 739 - Sta op - een gebed om ontferming. U Heer, U hoort hen Heer. Van CD 36. Ik kon de tekst online niet vinden. Op You Tube: youtube (5m)

VOLGENDE WEEK

16 Februari 2014, 6e van de Epifanie

Deuteronomium 30:15‐20

Psalm 119:9-­16

(1 Korintiërs 2:6-11)

Matteüs 5:17-26

Deze teksten las ik 13februari11 (minus de brief aan de Korientiërs).

Gezang Liedboek 848 – Al wat een mens te kennen zoekt 848

Contact: Reactie en opmerkingen graag naar

watlezenwedezeweek @ yahoo.com