12 oktober 2014, 17e na Drie-eenheid, 4e van de herfst

Welkom bij Wat lezen we deze week!

Hier vind je elke week de Bijbel teksten die een miljoen+ mensen lezen en/of horen als ze naar de kerk gaan. Er is namelijk een leesrooster waar -alleen al in Nederland- wel 1000 kerken aan meedoen. Hun kerkgangers horen elke week hetzelfde verhaal, maar natuurlijk wel anders 'gebracht' door de dominee/priester.

Op belangrijke (feest)dagen worden uiteraard de vaste, bijbehorende Bijbelteksten gelezen, met kerst lezen we een van de versies van de geboorte van Jezus, met Pasen over de wederopstanding en met Pinksteren over de uitstorting van de Heilige Geest. Het rooster wordt gemaakt voor 3 jaar, A, B en C en om te voorkomen de kerken om de 3 jaar hetzelfde lezen wordt ook een alternatief leesrooster gemaakt

PERIODE

12 oktober 2014, is de 17e zondag na Drie-eenheid, de weken waarin we aftellen na de Drie-eenheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest die op Pinksteren verscheen aan de leerlingen (Handelingen 2).

De Bach cantaten van deze zondag zijn ''Bringet dem Herrn Ehre seines Namens'' (BWV 148), ''Ach lieben Christen, seid getrost'' (Koraalcantate BWV 114) en ''Wer sich selbst erhöhet, der soll erniedriget werden'' (BWV 47).

De teksten horen bij Lucas 14:1-11 over de genezing van de waterzuchtige op de Sabbat. Dat lezen wij niet.

Op You Tube: J.S. Bach (1685-1750) Johann Sebastian Bach's Cantate BWV 114 "Ach, lieben Christen, seid getrost". Uitgevoerd door solisten Gabriele Schnaut sopraan, Julia Hamari alt, Kurt Equiluz tenor en Wolfgang Schöne bas-bariton, de Gächinger Kantorei, het Bach-Collegium Stuttgart onder leiding van Helmuth Rilling. (26m57) Link youtube

Of kijk op dit blog op 22sept13 naar JS Bach, Koraalcantate 114, “Ach lieben Christen, seid getrost” door Gustav Leonhardt en het Knabenchor Hannover (Chorus Master: Heinz Hennig) & Collegium Vocale Gent (Chorus Master: Philippe Herreweghe) Volgens Bach-cantatas.com/BWV114 het Leonhardt Consort (7m52) Link youtube Meer info en uitvoeringen op Wikipedia/Ach,liebenChristen,seidgetrost BWV114

Of kijk op dit blog op 30sept12 naar J.S. Bach Cantata 148 "Bringet dem Hern Ehre seines Namens" door het Gächinger Kantorei Stuttgart, Bach-Collegium Stuttgart en Helmuth Rilling, Dirigent 1 van 2 (10m42).

Of kijk op dit blog op 16okt2011 naar JS Bach, "Wer sich selbst erhöhet, der soll erniedriget werden'', Cantate BWV 47 door Nikolaus Harnoncourt, Wiener Sänger Knaben (6m12).

Of JS Bach Cantata BWV 47-1 Chorus “Wer sich selbst erhöhet”. Door La Petite Bande. Sigiswald Kuijken, dirigent; Gerlinde Sämann, sopraan; Petra Noskaiova, alt; Jens Weber, tenor; Jan Van der Crabben, bas. Zpl of datum. (5m34).

Concert tips

za11okt14 om 19uur er in de Fr.Xaveriuskerk

Amersfoort BWV 47 “Wer sich selbst erhöhet”. Uitgevoerd door Bas Ramselaar en het Amersfoorts Kantate Koor en Orkest. Link Stichting Rondom de Cantates

zo12okt14 om 17uur in de Burgwalkerk, Burgwal, Kampen BWV 47 “Wer sich selbst erhöhet”. Uitgevoerd door Ab Weegenaar en het Bachkoor & -orkest Kampen. Link mail jaaphvdlaan@home.nl

TEKST(EN)

Op het Oecumenisch leesrooster staan: Jesaja 25:1-9, Psalm 23, (Filippenzen 3:17-21) en Matteüs 22:1-14. Dat las ik op 9oktober2011.

Op het alternatief leesrooster staat: Genesis 16:1-16 We slaan dus een paar boekrollen over en lezen verder over de geboorte van Ismaël, de oudste zoon van Abraham bij Saraï's slavin Hagar en de stamvader van de Arabieren. Ik voeg psalm 83 toe omdat Hagar daarin genoemd wordt of liever gezegd Hagar als stammoeder van vele zonen die wel vijanden worden van Israël.

GENESIS

Genesis is het 1e boek van het Oude Testament. In deze boekrol lezen we dat Hagar wordt gestraft voor haar slechte gedrag tegen haar meesteres Saraï, nadat zij zwanger is geworden van Abraham. 6r Toen maakte Sarai haar het leven zo zwaar dat ze vluchtte. Een engel van de Heer en draagt haar op r9 ‘Ga naar je meesteres terug,’ zei de engel van de HEER, ‘en wees haar weer gehoorzaam.’ 10 En hij vervolgde: ‘Ik zal je heel veel nakomelingen geven, zo veel dat ze niet te tellen zullen zijn.

Als Hagar Abraham een zoon heeft gebaard noemt Abraham zoals de engel Hagar heeft gezegd hem Ismaël. Hij zal volgens de traditie stamvader van de Ismaëlieten, Arabieren worden. Ismaël betekent “God luistert”. Maar de zonen van Hagar worden in het Engels Hagrites en eerdere Bijbelvertalignen hagrieten genoemd en dat zijn dan de Egyptenaren of Saoedi's.

Op 2 november lezen we weer over Hagar na de geboorte van Isaak, de zoon van Saraï, en ook dan lijkt het weer slecht af te lopen met Hagar en de dan 14-jarige Ismaël. Link Genesis21 Hagar wordt nog een keer genoemd als de moeder van vele zonen in Genesis 25 en Psalm 83:7 (bij de psalm)

Kunst tip: De ontmoeting van Hagar met de Engel door de Italiaanse schilder Giovanni Battista Tiepolo (1696–circa 1770). Plafondschildering uit 1726-1729 voor het Palazzo Patriarcale, Udine, Italië. Link: Tiepolo_HagarintheWilderness

Kunst tip2: Weer ontmoeting van Hagar met de Engel nu in de wildernis door de Italiaanse schilder Francesco Cozza (1605-1682). Nu in het Rijksmuseum in Amsterdam. Link Hagar Francesco Cozza

GENESIS 16:1-16
De geboorte van Ismaël
1 Abrams vrouw Sarai baarde hem geen kinderen. Nu had zij een Egyptische slavin, Hagar. 2 ‘Luister,’ zei Sarai tegen Abram, ‘de HEER houdt mijn moederschoot gesloten. Je moest maar met mijn slavin slapen, misschien kan ik door haar nakomelingen krijgen.’ Abram stemde met haar voorstel in 3 en Sarai gaf hem haar Egyptische slavin Hagar tot vrouw; Abram woonde toen tien jaar in Kanaän. 4 Hij sliep met Hagar en zij werd zwanger. Toen Hagar merkte dat ze zwanger was, verloor ze elk respect voor haar meesteres. 5 Sarai zei tegen Abram: ‘Voor het onrecht dat mij wordt aangedaan ben jij verantwoordelijk! Ik heb je mijn slavin ter beschikking gesteld, en nu ze weet dat ze zwanger is toont ze geen enkel respect meer voor mij. Laat de HEER maar beoordelen wie er in zijn recht staat: ik of jij.’ 6 Abram antwoordde: ‘Het is jouw slavin, doe met haar wat je goeddunkt.’ Toen maakte Sarai haar het leven zo zwaar dat ze vluchtte.

7 Een engel van de HEER trof haar in de woestijn aan bij een waterbron, de bron die aan de weg naar Sur ligt. 8 ‘Hagar, slavin van Sarai, waar kom je vandaan en waar ga je heen?’ vroeg hij. ‘Ik ben gevlucht voor Sarai, mijn meesteres,’ antwoordde ze. 9 ‘Ga naar je meesteres terug,’ zei de engel van de HEER, ‘en wees haar weer gehoorzaam.’ 10 En hij vervolgde: ‘Ik zal je heel veel nakomelingen geven, zo veel dat ze niet te tellen zullen zijn. 11 Je bent nu zwanger en je zult een zoon ter wereld brengen. Die moet je Ismaël noemen, want de HEER heeft gehoord hoe zwaar je het te verduren had. 12 Een wilde ezel van een mens zal hij zijn: hij schopt iedereen, iedereen schopt hem. Met al zijn verwanten zal hij in onmin leven.’ 13 Toen riep zij de HEER, die tot haar had gesproken, zo aan: ‘U bent een God van het zien. Want,’ zei ze, ‘heb ik hier niet hem gezien die naar mij heeft omgezien?’ 14 Daaraan dankt de bron die daar is zijn naam, Lachai-Roï; hij ligt tussen Kades en Bered.

15 Hagar bracht een zoon ter wereld, en Abram noemde de zoon die zij hem gebaard had Ismaël. 16 Abram was zesentachtig jaar toen Hagar hem Ismaël baarde.

Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst NBV

Liever luisteren?

Jan van Thiel uit Utrecht, Leraar Frans en toetsdeskundige op voorleesbijbel. Of ga naar downloadbijbel Genesis het 1e boek van het Oude Testament.

Liever live?

Protestantse Oosterkerk, Leeuweriklaan 35, Hoogeveen. Tijd: 9.30uur, voorganger ds. Hetty Boersma. We lezen Genesis 16, 1-16. Twee vrouwen: Sarai en Hagar. Ze staan niet op gelijke hoogte, want Hagar is Sarai’s slavin. Maar dan zet Sarai Hagar in om voor haar kinderen te baren. Zelf is ze immers kinderloos. En dat terwijl God haar man Abram een groot nageslacht heeft beloofd. Het plan lukt. Hagar wordt zwanger. Maar veel geluk brengt deze zwangerschap niet, noch voor Hagar, noch voor Sarai. Hagar voelt zich ‘meer’ dan Sarai en Sarai is van de weeromstuit jaloers. Van ongeluk stuurt Sarai Hagar de woestijn in. Het lijkt alsof de slavin voor altijd verloren is. Maar bij de bron ontmoet ze een engel. Die noemt haar bij haar naam. We vieren samen het Heilig Avondmaal. Link Oosterkerk.PKNHoogeveen Of kijk op churchatwork voor een dienst bij u in de buurt.

Preek van Ds. A.A. Kramer voor Gereformeerde kerk Vrijgemaakt in Zwolle-Berkum. Op over Genesis 16 en de brief van Paulus aan de Galaten 4:21-31. 'Hagar en Sara: slaaf en vrije'. … Ziet u: steeds zet God Abraham voor de keuze. Straks moet Abraham ervoor kiezen om Ismaël weg te sturen. Hij moet kiezen als God van hem vraagt om Izaak te offeren. En steeds gaat het om de vraag: vertrouw je op jezelf of vertrouw je op mijn belofte? Wil je slaaf zijn of kind?
Twee wegen. Paulus neemt deze lijn op in Galaten 4. En hij schetst die keus, die twee wegen, op allerlei manieren: Twee zonen: Ismaël tegenover Izaak.
Twee vrouwen: Hagar tegenover Sarah. Twee bergen: de berg Sinaï tegenover de berg Sion. Twee Jeruzalems: het Jeruzalem op aarde en het nieuwe Jeruzalem in de hemel. Anders gezegd: vertrouw je op het vlees of op de Geest? Wil je slaaf zijn of vrij kind van God? En de bijbel schetst ook wat die twee wegen opleveren. De weg van Ismaël levert ruzie op en strijd. Trots en vernedering. Kijk maar wat er gebeurt: zodra Hagar zwanger is, begint ze Sarah te vernederen. Het wordt allemaal zo erg, dat Abraham Hagar en Ismaël wegstuurt. Link GKV-Zwolle-Berkum/Preken/Galaten4HagarenSarah

Preek van M.J. Schuurman op 9sept2010 over Genesis-16 'Het leed van Saraï''. .. Voor Saraï was het nog extra pijnlijk: want kinderen was haar taak, zogezegd. Wanneer een vrouw geen kinderen had gebaard, werd het haar aangerekend. ‘Saraï, de onvruchtbare’ – zo zullen de mensen haar wellicht hebben genoemd. Ze zal gevoeld hebben hoe mensen op een bepaalde manier naar haar gekeken hebben. O ja, de vrouw die geen kinderen kon krijgen. Ze zal het uit de ogen van de mensen hebben kunnen lezen: Die Abram, dat zijn vrouw geen kinderen kan krijgen. Meewarige blikken soms; misschien soms wel de scherpe opmerkingen als er iets voorviel: ‘Zeker geen ervaring met kinderen.’ De mensen zullen ook wel verder hebben gedacht: ‘Hoe komt het dat zij geen kind gekregen heeft? Waarom liet God dat niet toe?’ Zo’n vraag wordt al heel snel: ‘Wat heeft iemand gedaan? Wat heeft iemand misdaan?’ Link MJSchuurman/preek-over-Genesis16

Preek van KW de Jong voor de Protestantse gemeente de Bron in Alphen. Thema: Een blik in de spiegel. … In de tweede spiegel kijken we in de ogen van Hagar, in de ogen van Sarai. In hen kijken we onszelf in de ogen. We zien de blikken die doden kunnen, de verborgen machtstrijd, het venijn. U kunt eraf, van dat beeld, bijvoorbeeld door etiketten te plakken. Sommige mannen zeggen misschien zelfs: typisch iets voor vrouwen om dat zo aan te pakken. Maar dat is te gemakkelijk. Hoe gaan wij om met jaloezie, met een ander die iets heeft, wat jij niet hebt, met een gevoel van meerderwaardigheid, van minderwaardigheid? ‘U zult niet doden … .’ Hoeveel ‘doden’ zijn er gevallen door onze onderhuidse gevoelens? Link: deJong/Preken/Genesis16

Op You Tube: Genesis 16 in de film Abraham de 3 uur durende Italiaans-Amerikaanse film (Engels gesproken, zonder ondertitels) over Abraham met Richard Harris (Abraham), Barbara Hershey (Sara) en als Hagar Carolina Rosi, Italiaans actrice. (6m31) Meer op Imdb Uit 1993. Link youtube

PSALM

Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament en bevat 150 liederen en gedichten. In psalm 83 wordt Hagar genoemd, dat wil zeggen haar zonen en ook nog als vijanden.: 6 Zij hebben samen plannen gesmeed en zich tegen u verenigd: r7 de tenten van Edom en de Ismaëlieten, Moab en de zonen van Hagar, . Het verhaal van deze strijd wordt verteld in 2Kronieken

PSALM 83

1 Een lied, een psalm van Asaf.
2 God, houd u niet stil,
zwijg niet, God, zie niet onbewogen toe,
3 uw vijanden roeren zich,
trots heffen uw haters het hoofd.
4 Tegen uw volk smeden zij een complot,
ze spannen tegen uw lieveling samen,
5 en zeggen: ‘Kom, wij verdelgen dit volk,
Israëls naam zal nooit meer worden genoemd.’

6 Zij hebben samen plannen gesmeed
en zich tegen u verenigd:
7 de tenten van Edom en de Ismaëlieten,
Moab en de zonen van Hagar,
8 Gebal en Ammon en Amalek,
Filistea en de bewoners van Tyrus.
9 Zelfs Assyrië heeft zich aangesloten
en de hand gereikt aan de zonen van Lot. sela

10 Doe met hen als met Midjan,
als met Sisera en Jabin in het Kisondal,
11 die bij Endor werden vernietigd
en als mest op het land bleven liggen.
12 Behandel hun vorsten als Oreb en Zeëb,
hun leiders als Zebach en Salmunna,
13 die zeiden: ‘Wij bezetten het land
waar God zijn woning heeft.’

14 Mijn God, maak hen tot distelpluis,
tot kaf dat verwaait in de wind.
15 Zo snel als vuur het bos verbrandt,
als vlammen de bergen verschroeien,
16 laat zo uw storm hen voortjagen,
uw wervelwind hen verwarren.
17 Overdek hen met schande,
dan zullen zij vragen naar uw naam, HEER.
18 Laat hen beschaamd staan, in verwarring raken
en eerloos verloren gaan, voorgoed.
19 Dan zullen zij weten dat uw naam HEER is,
dat u alleen de Allerhoogste bent op aarde.
In de Nieuwe Bijbelvertaling. Link naar de tekst: NBV

Liever luisteren?

Hettie Bruinsma, gemeenteadviseur bij de PKN op voorleesbijbel. Of ga naar downloadbijbel Psalmen is het 19e boek van het Oude Testament.

Preek van J.P. van de Giessen op 21nov2012 op het blog Bijbelaantekeningen. Psalm 83 in oorlogstijden. Link Bijbelaantekeningen

Video: Psalm 83, prayer for Israel. Gezongen in het Hebreews (?) met foto's en de psalmtekst in het Engels. (15m) Link Acwitness.org/psalm83

GEBED

Vast onderdeel van de afsluiting van een kerkdienst is een gebed en het (gezamenlijk) uitspreken van het 'Onze Vader' Het gebed dat Jezus heeft geleerd in Mattheus 6:9-13. Deze keer kies ik voor het gedicht van Willem Bilderdijk (1756–1831) “Hagar aan Sara” ''waar eerst trotsheid in leefde, maar wat later vergeving vroeg aan Sara''.

Toen Hagar door de Geest des Heeren volledig overstag ging en de belofte in Izaäk accepteerde, toen ze daar zwierf in de woestijn in de aanblik van het sterven van Ismaël, dat moment, dat vertelde ze als volgt aan Sara:

Toen, dankzij d’ Eeuwige die me aanzag van omhoog!

Zeeg troost en laafnis neêr als nooit mijn hart beproefde;

Een beek vertoonde zich aan mijn ontneveld oog;

Mijn dierbre was gered; en – zalig, ik, bedroefde!

Toen galmde heel mijn ziel van de eerste Godspraak weêr,

Die me op den weg van Sur naar u te rug deed keren:

“Uw zoon zal machtig zijn, ontzachlijk in ’t geweer,

“En, woestaart uit het woud, wat om hem is braveeren.”

‘k Herdacht, en ’t klonk my thands met meer, met voller troost

Door borst en ingewand: ’t was of me een nieuwe zegen

Doorvloeide: een schitterstraal van ‘d uchtendbarende Oost

Ontsproot, en loeg me in ’t hart met middagluister tegen.

‘k Zag, docht my, dieper in die toekomst. ‘k Zag zijn vuist

In strijdbaar nageslacht de halve wareld temmen;

‘k Zag, door zijn stouten voet het Heidendom vergruist;

En Godgevloekten Cham in zijn gareel beklemmen.

‘k Zag – ja! vervul, ô God, dit schittringvol verschiet!

Zijn arm, onwetend zelfs, voor aller Heiland strijden,

En, daar heel ’t Oost en West geloovig samenvliet,

De Hoop van Abraham in Abrams God belijden.

Uit de toelichting ''Hier laat hij (Bijlderdijk) duidelijk blijken dat de Islam een gunstige voorbereidende werking heeft op het Christendom ten opzichte van het heidendom''. Bron: In het boek Hagar van de Gihonbron uit 2004, Middelburg. Door Jos Westerbeke over het gedicht ''Hagar'' van Isaac da Costa over Hagar, maar dat was wat lang (8 pag.) en wat superieur: Met daarin de verwachte bekering van de Moslims. Link Theologienet.nl/daCosta-Hagar

VOLGENDE WEEK

19 oktober 2014, 18e na Drie eenheid, 5e van de herfst.

Op het Oecumenisch leesrooster staan: Jesaja 45:1-­7, Psalm 96, (1 Tessalonicenzen 1:1-­10) en Matteüs 22:15-22. Dat las ik op 16oktober2011

Op het alternatief leesrooster staat: Genesis 18:1-­15. We slaan dus boekrol 17 over waarin God een verbond sluit met de 99-jarige Abraham en hem veel nakomelingen belooft en het begin van de Joodse besnijdenis. Wij lezen Gods belofte aan Abraham dat hij een zoon zal krijgen bij Sara, een soort annunciatie dus.

Contact: Reactie en opmerkingen graag naar

watlezenwedezeweek @ yahoo.com